Uluslararası Astronomi Birliği (IAU), keşfi 2005'te açıklanan ve daha önceki adı 2003 EL61 olan gök cismine, Havai mitolojisindeki doğurganlık ve bereket tanrıçası Haumea'nın adının verilmesini kararlaştırdı.
Amerikan futbol topu biçimindeki gök cismi İspanya'nın Sierra Nevada Gözlemevi'nden Jose-Luis Ortiz ile Eris cüce gezegenini bulan Kaliforniya Teknoloji Üniversitesi'nde görevli Mike Brown ve ekibi tarafından 2004 Noeli'nde keşfedilmiş, Brown, keşif tatil dönemine denk gelmesinden dolayı gök cismine "Santa" adını vermişti.
IAU'nun toplantısında buzla kaplı bir kaya kütlesinden oluşan gök cismine Haumea isminin verilmesini, keşfe yardımcı olan Yale Üniversitesi'nden David Rabinowitz önerdi.
Haumea böylece, Güneş Sistemi'nde Ceres, Plüton, Eris ve Makemake'in yanında 5. cüce gezegen olarak yer aldı.
Eris'in keşfinin ardından, Plüton 2006'da gezegenlikten cüce gezegen statüsüne indirilmişti.
Plüton'la aynı çapa sahip ancak daha ince olan yeni cüce gezegen, Plüton'un kütlesinin yüzde 32'si civarında.
Bilim adamları, kendi çevresindeki dönüşünü 4 saatte tamamlayan Haumea'nın ince ve uzun şeklinin hızlı dönüşünden kaynaklandığını düşünüyor.