AA muhabirinin derlediği bilgiye göre, 12 Haziran 2007 tarihinde Ümraniye'de bir gecekonduda ele geçirilen 27 adet el bombasıyla ilgili olarak başlatılan soruşturma sürecinde İstanbul cumhuriyet savcıları Zekeriya Öz, Mehmet Ali Pekgüzel ve Nihat Taşkın tarafından hazırlanan ilk iddianame, İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi'nce 25 Temmuz 2008'de kabul edildi.
Emekli Tuğgeneral Veli Küçük, İşçi Partisi (İP) Genel Başkanı Doğu Perinçek, eski İstanbul Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Kemal Alemdaroğlu, Cumhuriyet Gazetesi imtiyaz sahibi ve başyazarı İlhan Selçuk, Türk Ortodoks Patrikhanesi Basın Sözcüsü Sevgi Erenerol, Sedat Peker, Ali Yasak ve Sami Hoştan ile bazı emekli askerler ve İP yöneticilerinin de aralarında bulunduğu 46'sı tutuklu 86 sanık hakkında hazırlanan 2 bin 455 sayfalık iddianamede, Danıştay 2. Dairesi üyesi Mustafa Yücel Özbilgin ''maktul'', aynı dairenin Başkanı Mustafa Birden, üyeler Ayla Gönenç, Ayfer Özdemir ve Danıştay tetkik hakimi Ahmet Çobanoğlu da ''mağdurlar'' olarak sıralandı.
İstanbul cumhuriyet savcıları tarafından ''Ergenekon'' kapsamında hazırlanan 1909 sayfalık ikinci iddianame ise, İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi'nce, 25 Mart 2009 tarihinde kabul edildi.
Bu iddianameyle, emekli orgeneraller Mehmet Şener Eruygur, Hurşit Tolon, emekli Tuğgeneral Levent Ersöz ve emekli Albay Hasan Atilla Uğur, CHP milletvekili Mustafa Balbay, gazeteci Tuncay Özkan, ATO eski Başkanı CHP Milletvekili Sinan Aygün, eski İstanbul Organize Suçlarla Mücadele Şube Müdürü Adil Serdar Saçan, eski Esenyurt Belediye Başkanı Gürbüz Çapan, emekli Albay Arif Doğan, Anayasa Mahkemesi Başkanvekili Osman Paksüt'ün eşi Ferda Paksüt, yazar Erol Mütercimler ve Emin Şirin'in de aralarında bulunduğu 19'u tutuklu, 36'sı tutuksuz, hakkında yakalama kararı bulunan Turan Çömez ile birlikte, 56 sanık hakkında dava açıldı.
Davanın görülmesine, 20 Temmuz 2009 tarihinde Silivri Ceza İnfaz Kurumları Yerleşkesi'nde yeni oluşturulan büyük duruşma salonda başlandı.
Bu arada, CHP Milletvekili Mehmet Haberal, eski Özel Harekat Daresi Başkan Vekili İbrahim Şahin, eski MGK Genel Sekreteri emekli orgeneral Tuncer Kılınç, emekli Orgeneral Kemal Yavuz, gazeteci-yazar Yalçın Küçük ile bazı üniversite rektörlerinin de aralarında bulunduğu 52 sanık hakkında hazırlanan üçüncü ''Ergenekon'' iddianamesi de, İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından 5 Ağustos 2009 tarihinde kabul edildi.
''Ergenekon'' soruşturması kapsamında hazırlanan 4. iddianame ise ''İrtica ile Mücadele Eylem Planı'' iddialarına ilişkin oldu.
Albay Dursun Çiçek tarafından hazırlandığı ve avukat Serdar Öztürk'ün Ankara'daki ofisinde bulunduğu iddia edilen ''İrtica ile Mücadele Eylem Planı'' belgesine ilişkin hazırlanan iddianamede, firari sanık olarak Yeditepe Üniversitesi Kurucusu Bedrettin Dalan, tutuklu sanıklar Dursun Çiçek, Serdar Öztürk, Ufuk Akkaya, Mehmet Deniz Yıldırım ile tutuksuz sanıklar İlhami Ümit Handan ve Özel Yılmaz yer aldı. Mahkeme daha sonra çıkarılan yasa nedeniyle MİT mensubu olan Özel Yılmaz hakkındaki yargılamayı durdurarak, dosyasını Başbakanlığa gönderdi.
Genelkurmay Başkanlığı Bilgi Destek Dairesi'nce işletilen internet siteleri ve ''internet andıcı''na ilişkin YAŞ üyesi Orgeneral Nusret Taşdeler, emekli Orgeneral Hasan Iğsız, tümgeneraller Hıfzı Çubuklu ve Mustafa Bakıcı, emekli korgeneraller Mehmet Eröz ve İsmail Hakkı Pekin'in de aralarında bulunduğu 22 sanık hakkında da iddianame düzenlendi.
İddianamenin kabulüne 29 Temmuz 2011'de karar veren İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi, bu davayı, ilk duruşmasını 28 Haziran 2010'da Silivri Ceza İnfaz Kurumları Yerleşkesi'nde yaptığı ''İrtica ile Mücadele Eylem Planı'' davasıyla birleştirdi.
-Başbuğ duruşmalara katılmıyor-
''İrtica ile Mücadele Eylem Planı'' davasının 30 Aralık 2011 tarihinde görülen duruşmasında mahkeme heyeti, sanıkların savunmalarıyla ilgili beyanlarında ve belgelerde adı geçen eski Genelkurmay Başkanı emekli Orgeneral İlker Başbuğ hakkında gereğinin takdir ve ifası için Beşiktaş'taki İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusunda bulundu. Savcılığın soruşturma başlatmasının ardından Başbuğ, 6 Ocak 2012'de tutuklandı.
Başbuğ hakkındaki Türk Ceza Kanunu'nun 312/1. maddesi gereğince, ''cebir ve şiddet kullanarak Türkiye Cumhuriyeti hükümetini ortadan kaldırmaya veya görevlerini yapmasını kısmen veya tamamen engellemeye teşebbüs etmek'' suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası istemiyle düzenlenen iddianame, 15 Şubat 2012'de İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi'nce kabul edildi.
26 Mart'ta ilk kez hakim karşısına çıkan Başbuğ, hakkındaki iddianamenin okunduğu davanın ertesi gün görülen duruşmasında kısa bir konuşma yaparak savunma yapmayacağını söyledi. Başbuğ kendisine yöneltilen sorulara da yanıt vermeyeceğini belirterek, davanın daha sonra görülen duruşmalarına da katılmadı.
-Birleşen dosyalar-
Birinci ''Ergenekon'' iddianamesine ilişkin ilk duruşması 20 Ekim 2008 tarihinde Silivri Ceza İnfaz Kurumları Yerleşkesi'nde oluşturulan küçük salonda yapılan davada yargılama sürerken, 3 Ağustos 2009 tarihinde Danıştay üyeleri ve Cumhuriyet Gazetesi'ne yönelik saldırıya ilişkin davanın tutuklu sanıkları Alpaslan Arslan ve Osman Yıldırım'ın da aralarında bulunduğu 8 sanıklı dava dosyasının birleştirilmesine karar verildi.
''Vatanseverler'' dosyası, Alparslan Arslan'a Danıştay saldırısında kullanılan Glock marka silahın satılmasına ilişkin dava, Fener Rum Patriği Bartholomeos'a yönelik suikast hazırlığı davası, savcı Zekeriya Öz'ü ''Ergenekon'' soruşturmasını yürüttüğü sırada tehdit edilmesi dosyası, Cumhuriyet Gazetesi'ne molotofkokteyli atılması dosyaları da birinci ''Ergenekon'' davasıyla birleştirildi.
Üçüncü ''Ergenekon'' davasının da ayrı olarak görülen ikinci ''Ergenekon'' davasıyla birleştirildiği yargılama sürecinde, yine Sivas'ta kuyumculuk yapan Minas Durmazgüler'e suikast iddiası, avukat Yusuf Erikel'in de aralarında bulunduğu 8 sanık hakkında ''Ergenekon'' soruşturması kapsamında açılan davada da ikinci ''Ergenekon'' davasıyla birleştirilerek görüldü.
Mahkeme, 5 Nisan 2012'de ''İrtica ile Mücadele Eylem Planı'' davasını, 27 Nisan 2012'de de 225. duruşmasını yaptığı birinci ''Ergenekon'' davasını ikinci ''Ergenekon'' davasıyla birleştirdi. İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi bu birleştirme kararlarıyla kendi mahkemesinde ''Ergenekon'' kapsamında gördüğü davaları tek yerde topladı.
''Ergenekon'' davasının tutuklu sanığı İşçi Partisi Genel Başkanı Doğu Perinçek'in oğlu Mehmet Bora Perinçek ile İşçi Partisi yöneticileri ve Aydınlık Gazetesi çalışanlarının da bulunduğu 14 sanık hakkında ''Ergenekon'' kapsamında açılan dava ile Şile'de yapılan kazılara ilişkin 4 sanığın yargılandığı dava dosyası da ''Ergenekon'' davasıyla birleşerek bir arada görülürken, mahkeme en son birleştirme kararını Alparslan Arslan'a Danıştay saldırısında kullandığı Glock marka silahın temin edilmesine ilişkin dosya kapsamında tutuklanan Mahmut Güzel davası hakkında verdi.
Duruşmada önce tanık olarak dinlenilen Güzel'in dosyasıyla birlikte 21 ayrı iddianamenin birleştirildiği ''Ergenekon'' davasında, tutuklu sanık sayısı 66, toplam sanık sayısı da 275 oldu.
Terör örgütü PKK'nın eski yöneticilerinden Şemdin Sakık'ın gizli tanık ''Deniz'' olduğunu açıkladığı davada, 31'i gizli tanık olmak üzere 160'a yakın tanık dinlenilirken, toplam 64 sanık da tahliye edildi.
AA muhabirinin derlediği bilgiye göre, ilk iddianame düzenlendiğinde dosyadaki gizli tanıklarıyla gündeme gelen ''Ergenekon'' davasında dinlenilen ilk gizli tanık da ''Aydın-1'' oldu. 14 Nisan 2011'de dinlenilen bu gizli tanık, gizli tanık odasına alınarak, görüntüsü ve sesi duruşma salonuna değiştirilerek yansıtıldı.
Yine 23 Mayıs 2011'de görülen ''İrtica ile Mücadele Eylem Planı'' davası kapsamında da gizli tanık ''Efe''nin beyanları alındı. ''Ergenekon'' davasında ''Munzur'', ''Emek'', ''Boyabat'', ''Ahmet'', ''9'', ''17'', ''Aydos'', ''İlk adım'', ''Huzur'', ''Dilovası'', ''Kıskaç'' ve ''Deniz''in de aralarında bulunduğu 31 gizli tanık dinlenilirken, bazı gizli tanıkların da isimleri açıkladı.
İsmini açıklayanlar arasında en çok etki uyandıran ise gizli tanık ''Deniz'' olarak ifade verdiği anlaşılan terör örgütü PKK'nın eski yöneticilerinden Şemdin Sakık oldu. ''Samimiyetimi ortaya koymak için kimliğimi açıkladım'' ve ''kendime itirafçı demekten utanıyorum'' diyen Sakık'ın, Silivri'de mi yoksa hükümlü olarak kaldığı Diyarbakır Cezaevi'nde mi olup olmadığı konusu da dava avukatları tarafından tartışıldı.
-Dinlenilen tanıklar-
Birinci ''Ergenekon'' davasında birleştirilen Danıştay'a saldırı ve Cumhuriyet Gazetesi'ne el bombası atılması dosyası sanıklarının ifadelerinin alınmasının ardından bu dosyaya ilişkin tanıklar dinlenildi. Mahkeme ilk olarak 23 Ağustos 2010'da Danıştay dosyası kapsamında Orhan Kadı'yı tanık olarak dinledi. Alparslan Arslan'ın annesi, babası, kız kardeşi, avukat arkadaşları ve yakın çevresinin tanık olarak bilgisine başvuruldu.
Davaların birleştirilmesinin ardından 10 Mayıs 2012'den bu yana mahkeme, sadece tanıkların beyanlarını aldı.
Dava kapsamında merhum Başbakan Bülent Ecevit'in hastalık sürecine ilişkin eski koruma müdürü ve eski milletvekili Recai Birgün, tedavisini yapan ortopedi uzmanı Mücahit Pehlivan, eski DSP'li CHP Milletvekili Emrehan Halıcı ve DSP Genel Başkanı Masum Türker, eski polis şefi Ahmet İhtiyaroğlu, gazeteciler Can Dündar, Aslı Aydıntaşbaş, Celal Kazdağlı, Alper Görmüş, Fehmi Koru, eski Genelkurmay Başkanı emekli Orgeneral Hilmi Özkök, emekli Orgeneral Teoman Koman, organize suç örgütü lideri Alaattin Çakıcı ve Kürşat Yılmaz, iş adamları Mehmet Emin Karamehmet ve Ali Avni Balkaner, AK Parti Milletvekili Şirin Ünal, ''Balyoz Planı'' davasında 18 yıl hapisle cezalandırılan emekli Orgeneral Ergin Saygun, eski MİT mensubu Mehmet Eymür, adli tıp uzmanı Sevil Atasoy, Emniyet Genel Müdürlüğü eski İstihbarat Dairesi Başkanı Bülent Orakoğlu, Abdullah Öcalan'ın eski avukatlarından İrfan Dündar ve Doğan Erbaş, Talip Doğan Karlıbel ve Ümit Fırat'ın da aralarında bulunduğu 130'a yakın tanık dinlendi.
-64 sanık tahliye oldu-
Danıştay dosyasının sanıkları Süleyman Esen ve Tekin Irşi'nin de aralarında bulduğu 32 kişi birinci ''Ergenekon'' davasında tahliye edilirken, ikinci ''Ergenekon'' davası kapsamında da aralarında, Adil Serdar Saçan, Gürbüz Çapan, Arif Doğan, teğmen Mehmet Ali Çelebi, geniz kanseri olan Yusuf Erikel'in de bulunduğu 22 kişinin tahliyesine karar verildi.
''İrtica ile Mücadele Eylem Planı'' davası kapsamında gazeteci Ufuk Akkaya tahliyesiyle, tutuklu yargılanırken tahliye edilen sanık sayısı toplam 64 oldu.
Mahkeme, CHP'li milletvekilleri Mehmet Haberal ve Mustafa Balbay'ın ''3. Yargı Paketi'' olarak bilinen 6352 sayılı kanun kapsamında yapılan tahliye taleplerini ise kabul etmediğini 27 Temmuz 2012'de açıkladı.
''Ergenekon'' soruşturması kapsamında sağlık sorunları nedeniyle tahliye edilen emekli Orgeneral Hurşit Tolon, dava kapsamında savunması alındıktan sonra 10 Ocak 2012'de tekrar tutuklanırken, bu davadan tutuksuz yargılanan Semih Tufan Gülaltay ile Sedat Peker'in de 27 Ocak 2012'de görülen duruşmada tutuklanmasına karar verildi.
Yine geçirdiği beyin kanamasının ardından tahliye edilen emekli Orgeneral Şener Eruygur ise, dava kapsamında halen tutuksuz yargılanırken mahkemenin talebi üzerine ifadesi alınabilmesi için ilk defa 25 Haziran 20012'de duruşmaya katıldı.
-Duruşmalara gelmeyen sanıklar-
Dava sürecinde rahatsızlığı nedeniyle bazı sanıklar ise duruşmalara katılmadı. Emekli Tuğgeneral Levent Ersöz, halen sağlık sorunları nedeniyle hastanede bulunurken, savunması da o dönemde tedavi gördüğü Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi'nden video konferans yöntemiyle alındı.
Rahatsızlığı nedeniyle tutuklandığı 17 Nisan 2009'dan beri hastanede kalan Mehmet Haberal da, 11 Mart 2011 tarihinde Silivri Cezaevi'ne nakledildi. Sağlık sorunlarını gerekçe göstererek duruşmalara katılmayan Haberal, uzun zaman İstanbul Üniversitesi Kardiyoloji Enstitüsü'nde tedavi görmüş, ardından önce İstanbul Mehmet Akif Ersoy Eğitim ve Araştırma Hastanesi'ne nakledilmiş, oradan da Silivri Cezaevi'ne sevk edilmişti. Haberal'ın sorgu ve savunması da tedavi gördüğü Kardiyoloji Enstitüsü'nden video konferans sistemiyle alınmıştı.
Haberal, sadece davada kendisiyle ilgili tanıklar dinlenilirken mahkeme tarafından duruşmaya getirildi.
Prof. Dr. Fatih Hilmioğlu ise o dönemde tedavi gördüğü İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi İç Hastalıkları bölümünden ambulansla duruşmaya getirilmiş, doktor kontrolünde savunmasını yapmıştı. Yine tutuksuz sanık Arif Doğan'ın sorgu ve savunmasının alınması, rahatsızlığı nedeniyle tutuklu sanıkların savunmalarının tamamlanması beklenmeden öne alındı. Doğan da doktor kontrolünde savunmasını gerçekleştirdi.
Davada en son YAŞ üyesi Orgeneral Nusret Taşdeler'in savunması tedavi gördüğü Ankara GATA'ya bağlanılarak video konferans yöntemiyle alındı. Mahkeme, hakkında yakalama kararı bulunan Taşdeler'in tutuklanmasına karar verdi.
-Ak Parti müdahil oldu-
''İrtica ile Mücadele eylem Planı'' davasının 19 Aralık 2011'da görülen duruşmasında İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi heyeti, AK Parti'nin ''suçtan zarar görme ihtimali bulunduğu'' gerekçesiyle davaya müdahil olmasına karar verdi.
Birinci ''Ergenekon'' davasının sanıklarından olan İlhan Selçuk dava kapsamında savunmasını yapamadan 21 Haziran 2010'da yaşamını yitirdi. Yine Kuddusi Okkır, hakkında iddianame düzenlenmeden soruşturma aşamasında tutukluyken hayatını kaybetti. Davanın tutuksuz sanıklarından Engin Aydın da Ankara'da evinde geçirdiği kalp krizi sonucu yaşamını yitirdi.
''Ergenekon'' davası kapsamında 4 yılı aşkın süredir yapılan yargılama sürecinde birleştirilen dosyaların duruşmalarıyla birlikte bugüne kadar yaklaşık 600 duruşma yapıldı. Özel yetkili mahkemelerde yılda 4 defa duruşma yapılabilirken ''Ergenekon'' davasında 4 yıl 2 aylık süreçte 600 duruşma görülmesi, özel yetkili mahkemelerde 150 yıllık bir yargılamaya eşit oldu.
Eski Genelkurmay Başkanı emekli Orgeneral İlker Başbuğ, CHP milletvekilleri Mustafa Balbay ve Mehmet Haberal ile emekli Tuğgeneral Veli Küçük'ün de aralarında bulunduğu 66'sı tutuklu 275 sanıklı ''Ergenekon'' davasının, 13 Aralık Perşembe günü yapılacak olan 270'inci duruşmasında da cumhuriyet savcılarının esas hakkındaki mütalaasını açıklaması bekleniyor.
Davanın firari sanıkları emekli Tümgeneral Mustafa Bakıcı, Yeditepe Üniversitesi kurucusu Bedrettin Dalan, eski AK Parti Milletvekili Turhan Çömez ve Saipir Deblevidze hakkında da yakalama kararı bulunuyor.
Kaynak: Hanife Sevinç / AA