2005'te kurulan Şemdinli Komisyonu'nun sözcüsü Sefer Üstün, İçişleri Bakanlığı'ndan protokolü istedikle-rini, ancak 'ret' cevabı aldıklarını açıkladı: "Fotokopisini bile vermediler. Bakanlık yet-kilisi protokolü okurken, sadece not tuttuk."
Balyoz darbe planında ortaya çıkan ses kayıtları, cuntanın EMASYA'dan güç aldığını belgelerken, 1997'de imzalanan protokol yeniden tartışmaya açıldı. Aydınların, 'sıkıyönetimi hatırlatıyor' dediği düzenlemenin tamamen kaldırılması isteniyor. Yaşanan bazı gelişmeler ise durumun vahametini gözler önüne seriyor. Toplumsal olaylarda askere müdahale yolunu açan EMASYA (Emniyet-Asayiş-Yardımlaşma) Protokolü'nün yıllardır 'kozmik belge' gibi saklandığı ortaya çıktı. Geçtiğimiz günlerde tam metni yayınlanabilen protokolün içeriği yıllardır toplumdan sır gibi saklanmış, kanunların çıktığı Meclis'ten bile gizlenmiş. Araştırma komisyonları 'devlet sırrı' dışında her türlü belgeye erişebilirken, EMASYA'yı kayda alamamış. Yasaların altında olan protokol Meclis'e verilmemiş.
Şemdinli'deki olayların araştırılması için 2005'te kurulan komisyonun sözcüsü AK Parti Sakarya Milletvekili Ayhan Sefer Üstün'ün anlattıklarına göre süreç şöyle gelişti: Komisyon, İçişleri Bakanlığı'ndan protokolü isteyince ilginç bir cevapla karşılaştı. Metni veremeyeceğini bildiren bakanlık, görevlendirdiği bir uzmanla protokolün nüshasını komisyona gönderdi. Ancak fotokopi çekilmesine bile izin verilmedi. Bakanlık temsilcisi metni okurken, üyeler sadece not alabildi.
Şemdinli'de yaşanan olayların ardından Meclis, konuyla ilgili araştırma komisyonu kurmuştu. 2005 yılında çalışmalarına başlayan TBMM Şemdinli Araştırma Komisyonu'nun sözcüsü AK Parti Sakarya Milletvekili Ayhan Sefer Üstün, o günlerde yaşadıkları çarpıcı bir olayı Zaman'la paylaştı. EMASYA Protokolü'nü dönemin İçişleri Bakanı Abdülkadir Aksu'dan istediklerini söyleyen Üstün, bakanlıktan beklemedikleri bir cevapla karşılaştıklarını kaydetti. Üstün'ün anlattıklarına göre İçişleri Bakanlığı, Şemdinli Komisyonu'na protokolü veremeyeceğini iletti. Bunun yerine bakanlıktan görevlendirilen bir uzman, EMASYA Protokolü'nün bir nüshası ile Şemdinli Komisyonu'na geldi. İçişleri Bakanlığı, EMASYA Protokolü'nün fotokopisini bile paylaşmadı. Bakanlık temsilcisi, komisyon üyelerine protokol metnini okudu ve milletvekilleri de ancak not alabildi.
EMASYA Protokolü'nün "gizli" ibareli bir belge olarak komisyona okunduğunu söyleyen AK Partili Üstün, "Devlet sırrı olmadığı için bize verilmeliydi. Ama verilmedi." dedi. Şemdinli olaylarını araştırırken de EMASYA'nın karşılarına çıktığını söyleyen Üstün, şöyle devam etti: "Aslında bu protokol yok hükmündedir. Anayasa ve yasalar çok açık. Hiçbir kurum, kanundan almadığı yetkiyi kullanamaz. Yasalara göre, iç güvenlikten valiler sorumludur. Bunun dışındaki protokolün kanunda yeri yoktur. Balyoz'da olsun, Şemdinli'de olsun hep EMASYA karşımıza çıkıyor. Oraya sığınılmak isteniyor. Kanunlarda olmayan ne idüğü belirsiz protokollerle yetki adacıkları oluşturulmaya çalışılıyor. Demokrasiye, kanunlara aykırı olan EMASYA tamamen kaldırılmalıdır. İçişleri Bakanlığı, tek taraflı olarak protokolü iptal etmeli; devrettiği yetkisini geri almalıdır."
ÖMER ŞAHİN-ZAMAN