AYDIN (AA) - FERDİ UZUN - Aydın Adnan Menderes Üniversitesi (ADÜ) Teknokent'te, parazitin neden olduğu ishal kaynaklı buzağı ölümlerinin önüne geçilmesi için aşı üretildi.
ADÜ Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bülent Bozdoğan, AA muhabirine, teknokent bünyesinde Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) desteğiyle kurduğu "Rekombinant DNA Rekombinant Protein Merkezi"nde buzağı ölümlerini araştırdıklarını söyledi.
Parazitin yol açtığı ishale bağlı buzağı ölümlerinin sayısının oldukça fazla olduğunu belirlediklerini, bunun önüne aşılamayla geçilebileceğini düşündüklerini anlatan Bozdoğan, Dr. Zeynep Erdem Aynur ve veteriner hekim Hüseyin Aynur ile rekombinant DNA teknolojisiyle (Farklı türlerden elde edilen DNA moleküllerinin birleştirilmesi işlemi) aşı geliştirmek için çalışma başlattıklarını kaydetti.
Türkiye'de doğan buzağıların yaklaşık yüzde 20'sinin, resmi kayıtlara göre hastalık nedeniyle kaybedildiğini belirten Bozdoğan, "Bunlardan en önemlisi de ishal. Bu ishale bağlı kayıpları önlemek için birtakım aşılar var ama 'kriptosporidium' dediğimiz bu parazite karşı henüz geliştirilmiş olarak kullanılabilen bir aşı mevcut değil. Biz bu nedenle çalışmalara başladık." dedi.
Geliştirdikleri aşının gebe ineğe uygulandığını ve doğan buzağılarda olumlu sonuçlar alındığını dile getiren Bozdoğan, şöyle devam etti:
"30'a yakın gebe ineği aşıladık. 30'uncu haftada ilk dozu, 33'üncü haftada da ikinci dozu vurduk ve doğan buzağılarda da deneysel enfeksiyon yaptık. Denediğimiz bu 30 hayvanın hepsinde ciddi ishal oluşmadığını, ölüm olmadığını gördük. O nedenle başarılı bir rekombinant aşı geliştirmiş olarak kendimizi kabul ediyoruz."
Bozdoğan, aşının ruhsatlandırma ve endüstriyel üretiminin ardından hayvancılıkta kullanılabileceğini kaydederek, "Tabii önemli olan bu aşı geliştirdikten sonra bunun endüstriyel olarak üretimini sağlamak ve ruhsatını alabilmek. Bu iki aşama için destek bekliyoruz." diye konuştu.
Dünyada ticari anlamda satışa sunulmuş benzer aşı olmadığını bildiren Bozdoğan, "Aşı yok ama geliştirmeye çalışan birtakım ekipler var. Sanıyorum bizimki ilk başarılı aşı olarak gözüküyor." ifadelerini kullandı.
Veteriner hekim Hüseyin Aynur da özellikle büyük çiftliklerde buzağı ölümlerinin ciddi sorun olduğunu belirtti. Aynur, çiftlik sahiplerinin kendilerinden deneme amacıyla aşı talep etmeye başladığını da söyledi.
KOSGEB Aydın İl Müdürü Sadullah Dülger, verdikleri destekle geliştirilen aşı için bilim insanlarına teşekkür etti.