İstanbul'da deprem olursa ne olur?

Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan, Adalar Kültür Derneğince düzenlenen 1. İstanbul Adaları Sempozyumu'nda 'Adalarda Deprem Olursa Ne olur?' konulu bir konuşma yaptı.

Ahmet Ercan beklenen depremle ilgili şunları söyledi:

“Depremin odağı 7 ile 10 km derindeki gevrek granit katmanı içinde olacak. Depremin büyüklüğü 6,3-6,7 arasında ortalama M=6,5 büyüklüğünde olacak.

Depremin yıkım gücü adalarda VIII olacak,odağı Sivriada-Bakırköy-Küçükçekmece üçgeni içinde olacak. Depremin içinde en az 2 deprem olacak, toplam süresi 15 ile 18 saniye sürecek. İlk deprem göreceli olarak güçsüz kuzeybatı-güneydoğu doğrultusunda olacak. Yaklaşık kırık boyu-10-15 km olacak. Bu durum da en çok Avcılar-Ambarlı, Esenyurt’u etkileyecek. Ambarlı doğal gaz kurgusunun yönseme etkisiyle doğal gaz ana borusu ile gaz tankları büyük etki görecek, önlem alınmazsa çok büyük patlamalarla yangın çıkacak. Avcılar önündeki deniz içindeki sekiden büyük parçalar düşerek deniz içi uçkunları oluşacak. Bu uçkunlar sanki küçük bir deprem gibi sarsacak. İkinci ara deprem göreceli büyük, doğu batı doğrultusunda, Kınalı-Büyükçekmece arasını yaklaşık 30-40 km kıracak. Dirsek etkisiyle Maltepe-Kartal-Küçükyalı’da çok etkili olacak.

İç içe geçmiş üçüncü deprem de doğu-batıda ayrıca Adalarda oluşturacağı ikincil kırıklarda göreceli çok küçük olacak. Heybeliada’da ikincil kırık oluşabilecek. Bostancı kırığı, Bostancı’dan başlayıp Dilek Adaları (Vordonisi) üzerinden, Fenerbahçe Burnu’ndan geçerek Sarayburnu önünden Haliç’e girerek Sirkeci-Eminönü-Balat-Eyüp doğru giderken kıyıda yer yer göçükler, oturmalar oluşturacak.Beşiktaş ile Ortaköy dere içlerinde oturmalar, yer yer yarıklar oluşacak. Adalar’da deprem, Gölçük depreminin Adalar’da etkisinden 2,4 kat daha büyük, İstanbul Avrupa yakasında ise 1,8 kat büyük duyulacak.

Adalarda 3-4 katlı taş yığma ile demirtaş (betonarme) yapılara deprem ortalama 500 ton, ağaç yapı temellerine ise 150 ton güçle vuracak. Taş ya da demirtaş yapılarda orta, orta-büyük çığımlar(hasarlar) görülecek. Adalardaki taş yığma yapılar ağaç yapılara göre daha çok etkileyecek. Ruhban Okulu duvarları ile Doğu Roma dönemi kiliselerin duvarları yıkılabilir. Yeryüzünün ikinci en büyük ağaç yapısı olan 5 katlı, Büyükada’daki Rum Yetimhanesi göçebilir. Surlarda yer yer yıkılmalar olacak. Yeni yapılmakta olan Yedikule ile Maltepe deniz dolgularında oturma ile yarıklar görülebilecek. Deprem ölümleri 250 ile 2000 kişi arasında, yaralanmalar ise 1000 ile 6000 arası olabilir. Açıkta kalanların sayısı 1 milyonu geçebilir. Bakırköy, Yeşilköy, Yeşilyurt, Avcılar, Yalova, Çınarcık, Karmürsel’de orantısız güçlendirilmiş yapılarda yıkımlar görülecek. Bu depremin akçal çıkışı (maliyeti) 15 ile 30 milyar dolar olacak. Artçı depremler 8-12 ay sürecek.”