Rumi Forum tarafından organize edilen "Tarihin olumlu ve kötüye kullanılabilecek tarafları" konulu programda konuşan Amerikan Dış Hizmetler Derneği eski Başkanı ve Amerika Deniz Harp Okulu Dış İlişkileri Profesörü John Limbert, sözlerine Mevlana Celaleddin Rumi'nin Farsça şiirini okuyarak başladı. Ardından dünyanın bugün her zamankinden daha çok Mevlana'nın ruhuna ihtiyaç duyduğunu, fakat günümüz dünyasında sistemlerin Mevlanalar tarafından yönetilemediğini kaydetti.
Moderatörlüğünü Amerikan Yahudi Komitesi (AJC) Stratejik Çalışmalar direktörü Bary Jacobs'un üstlendiği programda, tarihi bir perspektiften Amerika-İran ilişkilerini değerlendiren Limbert, İran'ın köklü bir geçmişe, Amerika'nın ise çok kısa bir tarihe sahip olduğunun altını çizdi. Son otuz yıllık Amerika-İran ilişkilerine değinen Profesör Limbert, ''Eğer bugünün problemleriyle başa çıkmak istiyorsanız, geçmişi yok sayamazsınız. Onu bilmek zorundasınız.'' Dedi. Limbert, 1979 senesindeki Amerikan'ın Tahran Büyükelçiliğine düzenlenen baskın ile 1953 yılındaki Amerikan İstihbarat teşkilatı CIA'in İran darbesini hatırlatarak, özellikle bu iki olayın ve benzer örneklerin bugünkü Amerika-İran ilişkilerine gölge düşürdüğüne inandığını belirtti.
İran'da var olan paradokstan bahseden Limbert, "İran'da tarih her yerde; dilde, günlük aktivitelerde, insanların olaylara bakış şeklinde ve tabii ki, tarihi yapılarda. Fakat paradoks, İran'da tarihin bir bilim olarak itibar görmemesi. Herkes tarihi biliyor fakat kimse gerçekten tarih okumuyor.'' dedi. Konuşmasında İran'ın tarihine ilişkin bilgilere de yer veren ABD'li profesör, İran'ın her zaman çok kültürlü ve dinli bir toplum olduğunu belirtti. İran'ın hiç bir zaman tarihi sürekliliği kesilen bir toplum olmadığını ifade eden Limbert, bu sebeple de yabancı etkilere açık olduğunu ama bu etkileri İranlılaştırarak onlara yeni bir kimlik verdiğini kaydetti.
Uzun yıllar İran'da yaşayan Limbert, ''Geçmişte görkemli bir tarihe sahip olan İran, bugün en az 300 yıldır içinde bulunduğu düşüşten kurtulmak istiyor. İranlılar geçmişlerine dönüp baktıklarında bugün, biz adalet istiyoruz diyorlar. Dünyanın onlara saygı borcu olduğunu düşünüyorlar. İran dünya arenasına entegre olmak için dünyadan saygı bekliyor. '' şeklinde konuştu.
Geçmişte İngiltere'nin, Rusya'nın veya bugün Amerika'nın kendileriyle adil, karşılıklı saygıya dayalı iletişim kurmadığını vurgulayan Profesör Limbert, İranlıların karşı tarafın bir anlaşmaya varmak istediğine inanmadıklarını söyledi.
İran Cumhurbaşkanı ile ilgili, seyircilerden gelen bir soruya cevap veren Profesör, mevcut Ahmedinejat hükümetinin bütün söylemlerinin ciddiye alınması gerektiğini, bununla birlikte İran içinde bu söylemlerin ciddi eleştiriler aldığını belirtti. İran'ın dış dünyaya karşı bir tehdit içermediğini, bunun bir abartı olduğunu düşündüğünü sözlerine ekledi.
Amerika -İran ilişkileri çerçevesinde Limbert, muhatapların açıklama yapmaktan çok birbirlerini anlama gayreti içinde olmalarını, askeri, sert gücün dışında çözüm için alternatif yolların bulunduğunu da vurguladı. Ayrıca çok kısa süre içinde, bir iki görüşme sonunda bir şey beklenmemesini, uzun vadede sabırlı olmak gerektiğini belirtti.
Katılımcılar tarafından ilgi ile izlenen program sonunda Rumi Forum Başkanı Dr. Ali Yurtsever, Profesör John Limbert'e Türk kilimi hediye etti. |