Yatak odalarında üç metrelik palmiye ağaçları, sedir yerine tavandan sarkan salıncaklar, en küçüğü 5O metrekarelik namaz odaları bulunan bu yeni kesim, kimi İslami çevrelerce de fazla gösteriş düşkünü oldukları gerekçesiyle eleştiriliyor.
Aktüel dergisinden Ece Vahapoğlu "İslami Burjuva" diye tanımladığı kesimin evlerini tasarlayan, Vogue Interiprs'un sahibi 33 yaşındaki genç iç mimar Şafak Çak ile son dönemdeki İslami burjuvazinin eve dair zevklerini konuştu.
İşte, yeni zenginlerin yaşamlarını şekillendiren Şafak Çak'ın yaşadıkları ve kendisinden talep edilen ilginç istekler...
Müşteri profiliniz nedir? Bir değişim oldu mu bu profilde?
Müşteri profilimiz çok geniş. Aslında dışarıdan B-A ve A+ gibi gözükse de, zevk sahibi olan ve ne istediğini bilen herkes müşterimiz. Daha önceleri müşterilerim doktorlar ve sanatçılardı. Halen müşterileri min yansını îslami burjuvalar, yarısını çok yenilikçi ve tam laik aileler oluşturuyor, işimi yapıyorum, insanların tercihleri ile ilgilenmiyorum. Son dört senedir müşteri tarzlarında değişiklik var diyebilirim. Şu andaki iktidara yakın, daha muhafazakâr ve bugüne kadar hayatlarım hiç bilmediğim ailelerden söz ediyorum.
Bu yeni müşteri profilini anlatır mısınız?
Eşlerinin başları kapalı, çocukları İstanbul'un en iyi okullarında hatta bazıları Dubai'deki Amerikan kolejlerinde okuyan, bugüne kadar Türkiye'de bir iddiası olmadığını sandığımız ancak içlerine girildiğinde dışarıda gördüğümüz insanlardan hiçbir farkı olmayan hatta kendini daha da hızlı geliştiren ve öğrenen yepyeni bir burjuva kesimi diyebiliriz. Dünyadaki son trendleri takip eden, moda ile yakından ilgili ve yeni olan her şeye açık.
Neden sizi tercih ediyorlar?
En başta, müşteriye verdiğimiz güven geliyor. Bu, hem hayallerinin evini yaratmada hem de sonrasında üçüncü şahıslara bu aileleri ve evleri afişe etmememizden kaynaklanan güven. Kimse bizim kime iş yaptığımızı, ne kadara yaptığımızı ve ailevi detayları bilemez. Bu dengeler öyle hassastır kî, bu kesim müşteriler kendileri hakkında konuşulmasını, özel hayatlarının afişe edilmesini hatta evlerine tasarlanan bir mobilyayı bile bir başkasının evinde görmeyi istemezler. Tüm objelerin onlara "özel" tasarlandığı ve imal edildiği konusunda tam güven isterler.
Kaç senedir bu işi yapıyorsunuz?
Sekiz senedir. Ondan önce babamın 45 senelik bir mobilya mağazası geçmişi var.
İslami şartlara uygun olarak yaşamayı hedefleyen ailelerde ne gibi ilginç isteklerle karşılaşıyorsunuz?
Bu kesimin istekleri normal müşterilerimizden çok da farklı değil. Hatta bu yeni burjuva dediğimiz gençler o kadar bilinçli ve o kadar ne istediklerini biliyorlar ki, bu öngörü ve beğenilerinde çok sık yurtdışına ve bilhassa Dubai gibi Asya ülkelerine sıklıkla seyahat etmelerinin büyük rolü var. Aslında birçok insanı şaşırtacak, hayrete düşürecek veya gıpta ile bakmalarım sağlayacak kadar iddialı ve marjinal fikirlerle geliyorlar. Ben onların isteklerini çok hızlı kavrayıp kâğıda dökebiliyorum.
Müşterilerimizden gelen en ilginç isteklerin başında, yatak odasına koyduğumuz üç metrelik palmiyeler, sinema odalarında kullandığımız ve Suudi Arabistan'dan getirttiğimiz klimaya bağlanan otomatik gül suyu kokusu pompalayan havalandırma sistemi geliyor. Boğaz'da yaptığım evlerde genellikle odalardaki ve salondaki tüm ekranlara, çatıya koyduğumuz 360 derece dönebilen kameraları bağlıyoruz. Bu sayede evin herhangi bir odasından Boğazı canlı izleyebiliyorlar.
Bu sistemin bir benzerini Pelican Hill'de tasarımına başladığımız bir villaya yapacağız buradakinin tek farkı, Boğaz'ı internet üzerinden webcam sağlayıcıları ile alırken, Kabe ve etrafını da uydudan canlı olarak 24 saat izleyebilecekler.
Yeni zenginler gösterişe meraklıdırer halde?
Yaptığım evlerden birini görmüş bir aile benden randevu isteyip görüşmeye geldi. Adamın ilk sözü, "Şafak Bey bana öyle bir ev yapın ki bende 30 milyon dolar var zannetsinler", inanın başımdan aşağı kaynar sular aktı. Bu kesim, parayı har vurup harman savurmak yerine mantıklı harcamayı ancak kalitenin en üst seviyesini talep eder. Buna yüzde 10'Iuk bir kesimi dahil edemem. Örneğin, normal bir ev fiyatı verdiğim birkaç ailenin, "düşük fiyat verdi" diye gelmediklerini biliyorum. "En pahalı en iyidir" düşüncesinde olan insanlar da var.
Dini görevlerini / alışkanlıklarını yerine getirmek için özel istekler var mı?
İlginç isteklerden biri de, namaz ve sohbet odaları. Hayalimde hep modern bir cami dekore etmek vardır. Bunu şu an Zeynep Fadıllıoğlu başarı ile gerçekleştiriyor. Ben ise, bu hayalimi şu an ancak bu kesimin evlerine namaz odaları, ufak mescit veya sohbet odaları yaparak gerçekleştiriyorum. Bunlar kafanızda kurduğunuz o sedirlerin olduğu namaz odası şeklinden çok uzakta tasarımlar.
Fark nedir?
400-500 metrekarelik evlerden bahsediyoruz namaza odalarının en ufağı 50 metrekare. Namaz odasının ritüelleri, halı, sedir ve rahle, çok daha fütüristik Sedir yerine tavana ahşap kalasla bağlı, üzerine mor kapitone kumaş kaplı salıncak mesela. Amaç sallanmak değil tabii, yerden kazanmak, ibadet edilen ve "Allah'ın huzuruna çıkılan yer, evin en özel mekânı olmalıdır" mantığı ile insanın kendini en huzurlu hissettiği mekânları yaratıyorum. Bunun bir benzerini Musevi olan olan bir müşterime yoga odasında uyguladım.
Hanımlarla nasıl muhatap oluyorsunuz?
Bu konuda ritüelleri çok iyi öğrendim. Bu konuda en büyük iş, benimle beraber çalışan ablam Başak'a düşüyor. O türbanlı müşterilerimizle öylesine içli dışlı ki hemen hemen tüm davetlerine katılıp, bir ev projesinde başından sonuna kadar onlarla yaşıyor. Kendi aralarındaki davetlerde sosyete dergilerinde bile göremeyeceğimiz elbiselerle şıklık yarışı içinde olduklarını ve herkesten daha çok modayı takip edip trendlere uyum sağladıklarını biliyorum. Beyleri ile ben muhatap oluyorum.
En radikal müşteriniz kimdi?
En radikal müşteri toplantımız, kara çarşaflı bir aile ile, kendi evlerinde, evin üst katında evin beyi ve erkek çocuklarla benim, alt katında evin hanımı ve kız çocukları ile ablam ve bizim iç mimar kızlarımızın yaptığı görüşme idi. O ev bitene kadar evin hanımım ve kızlarını hiç görmedim.
10 KAT FAZLA PARA HARCIYORLAR
Ne kadar para harcıyorlar?
Bu soruya cevap vermek çok zor çünkü bütçeler aile yapısına göre değişiyor. Kimi aileye 100 bin dolar çok gelirken, kimisine l milyon dolar az geliyor. Geniş bir skala. Şöyle bir kıyaslama yapabilirim yeni yetişen türbanlı burjuva gençliği, başı açık yeni evlenen genç bir çifte göre en az 10 kat fazlasını harcıyor. Bu gençlik, Anadolu kaplanları dediğimiz ailelerin çocukları. Hepsi yurtdışında iyi üniversitelerde okumuş, vizyonu olan gençler. Aile şirketlerinde aktif rol oynayıp, kazandıkları parayı hayallerinin evinde oturmak için harcamaktan çekinmezler.
Ödeme şeklî nasıl oluyor?
Bugüne kadar ödeme konusunda bir tek aile dışında hiç problem yaşamadım o ailede de eşler arasında sorun vardı. Yüzde 90 nakit ödeme yaparlar. Çek ve senet kullanmazlar. Genelde anlaştığımız vadelerde nakit ödeme yaparlar.
Bu kadar nakiti olan insanlar evlerinde kasa da yaptırıyordur değil mi?
Hepsi kasa yaptırır. Sac ve çelikten büyük kasalar.
İSLAMİ BURJUVAZİ DÜNYADA DA YÜKSELİŞTE
"îslami kesimde bir modernleşme yaşanıyor" diyebilir miyiz?
Kesinlikle. Artık dünyada bile bu kesim bir yükseliş ve kabul görme trendinde. Dubai'nin başarılı olma sebeplerinin başında bu iki kesimin huzur içinde yaşayabilmesi gelir. Günümüzde ABD, Avrupa ve Asya'da kriz derinleşirken Araplar bunu hafif çiziklerle atlatıyor ve izlemekle yetiniyorlar. Tüm tasarım dahîleri önce Arapları memnun etmek İçin emek sarf ediyorlar. Bu tekstilde de, mobilyada da böyle. Dubai'deki 7 yıldızlı otelleri yapan mimarların yüzde 90'ı İtalyan'dır. Hatta Burj Al Arab'a denizden baktığınızda, karşınızdaki manzara kocaman bir haç şeklidir ve yıllardır bu konu tartışılır. Ülkemizde olduğu gibi dünyada da Islami burjuvaziyi yok saymak imkânsız.
İslam dini şatafatı önermez bu kesimde nasıl bir ikilem yaşanıyor?
Önermez doğru, ancak helal yoldan kazanılan parayı kendi evine harcamayı bir israf olarak görmüyorlar. Çünkü zaten çevrelerine yeterince yardım yapan insanlar. Genç îslami burjuvalar bu konuda daha şatafat severken, orta yaş ve daha yaşlılar mütevazı davranıyorlar.
Müşteri başka müşteri getiriyor mu?
Sistemimiz bunun üzerine kurulu. Müşterilerimiz, evlerinde sahip oldukları hayallerinin mekânını çevresi ile paylaşmaktan çok zevk alan İnsanlar. Biz bir evi teslim ederken, o müşterimizin en yakın dostlarının bulunduğu sade ama şık bir davet verip, evin anahtarım müşterimize bu şekilde teslim ederiz. Bunu genellikle bütün evi A'dan Z'ye değiştirdiğimizde yapıyoruz. Her bitirdiğimiz ev, bizim vitrinimiz. Evi teslim ettiğimiz ilk hafta, müşterimizin tüm akraba, arkadaş ve eş dostları ile yaptığımız tanışma toplantıları ile geçer.
İlginç bir anınız var mı?
Florya'da giriş katı üzerinde bulunan bir daireyi bitirirken, arabası ile geçen türbanlı bîr bayan, merak edip eve kadar çıkarak, çalışan ustalardan telefonuma ulaşmış. Randevu alarak ertesi gün yanında bir başka hanımla ofise geldi. "Biz de Florya'daki evimizi yaptırmak İstiyoruz, harika işler çıkartmışsınız" dedi. Ben de "Teşekkürler, sadece o gördüğünüz evi değil, bu ailenin Silivri'de ünlü bir sitedeki villalarını da yaptım" dedim. "O projenizi de görebilir miyiz?" diye sordu. Gösterdim. En fazla 25 yaşlarındaki bu hanım, altında Porsche Cayenne, elinde Swarovski taşlı Vertu telefonla İdi. Dört gün sonra randevusuz geldiler. Masama iki adet anahtar koydular. "Pazar günü bu siteden, kardeşim ile bize ikiz villa aldık, işte anahtarları, umarım bu yaz ayına yetiştirebilirsiniz" dediğinde aylardan nisandı. Tanesi 450 bin Euro olan bu villalardan iki gün içinde karar verip satın almak, oldukça hızlı, ne istediğini bilen ve kendine güvenli bir hareketti.
İslami burjuva kesiminde son trendler neler?
Mobilyacılarda, dekorasyon dergilerinde ve TV'de gördüğümüz trendler gerçeği yansıtmıyor. Gerçek trendler, Asya'da Dubai'den, Avrupa'da italya'dan ve Amerika'dan çıkan yükse len değerler. Şu an çok popüler gözükenler, tüm mobilyacıların vitrinlerini süsleyen abanoz ağacı kaplaması ve her şeye hatta bir projemde WC taşma bile yaptığım Swarovski taş. Ama bu devrin sonu geldi. Yükselen trend, siyah-beyazın yerine biraz daha sıcak renkler. Önümüzdeki yaz kırmızı-siyah, mor-siyah, fuşya-siyah bütünlüğü hem modada hem dekorasyonda çok fazla yer alacak.
Daha çok hangi semtlerdeki evlerde çalışıyorsunuz?
En fazla Florya, Yeşilköy ve Alkent 2000'de projem oldu ancak iki senedir bunlara Ataköy Konakları, Levent Loft. tstinye Park, Sapphire ve Pelican Hill eklendi. Şu an genç îslami burjuvasında şiddetle residence'lara ilgi var. Öyle ki, şu an Fulya, Istinye ve Şişli'deki satılık residence'larda metrekare fiyatları 3-4 bin dolar iken Kiler grubunun yaptığı Sapphire Residences, metrekaresi 8 bin-12 bin dolar arasında alıcı buluyor. Bu genç kesim tüm dünyada bilhassa Dubai'de yapılmış residence'ları görerek ve özenerek İstanbul'da aynı şekilde bir yaşam alanı yaratmak istiyor.
Sizin hayat tarzınızdan çok farklı yaşamları nasıl dizayn ediyorsunuz?
Bu röportajı okuyanlar beni belli bir tarikata veya mezhebe mensup sanabilirler ama hiçbir yerle bağlantım yok. Müslüman'ım, cuma namazı ve bayram namazına giderim, Allah inancım sonsuzdur, bir o kadar da Atatürkçü ve laikim. Sadece hayalgücüm çok yüksek. Karşımdaki bana ne istediğini anlatmaya başladığı an onun hayalindeki evi zihnimde yaratabiliyorum.