Dünyada ve Ülkemize Yükselen Yeni Eğilimler Olan
Bölgesel ve Yerel Kalkınmanın Sağlanması İçin Yerelin Uzmanları "İl
Planlamacılar" Dernekleşti
Çok farklı yaşam alanları, farklı kültürler ve toplumların gittikçe
artan, hızlanan iletişim ve etkileşim süreçleri, olumlu ve olumsuz
yönleriyle "küreselleşme" realitesini karşımıza çıkarmaktadır.
Bir yandan ulusal ve uluslararası ölçekte iktisadi, sosyal ve kültürel
değerler üretilirken diğer taraftan da yerel düzeyde bunlarla ilgili
yerele özgü değerlerin üretilmesi ve yaşanması "küresel düşün, yerel
yaşa" anlayışında ifadesini bulmaktadır.
Bu sürecin iktisadi değerler yelpazesi içinde ise "bölgesel ve yerel
kalkınma dinamiklerinin harekete geçirilerek, yerelden kalkınma
kapasitesinin artırılması" başı çekmektedir. Ekonomik ve toplumsal
kalkınmanın yerelden beslenen bu yeni formasyonu ise il planlama
kurumunun sağlıklı çalışması ile mümkün olabilmektedir.
Ulusal düzeyde hazırlanan üst planların, yerel ölçekte uygulanmasında
bazı sıkıntılar yaşanabilmekte, planların gerçekleşme ve başarıları
istenen düzeye ulaşamayabilmektedir. Zira yerel değerler, kaynaklar,
bölgesel ve il düzeyinde farklılık göstermektedir.
Bu noktada, tavandan tabana planlama yaklaşımı yerine yerelden
beslenen ve olgunlaşan il planlarından hareketle ulusal planların
oluşturulması, Dünya'da yaşanan "küresel düşün, yerel yaşa" anlayışına
uygun olacak ve mevcut planlama sisteminin sıkıntılarını giderecektir.
Avrupa Birliği sürecindeki ülkemizde ise bölgesel ve yerel kalkınmada
yeni bir planlama paradigması öne çıkmıştır. Yerelden kalkınma
anlayışı ve planlamada "yerel odaklı" yeni yaklaşımlar "il
planlaması"nın önemini ve gerekliliğini tekrar gündeme taşımıştır. Bu
çerçevede bölgesel ve yerel kalkınma dinamiklerinin harekete
geçirilmesi için ilk kertede kalkınma ajansları kurularak, özel sektör
yatırımlarının dengeli dağılımını sağlayacak bir mekanizma
oluşturulmuştur. Sürecin diğer ayağı ise kamu yatırımlarının yerel
kalkınmayı tesis edecek biçimde organize edilmesidir. Mevcut sistemde
bu görev için İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlükleri öne
çıkmaktadır. Ancak hali hazırda il planlama birimleri "yerel
kalkınmanın sağlanması"nda üzerine düşecek görevleri yerine
getirebilecek kapasiteden yoksundur.
Bu çerçevede il planlama birimlerinin kapasitelerinin artırılması
yönünde "ulusal program, kalkınma planları, orta vadeli programlar,
yılı ve yatırım programları" gibi bir çok önemli temel politika
metinlerinde "il planlama birimlerinin güçlendirilmesi"ni içeren
tedbir ve hedefler yer almıştır.
Türkiye'nin en seçkin üniversitelerinin Hukuk, Siyasal Bilgiler ve
İktisadi İdari Bilimler Fakültelerinden mezun, mesleğe özel yarışma
sınavı ile giren, yeterlilik ve uzmanlık tezi aşamalarından sonra
uzmanlığa yükselen il planlamacılar, bilgi ve birikimlerini bölgesel
ve yerel kalkınma sürecinde daha etkin kullanabilmek, mesleki
dayanışmalarını arttırmak amacıyla Dernekleşme sürecine girmişlerdir.
Yerelde hâlihazırda plan ve program uygulamalarında çalışan, taşra'da
oluşturulmuş AB Proje ofislerinde koordinatörlük görevlerini ifa eden,
yatırım ofislerinde aktif görev yapan, ilin bütün ekonomik, sosyal ve
kültürel bilgilerine sahip olan ve bunları analiz edebilme yeteneğine
sahip İl Planlama Uzmanlarının kurduğu derneğin amacı, meslek
mensupları arasında iletişimi arttırmak, ülkemizin yaşadığı bu önemli
değişim sürecinde yerel kalkınmanın sağlanmasına katkıda bulunmak,
proje bilincini geliştirmeye yönelik çalışmalar yapmak, projeler
geliştirip uygulamak; ya da talep edilmesi halinde ortaklık, proje
sağlayıcısı şeklindeki görevleri yerine getirmek, kamuda ve özel
sektörde stratejik yönetim ve planlama anlayışının gelişmesine katkı
sunmak ve bu doğrultuda çalışmalar yapmak olarak özetlenebilir.