Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanı Mustafa Ertek, zehirlenmelerin basit önlemlerle engellenebileceğini ancak buna rağmen her yıl önemli sayıda zehirlenme vakası görüldüğünü belirtti. Bu kapsamda aşırı boyalı ve çok parlak oyuncaklardan uzak durulması gerektiğini dile getiren Ertek, evdeki ilaç ve deterjan gibi kimyasalların çocukların ulaşamayacağı yerde saklanması gerektiğinin altını çizdi. Ertek, Zehir Danışma Merkezi 114'e yılda müracaat eden doğrulanmış vaka sayısının 100 binin üzerinde olduğuna dikkat çekti.
Zehirlenmelere karşı vatandaşlara bazı tavsiyelerde bulunan Ertek, bu kapsamda deterjan, tuz ruhu gibi temizlik malzemelerinin kilitli dolaplarda saklanması gerektiğini belirtti. Bu kimyasalların kesinlikle boş şişe ve yiyecek kaplarına konmaması gerektiğinin altını çizen Ertek, "Aksi halde unutmaya bağlı olarak bazı zehirlenme vakaları görülebiliyor. Geçmiş yıllarda tuz sanılarak, tarım ilacı kullanılması sonucu toplu zehirlenmelerin yaşandığı olaylarla karşılaşmıştık." dedi.
Doğrulanmış 100 bin vakanın yüzde 60'ının ilaçlardan kaynaklanan zehirlenmeler olduğunu söyleyen Ertek, çocukların ilaçları şeker olarak algılayabildiğine işaret etti. Ertek bu nedenle ilaçların kapalı dolaplarda, çocukların ulaşamayacağı yerlerde saklanmasının önemini vurguladı.
Oyuncak kaynaklı zehirlenmelere de dikkat çeken Ertek, ağır metal içerikli -kurşunu fazla olan oyuncaklardan uzak durulması gerektiğini belirtti. Ertek, "Aşırı boyalı, çok parlak oyuncaklardan mümkün olduğunca uzak durmak lazım. Çünkü genelde bu aşırı parlak boyalı şeyler, sağlığa uygun olmayabilir." diye konuştu. Oyuncak alırken CE işaretine bakmak gerektiğini ancak bazen bu işaretin de sahtesinin kullanılabildiğini ifade eden Ertek, "Bunun kontrolü yapılıyor ancak bazen kaçaklar olabiliyor. Bunların üzerinde üreticisinin açık adresi olması gerekir. Hangi yaş grubuna ait olduğu belirtilmesi gerekir, kullanımı ile ilgili talimat olması gerekir. Ayrıca oyuncakların bilinen bir yerden alınması da önem taşıyor." diye konuştu.
114 EN FAZLA 20.00 İLA 22.00 SAATLERİ ARASINDA ARANIYOR
Daha çok acillerde çalışan hekimlerin, zehirlenme vakalarında danışma amaçlı aradığı 114 Nolu Ulusal Zehir Danışma Merkezi'nin vatandaşlara da açık olduğunu hatırlatan Ertek, "Bu hatta yıllık 1 milyonun üzerinden telefon geliyor. Ancak hekimler tarafından yapılan aramalarda, doğrulanmış vaka sayısı 100 bin. Günde ortalama 500 ila 600 arasında çağrı geliyor. En fazla arama saat 20.00 ila 22.00 saatleri arasında yapılıyor. Günlük gelen çağrılardan 100-200'ü ise, tıpkı 112'lerde olduğu gibi gereksiz ve eğlence amaçlı yapılan aramalar. Bu gereksiz aramalar, asıl ihtiyaç sahibi vakaları mağdur duruma düşürdüğünden bu konuda hassas davranılması büyük önem taşıyor." şeklinde konuştu.
Ertek, bazı zehirlenmelerde, tedavide kullanılan ancak piyasada bulunmayan ilaçların teminin de Zehir Danışma Merkezi aracılığı ile sağlandığını aktardı.
ZEHİRLENMELERE KARŞI ALINABİLECEK BAZI BASİT ÖNLEMLER VE ZEHİRLENMELERİN BELİRTİLERİ
Halka yönelik bilgilendirme faaliyetlerine de büyük önem verdiklerini belirten Ertek, bu kapsamda en sık karşılaşılan zehirlenme türleri ile ilgili 750 bin broşür ve afişin basılarak dağıtımının yapıldığını anlattı.
Söz konusu broşürlerde yer alan bilgilere göre, zehirlenmelere karşı alınabilecek bazı basit önlemler şöyle:
-Ruj-parfüm gibi kozmetikler, tiraj losyonları, aseton, bebek yağları gibi ürünler çocukların ulaşamayacağı bir yerde saklanmalı.
-İlaçları her zaman kilitli dolaplarda saklanmalı. Önerildiği şekilde kullanılmalı. Fazla doz alınmamalı. Çocuklar, gördüklerini taklit edeceklerinden, onların önünde ilaç içilmemeli.
-Evlere zehirli olmadığı bilinen bitkiler alınmalı.
-Her çeşit kimyasal madde kendi ambalajında saklanmalı.
-Boya, badana, tamirat ve temizlik dönemlerinde mümkünse çocuklar evde uzaklaştırılmalı.
-Zehirlenmenin düşünülmesi gereken durumlar: Yakınlarda ağzı açılmış kutuların bulunması. -Ağızda pil, ilaç, bitki tohumu ve benzeri maddelerin bulunması. Ağız etrafında kızarıklık-yanık olması. Ağız kokusu hariç, nefesteki değişik kokular. Bulantı-kusma. Sersemlik hali veya şuur kaybı. Kasılmalar.
-Bu belirtilerin görüldüğü durumlarda Ulusal Zehir Danışma Merkezi aranmadan, hasta kusturulmamalı. Hastaya herhangi bir yiyecek ve içecek verilmemeli. Ardından 114 aranarak, merkezin önerileri doğrultusunda hareket edilmeli.
-Hastaneye giderken zehirlenmeye sebep olan madde ve ambalaj da götürülmeli.
(CİHAN)