BEYRUT (AA) - STEFANİ RADİ - Lübnan'ın kuzeyindeki Trablusşam kentinde, elektrik kesintileri ve kısıtlı su imkanı nedeniyle Osmanlı döneminde inşa edilen Türk hamamlarına rağbet arttı.
Lübnanlılar, iki yılı aşkın süredir yerel para biriminin dolar karşısında rekor şekilde değer kaybetmesi, yakıt ve ilaca kısıtlı ulaşım, satın alma gücünde yaşanan gerilemeyle birlikte büyük bir ekonomik krizle boğuşuyor.
Ülkede ayrıca aylardır elektrik santrallerinde kullanılacak yakıt konusunda ciddi sıkıntılar yaşanıyor. İthalat için de yeterli dövizin bulunmaması nedeniyle günlük elektrik kesintileri 20 saati buluyor.
Ekonomik krizden, elektrik ve su kesintilerinden önce Lübnan'da eğlence ve keyif merkezleri olarak hizmet veren Türk hamamları, şimdilerde ise pek çok ailenin zaruri uğrak yeri haline geldi.
Lübnanlı Hüseyin Kenan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, evlerinde çoğu zaman elektrik ve su bulamadıklarını belirtti.
Çocuklarıyla birlikte her hafta yahut iki haftada bir hamama gittiklerini söyleyen Kenan, bu durumun aile bütçesini sarstığını, zaman zaman borç almak zorunda kaldığını ancak yapacak başka bir şeylerinin olmadığını ifade etti.
- Osmanlı dönemi hamamları
Lübnan'da Osmanlı döneminde yaygın şekilde inşa edilen hamamlardan bazıları hala çalışır durumda. Özellikle kuzeyde Trablusşam ve güneyde Sayda kentlerindeki hamamlar işletilmeye devam ediliyor.
Trablusşam'daki Eyyam Zaman (Eski Günler) Hamamı'nın sahibi Ziyad es-Sartum, buranın tarihinin Osmanlı dönemine dayandığını söyledi.
Hamamın özgün mimarisi göz önüne alınarak modernize edildiğine işaret eden Sartum, "Ülkede yaklaşık iki yıldır tanık olunan ekonomik krizden önce müşterilerimiz, düğün, nişan, doğum günü gibi çeşitli merasimlerle sınırlı kalıyordu, günde yaklaşık 50 kişi geliyordu. Son birkaç aydır ise kendi evlerinde sıcak su olmadığı için gelenlerin sayısı arttı, günde 200-300 kişi geliyor." dedi.
Sartum, giriş ücretlerinin 30 bin liradan (20 dolar) 100 bin liraya (66 dolar) yükseldiğini, bu ücretin sauna, buhar, masaj gibi hizmetleri de kapsadığını aktardı.
Sartum ayrıca dar gelirli müşterilerine ise kolaylıklar sağladıklarını ifade etti.
- Hamamlara giriş maliyetli olsa da ilgi yoğun
Lübnan'da Türk hamamlarına giriş maliyetli olsa da bireysel temizlik için kaçınılmaz bir tercih haline gelmiş durumda.
Trablusşam sakinlerinden Muhammed Nasır, çalıştığı iş ortamı nedeniyle günlük banyo ihtiyacını gidermek için mecburen hamama gittiğini söyledi.
- Giriş için saatlerce sıra bekliyorlar
Hamamda sıcak suyla banyo yapma imkanı bulduklarını dile getiren Nasır, artan talep nedeniyle girişlerde bazen 2 veya 3 saat sıra beklediklerini aktardı.
Geleneksel Türk hamamlarının yaygın olduğu 600 bin nüfuslu Trablusşam kenti, Lübnan nüfusunun yüzde 15'ini barındırıyor.
- Tarihi Abd Hamamı artık turistleri değil Lübnanlıları ağırlıyor
Akdeniz kıyısındaki Trablusşam'ın en büyük hamamlarından "El-Abd", Osmanlı döneminde inşa edilen bir eser olarak asırlardır Lübnanlıları ağırlamaya devam ediyor.
Taş duvarı ve kendine has süslemeleriyle dikkati çeken Abd Hamamı, daha önce de seçkin mimarisi dolayısıyla turistlerin uğrak yerlerinden biri olarak öne çıkıyordu.
Zeminindeki asırlık mermerleri ve duvarlarındaki tarihi desenleriyle yüzyıllara meydan okuyan Abd Hamamı, bugünlerde ise Lübnan'da yaşanan elektrik ve su kesintileri nedeniyle sıcak suyla banyo ihtiyacını gidermek isteyenlerin bir numaralı tercihi.
Abd Hamamı'nın sahibi Mustafa Settut, bu tarihi yapının Trablusşam'ın eski çarşılarında bugüne kadar varlığını koruyabilen Osmanlı döneminde inşa edilen tek mekan olduğunu belirtti.
İşlettiği mekanın öneminin farkında olduğunu söyleyen Settut, "Bizler de bu tarihi yapıyı, ara ara gerçekleştirilen restore çalışmalarıyla korumaya çalışıyoruz." dedi.
Settut, Trablusşam'ın eskiden kent sınırları içerisinde yer alan çok sayıdaki Türk hamamlarıyla öne çıkan bir şehir olduğunu ancak zamanla çoğunun yıkıldığını veya ihmal nedeniyle hizmet dışı kaldığını anlattı.
Kent sakinlerinin bugünlerde hamama yoğun ilgi gösterdiğine dikkati çeken Settut, "Halihazırda hamamlara çok büyük ilgi var. Ekonomik kriz nedeniyle evlerde su ve elektrik sıkıntısı yaşandığı için insanlar hamamlara yöneliyor." diye konuştu.
Settut, Abd Hamamı'nda hem erkeklere hem de kadınlara hizmet verdiklerini sözlerine ekledi.
- Elektrik ve su krizi uyarısı yapılmıştı
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), Temmuz 2021'de mevcut ekonomik kriz nedeniyle Lübnan'daki su ve elektrik sektörlerinin çökebileceği uyarısında bulunmuştu.
Lübnan'da 3 yıldır devam eden ekonomik kriz nedeniyle gerekli yakıtın temin edilememesi ve yetersiz altyapı gibi sebeplerle Haziran 2021'den bu yana ülke genelinde elektrik kesintileri yaşanıyor.
Devlet halihazırda yaşanan krizin bir sonucu olarak günlük en fazla 2 saat elektrik hizmeti sunuyor. Lübnanlılar bireysel olarak temin ettikleri jeneratörler aracılığıyla elektrik ihtiyaçlarını karşılamaya çalışıyor.