CHP Genel Başkan Yardımcısı Umut Oran, "Türkiye-ABD ilişkilerinin son 9 yılda ekonomi, siyaset, dış politika ve sosyal anlamda ortaklık kavramından çıktığını" belirterek, "İlişkiler çıkmaz sokağa girmiş durumda" dedi.
CHP Genel Başkan Yardımcıları Osman Korutürk, Gülsün Bilgehan, Umut Oran ve Faik Öztrak ile Genel Başkan Danışmanı ve Parti Meclisi üyesi Faruk Loğoğlu'dan oluşan parti heyeti, Washington'da son günkü temaslarında Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Avrupa Kıdemli Direktörü Elizabeth Sherwood-Randall ve ABD Kongresi'ndeki Türk Dostluk Grubu Eşbaşkanları Ed Whitfield ile Virginia Foxx ile görüşmeler yaptı. ABD Savunma Bakanlığında da temaslarda bulunan heyet, Türk Dostluk Grubunun eski eşbaşkanı Robert Wexler ile bir araya geldi.
Washington'daki düşünce kuruluşu Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezinde (CSIS) konferans veren heyet, Türk Politika Merkezi tarafından Fairfax Oteli'nde düzenlenen resepsiyona da katıldı.
Resepsiyona gelişinde basın mensuplarının sorularını yanıtlayan CHP Genel Başkan Yardımcısı Korutürk, Washington'daki üç günlük temaslarına yönelik izlenimlerine değinerek, görüşmelerde muhataplarının, "hükümetin göreve başladığı sırada yeniliklere açık ve büyük harekete yönelik çok ümit verdiğini, ama şu anda gelinen noktada bu ümitlerin gerçekleşmediğini gördüklerini söylediklerini" kaydetti.
Korutürk, "(Hem iç hem dış politikada hükümetin durduğu nokta tereddütler uyandırıyor, biz bunu yakından takip ediyoruz ve anlamaya çalışıyoruz ama başlangıçta vermiş olduğu ümidi göremiyoruz) diyorlar. Bunu dedikten sonra da biz kendi partimizin iç ve dış politika, ekonomi hakkındaki görüşlerini anlatıyoruz. O zaman bizim Türkiye'nin yönetiminde alternatif olarak ortaya çıktığımızı anlamış oldukları izlenimi aldık" dedi.
ABD'ye partilerini tanıtmak için geldiklerini ifade eden Korutürk, nasıl ileriye baktıkları, gelişmelere, yeniliklere açık oldukları, demokrasiye bağlılıkları, sosyal mutabakat ile yeni Anayasa yapılmasını önerdikleri gibi konularda CHP'nin bakışını anlattıklarını bildirdi.
"İLİŞKİLER ÇIKMAZ SOKAĞA GİRMİŞ DURUMDA"
Umut Oran da ABD ile Türkiye arasındaki ekonomik ilişkilerin son 9 yılda kötü bir noktaya geldiği görüşünü dile getirerek, "Eskiden iki ülke olarak stratejik ortaklık konumundaydık, sonra model ortaklık denilen kavram oldu ama esas ortaklık karşılıklı bir şeylerin paylaşıldığı, dayanışma ve karşılıklı alışverişin olduğu bir süreçtir. Son 9 yıla baktığımızda ekonomi, siyaset, dış politika ve sosyal anlamda ABD-Türkiye ilişkilerinin esasında ortaklık kavramından çıktığını belirtmek istiyorum. İlişkiler çıkmaz sokağa girmiş durumda" dedi.
"Öncelikle siyasi ilişkilerde ciddi kırılma olduğunu" ifade eden Oran, ABD'de Türkiye'ye karşı "belli bir önyargı oluştuğunu" gördüklerini kaydetti. Oran, "Ermeni, Yunan, Yahudi lobisinden de hatta Amerika'da yaşayan Türklerden de şu anda Türkiye'ye karşı bir tepki duyulduğunu gözlemledim. Bu üzücü bir şey, ilerleme olacağına gerileme olmuş durumda" diye konuştu.
İki ülke arasında 9 yıl önce başa baş olan ticaretin Türkiye'nin 3 katı aleyhine değiştiğini ifade eden Oran, dış politikada da son dönemdeki Hamas, İran, İsrail ve Ermenistan ile ilişkiler ve Ortadoğu'daki gelişmelerin Türkiye'ye karşı bakışı olumsuz etkilediğini savundu.
Oran, "Türkiye-ABD ilişkilerinde ciddi gerileme söz konusu. CHP olarak Türkiye'nin içindeki sorunları tekrar çözme yolunda irademizi ortaya koyuyoruz, aynı zamanda dış politikada, AB üyeliği sürecini ileriye taşıyacağımız gibi kendi bölgemiz ve ABD ile ilişkilerimizi yeniden gözden geçirip, daha iyi seviyeye ve hakikaten 'yurtta barış, dünyada barış' söylemine oturtmayı planlıyoruz" değerlendirmesinde bulundu.
"SÜRECİ YÖNETEMEMEKTEN KAYNAKLI SIKINTILAR VAR"
Faik Öztrak da ziyaretin "son derece olumlu ve faydalı" geçtiğini söyledi.
"Eğer küresel bir oyuncu olacaksanız, davranışlarınızın da küresel biçimde olması lazım" diyen Öztrak, CHP olarak sadece ABD'de değil, Avrupa, Uzak Doğu ve Ortadoğu'da bu tür temasları sürdüreceklerini ve olaylara dair kendi bakış açılarını anlatacaklarını kaydetti.
Öztrak, bir soru üzerine, genel olarak Türkiye-ABD ilişkilerinde belli sorunların olduğunu, sıkıntılı bir süreç yaşandığını gördüklerini söyledi. Bu durumun "biraz da süreci yönetememekten kaynaklanan sorunlar gibi göründüğünü ve çeşitli uluslararası meselelerde Türkiye'nin ortaya koymuş olduğu tavırlarla ilgili" olduğunu ifade eden Öztrak, "Örneğin İran süreci burada sıkıntı yaratmış. Son olarak Libya'ya NATO girsin, girmesin konusu. 'Sonuçta NATO sizsiniz' diyorlar. NATO'nun müdahalesini istemiyorsanız, bunu NATO içinde söylersiniz, biter olay. Sonuçta bu tür davranışlardan kaynaklanan sıkıntılar var" dedi.
"TÜRK DEMOKRASİNİN STANDARTLARI KONUSUNDA CİDDİ ENDİŞELER VAR"
Öztrak, bir başka soruya karşılık da "iki ülke arasındaki ilişkilerde sıkıntı olduğu" yönündeki izlenimini ziyaret ettikleri her yerde edindiklerini belirtti. Türkiye'nin demokrasi standartları konusunda ciddi endişeler uyandığını gördüklerini ifade eden Öztrak, "Bu da bizi çok mutlu etmiyor. Türkiye'de demokrasinin geçmişi 60 yılı aştı. 60 yıldan sonra herhangi bir yerde Türk demokrasisinin standartlarının tartışılmasından mutlu olmuyoruz. Ama maalesef bizim Türkiye'de üzerine gittiğimiz konuların burada da ciddi ölçüde dikkat çektiğini gördük" ifadesini kullandı.
Siyasi sorunların aşılabileceğini ancak ekonomi alanında iki ülke arasındaki dengesizliğin çok daha önemli olduğunu belirten Öztrak, bu konuda bazı işbirlikleri yaratmak gerektiğini kaydetti. Türkiye'nin ABD'nin temiz enerji projesine katkı sağlayabileceğine değinen Öztrak, "İki ülke arasındaki ticari ilişkilerin gerçekten ortaklığa yakışır düzeye gelmesinde büyük yarar görüyoruz" diye konuştu.
CHP heyeti, resepsiyonun ardından temaslarını tamamlayarak, Türkiye'ye hareket etti.