HASBAYA (AA) - Lübnan halkının geçim kaynaklarından olan zeytin ve zeytinyağı üretimi ve ticareti, İsrail saldırılarının hasadı ve piyasayı etkilemesi sebebiyle büyük zarar gördü.
İsrail ordusunun zeytin bahçelerini ve zeytinyağı tesislerini de hedef alan hava saldırıları ve topçu atışları yüzünden Lübnan'ın güneyinde Nebatiye'ye bağlı Hasbaya bölgesi dışında hiçbir yerde zeytin hasadı yapılamazken, Hasbaya'daki üreticiler ve tüccarlar da artık dış pazarlara açılamıyor.
Sınırın Lübnan tarafındaki Şeba, Kefr Şeba gibi bölgelerde İsrail birliklerinin konuşlandığı, çevresindeki Keferkila, Mercayun, Hıyam gibi diğer tüm yerleşim yerlerinin bombalandığı ve bu bölgelerde yerinden edilenlerin akın ettiği Hasbaya'da tarım işçileri İsrail bombardımanı altında korku ve tedirginlikle zeytin hasadı yapıyor.
AA ekibi, İsrail-Lübnan sınırının yakınındaki Hasbaya'da, geçimini zeytinden sağlayan işçilere ve işletme sahiplerine mikrofon uzattı.
Tarım işçisi Kamil Kazir, Hasbaya Bölgesi'nde zeytin sektörünün geliştirilmesi için kurulan tarım kooperatifinin sekreteri İsmail Emin ve bölgedeki zeytinyağı üretim tesislerinden birinin yöneticisi Emin Emin, İsrail saldırıları sebebiyle yaşadıklarını anlattı.
- "Korkmamak mümkün değil"
İsrail'in yoğun bombardımanı sırasında patlama sesleri eşliğinde soruları cevaplayan tarım işçisi Kazir, "Korkmamak mümkün değil, özellikle savaş zamanında ve bu bölgede bulunuyorsanız. Ama herkes elinden geleni yapıyor canını ortaya koyup çalışıyor." dedi.
Kazir, daha önce başka bir bölgede zeytin topladıkları sırada gerçekleşen İsrail saldırısının ardından bölgeyi nasıl terk ettiklerini ve ne hissettiklerini şu sözlerle anlattı:
"Saldırı başlayınca tabii ki işçiler olarak korkup kaçtık. Psikolojik durum burada gerçekten zor hale geldi. Sürekli bombalama sesi duyuyoruz ve bundan dolayı çok korkuyoruz. "
Saldırılardan dolayı bir an önce işlerini bitirmek istediklerini dile getiren Kazir, "Zeytin almaya gelen kimse yok, gelen sayısı çok çok az. Hatta alım satım az olduğu için fiyatlar oldukça düştü." diye konuştu.
- "Sadece zeytin değil, tüm tarım sektörü ve hayvancılık saldırılar sebebiyle büyük sıkıntı içinde"
Bölgedeki zeytin üretimi konusunda bilgi veren tarım kooperatifi sekreteri Emin, yaklaşık 1 milyon zeytin ağacı olan Mercayun çevresinin Lübnan'ın güneyinde tarımsal üretim açısından çok önemli bir bölge olduğunu dile getirdi.
Emin, İsrail saldırılarının Lübnan'ın güneyi için 2'nci senesine girdiğini hatırlatarak "Gerçekleşen hava saldırıları ve atılan fosfor bombaları sebebiyle zeytin tarımının olduğu arazilerde sorunlar artış gösterdi. Savaşın oluşturduğu zararlar ve savaş durumunun sebep olabileceği sıkıntı ve zararlardan korkuyoruz." ifadelerini kullandı.
Bölgede bulunan çevre köylerden çok sayıda yerinden edilmiş kişinin Hasbaya'ya geldiğini belirten Emin, bu kişilerin zeytin üretimine katkı sağladığını söyledi.
Emin, savaş sebebiyle zeytin ticaretinin büyük zarar gördüğünün altını çizerek şunları aktardı:
"Kaliteli zeytin ve zeytinyağımız var, devletimizden isteğimiz ticaretin yapılabilmesini sağlamasıdır. Sadece zeytin değil, tüm tarım sektörü ve hayvancılık saldırılar sebebiyle büyük sıkıntı içinde."
- "Hasbaya, Lübnan'ın zeytin deposu"
Zeytinyağı üretim tesisi yöneticisi Emin ise, 20 yıldır üretim yapan tesislerinde zeytinyağı üretiminin hangi aşamalarla yapıldığını anlatırken, zeytinin önce dal ve yapraklarından ayrıldığını, daha sonra yıkandığını ve akabinde ezilerek yağının, suyunun ve posasının ayrıştırıldığını söyledi.
Çalışmayı sürdüreceklerini ve bölgelerini terk etmek istemediklerini vurgulayan Emin "Göçü istemiyoruz ve tercih etmiyoruz, Evimizi topraklarımızı terk etmeyiz. Tabii ki tehlike var, tehlikenin içinde yaşıyoruz." ifadelerini kullandı.
Emin, sadece Hasbaya değil, Mercayun, Bint Cubeyl, Aynata gibi bölgelerden de müşterileri olduğunu ve savaşın etkileri sebebiyle artık sadece yerel müşterilere hitap edebildiklerini aktardı.
Saldırılar sebebiyle fiyatların çok düştüğünü söyleyen Emin sözlerini şöyle sona erdirdi:
"Zeytinyağı olan bir biz varız, bir de kuzey bölgeleri var. Zeytinyağı güneyde Hasbaya bölgesine özel bir ürün, Hasbaya Lübnan'ın zeytin deposu."
- Lübnan'da zeytin ve zeytinyağı üretimi
Açık kaynaklara göre Lübnan'da 13 milyon 500 bin zeytin ağacı bulunuyor. Ülkede yıllık zeytin üretimi 100 bin ile 200 bin ton arasında değişiyor. Hasadı yapılan zeytinin yaklaşık yüzde 30'u sofralık olarak tüketilirken, yüzde 70'i sıkılarak zeytinyağına dönüştürülüyor.
Sofralardan eksik olmayan zeytinyağı üretimi de 15 bin ile 25 bin ton arasında ve bunun ortalama 5 bin tonu ihraç ediliyor.
İsrail saldırıları, Lübnan'ın tüm geleneksel yemeklerinde bolca kullanılan ve mutfakların "olmazsa olmazlarından" olan zeytin ve zeytinyağını üretimini de vurdu.
Lübnan'da 2019'da çıkan ekonomik kriz nedeniyle maaşlarda yaşanan ciddi düşüş, farklı geçim kapılarına ve tarıma ve özellikle zeytine yönelimi artırırken Lübnanlılar için önemli bir geçim kaynağı olan zeytin ve zeytinyağı üretimi İsrail saldırıları sebebiyle büyük zarar gördü.
Birleşmiş Milletler (BM) Dünya Gıda Programı (WFP) Lübnan Direktörü Matthew Hollingworth'un, daha önce uyardığı üzere, Lübnan'ın güneyinde zeytin ve diğer tarım ürünlerinin hasadı yapılamadığı için ülkede gıda güvenliği ve gıda sistemi ihtiyaçları karşılamakta zorlanıyor.