BURSA (AA) - Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcısı Abdullah Tancan, 30 Haziran'da Yenilenebilir Enerji Kaynaklarını Destekleme Mekanizması'nın (YEKDEM) sona ereceğini, bugüne kadar dolar bazlı verilen teşviklerin yeni dönemde Türk lirası olarak verileceğini belirtti.
Tancan, Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) tarafından video konferans yöntemiyle düzenlenen "Enerji Sektörü İstişare Toplantısı"nda yaptığı konuşmada, enerjinin en uygun maliyetle tüketiciye sunulması için çaba gösterdiklerini söyledi.
Türkiye'de yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının etkisiyle özellikle mart ve nisan aylarında elektrik tüketiminde sert bir düşüş yaşandığını, sonrasında ise hızlı bir toparlanma görüldüğünü anlatan Tancan, "Özellikle sanayide tüketim, 2019'un üzerine çıkmaya başladı. Tüketim miktarında 2020 yılını, bir önceki yılın üzerinde tamamladık. Birçok ülkeye kıyasla yılı iyi bir noktada tamamladık." diye konuştu.
Tancan, Türkiye'de elektrik üretimi ve dağıtımının yüzde 80 oranında özel şirketler tarafından sağlandığını ifade ederek, şunları kaydetti:
"Bakanlığın teşvik sistemi ve politikalarıyla bu alanda yatırımlar artıyor. YEKDEM tarifesinin maliyetlerinin sanayiciye yük olduğu yönünde yanlış bir algı var. Elektrik üretiminin yüzde 25'i YEKDEM santrallerinden kaynaklı. Teşvikler olmasa piyasada elektrik fiyatlarının bu seviyelerde kalması mümkün değil. Bu yüzden YEKDEM, ilave maliyetmiş gibi düşünülmemeli. YEKDEM kaynaklı enerji üretilmediği varsayılırsa fiyatların YEKDEM maliyetlerinin de üzerine çıktığını görüyoruz. YEKDEM, 30 Haziran'da sona erecek."
Yatırımcı ve tüketiciyi ani kur hareketlerinin etkisinden korumayı hedeflediklerini belirten Tancan, şöyle devam etti:
"YEKDEM teşviklerini bugüne kadar dolar bazlı olarak verdik. Haziran ayına kadar devreye giren santraller, mevcut mekanizmadan yararlanıyor. Sisteme 2020 yılında girenler 10 yıl, bu yılın ilk yarısında girecek olanlar 9 yıl boyunca sistemden faydalanacak. Temmuz ayı itibarıyla ise Türk lirası olarak belirlediğimiz rakamlardan bir eskalasyon olmak suretiyle teşvikler kullanılacak. Daha önce örneğin rüzgar için 7,3 dolar destek veriyorduk ve bu 10 yıl devam ediyordu. Yeni sistemde ise belirleyeceğimiz tutar, bir formulasyonla 10 yıl boyunca eskale edilecek. Muhtemelen önümüzdeki günlerde yeni mekanizmaya ilişkin detayları ilan etmiş oluruz. Biz yatırımların devam etmesini, tüketicinin ihtiyaçlarının yenilenebilir enerji kaynaklı karşılanmasını hedefliyoruz."
- "Beklentimiz, enerji ihtiyacımızın sürekli, kaliteli ve uygun maliyetle karşılanması"
BTSO Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Burkay da 2020'de Kovid-19 salgını nedeniyle küresel ticaretin neredeyse durma noktasına geldiğini, buna rağmen Türkiye'nin sağlam üretim altyapısı ve nitelikli insan kaynağıyla yılı dünya ekonomilerine göre nispeten olumlu bir tabloyla kapatmayı başardığını aktardı.
İş dünyasının yeni yılda en önemli beklentisinin iş ve yatırım ortamının güvenli ve daha cazip bir hale getirilmesi olduğuna dikkati çeken Burkay, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bu konuda Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde demokrasi, hukuk ve ekonomi alanında yürütülen reform çalışmaları motivasyonumuzu artırmaktadır. Yeni normalde de en hızlı ve güçlü toparlanma yine sanayi ve ihracatla sağlanacaktır. Özellikle yılın ikinci yarısından itibaren aşı uygulamalarındaki başarıya bağlı olarak küresel ticaretin ivme kazandığı yeni bir dönem bekleniyor. Bu noktada üreticimize verilecek destekler, sürdürülebilir kalkınma hedeflerimize yeniden odaklanmanın temelini oluşturacaktır. Girdi maliyetlerini düşürmeye yönelik verilecek destekler artarak devam etmelidir. İş dünyası olarak beklentimiz, enerji ihtiyacımızın sürekli, kaliteli ve uygun maliyetle karşılanmasıdır.
Salgının etkisiyle sanayicinin üzerindeki yük arttı. Büyük zorluklarla Türkiye'nin kalkınma hamlesine destek sağlayan üreticiler, yüksek enerji maliyetleriyle de mücadele ediyor. Yatırımları ve ihracatı artırmak için sanayicinin üzerindeki yüklerin hafifletilmesi gerekiyor. Üreticilerin maliyet hesaplaması ve üretim planlamalarını daha sağlıklı yapabilmeleri için son kaynak tedarik tarifesi bileşenleri içinde yer alan YEKDEM maliyet yükünün kaldırılması ve yenilenebilir enerji kaynaklarının desteklenmesi için farklı bir yöntem geliştirilmesini talep ediyoruz."
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkan Yardımcısı Hacı Ali Ulutaş, Türkiye Elektrik İletim AŞ (TEİAŞ) Genel Müdürü Orhan Kaldırım, BTSO Meclis Başkanı Ali Uğur, BTSO Enerji Konseyi Başkanı Erol Dağlıoğlu'nun da katıldığı toplantıda, BTSO meclis, komite ve konsey üyeleri, önemli konular ve çözüm bekledikleri sorunlarını aktardı.