Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’nın ihtiyacı dolayısıyla 2005 yılında başlatılan 'denizaltı alım' ihalesinde Türkiye'nin dudak uçuklatan bir zararla karşı karşıya olduğu ortaya çıktı.
Havadan bağımsız tahrik sistemli 6 adet U214 tipi denizaltı temini için 26 Ağustos 2008'de Almanya'nın HDW firmasıyla sözleşme görüşmelerine başlama kararı verildi. Savunma Sanayi Müsteşarılığı ile HDW Firması arasında 15 Haziran 2009'da sözleşme metni ve eklerinde anlaşmaya varılarak görüşmeler sonuçlandırıldı. Sadece iki ülke temsilcilerinin imzalarına kalan sözleşmeye göre 6 adet U214 tipi denizaltı için Türkiye'ye toplam Alman Devlet Sigortası (HERMES) ve kredi faizi maliyetiyle birlikte toplam 2 milyar 250 milyon euro maliyet çıkarıldı. Her biri 375 milyon Euro'ya mal olacak araçlar için Almanlar’ın Yunanistan'a denizaltı başına 250 milyon euro önerdiği belirlendi.
MERKEL'İN GÜNDEMİNDEYDİ
Türkiye'yi denizaltı başına 125 milyon euro zarara sokacak olan anlaşmanın Almanya Başbakanı Angela Merkel'in Türkiye'yi ziyaretinde imzalanması planlandı. Merkel'in görüşmelerde sözleşmenin imzalanması için Türkiye'yi ikna etmeye çalıştığı öne sürüldü. Hazine Müsteşarlığı’nın kredi anlaşmasını imzalamaya sıcak bakmaması nedeniyle sözleşmenin yürürlüğe girmediği ifade edildi. Merkel'in beraberinde denizaltıları yapacak olan HDW firmasının bağlı olduğu Thyssen Krupp firmasının başkanını da getirdiği iddia edildi. Mali açıdan zor durumda olan Alman Thyssen Krupp'un yakın zamanda 3000 kişiyi işten çıkararak bazı tersanelerini satılığa çıkardığı belirtilirken, U214 tipi denizaltıları Türkiye'ye fahiş fiyattan satarak firmanın batmakta olan tersanelerini kurtaracağı öne sürüldü.
SÖZDE TEKNOLOJİ TRANSFERİ
Sözleşmeye göre projedeki yerli katkısının yüzde 80 olduğu ifade edilmesine rağmen bu oranın gerçekte yüzde 12.5 olduğuna dikkat çekildi. Savunma sanayi uzmanları Türkiye'nin HDW firmasıyla 1960'tan beri çalıştığını, bu süre zarfında 14 denizaltının üretildiğini ancak hâlâ kendi denizaltımızı yapamadığımızı vurguladı. Sözleşmede Türkiye'nin kazanımları vurgulanırken Türkiye'ye teknoloji ve bilgi transferi yapılacağı vurgulanmasına rağmen 50 yıldır birlikte çalışma yürütülen Alman HDW firmasından bu yönde Türkiye'nin bir fayda edinemediği aktarıldı. Uzmanların örnek gösterdiği Güney Kore'nin teknoloji transferi ile aldığı 6 adet U214 sayesinde şu an Daewoo ve Hyundai tersanelerinde 3000 tonluk özgün denizaltılarını ürettiği belirtildi.
HİNDİSTAN KARA LİSTEYE ALDI
Türkiye'nin yaptığı sözleşmede ise bazı alt sistemler dışında kendi özgün denizaltılarımızı üretmemiz için gerekli olan teknoloji transferinin yer almadığı vurgulandı. Su yüzüne çıkarken aşırı derecede yan yatması nedeniyle dünyada tercih edilmeyen U214 tipi denizaltıların su yüzüne çıkarken çok gürültü çıkardığı bu yüzden de yerini belli etmesi nedeniyle Almanlar’ın 214'leri tercih etmediği belirtiliyor. Ayrıca Alman HDW firmasının Hindistan tarafından 'rüşvet' iddiasıyla kara listeye alındığı ortaya çıktı. HDW firmasının Hindistan'la 1981 yılında 2 adet U209 tipi denizaltı yapmak için sözleşme imzaladığı ancak 1987 yılında devlet görevlilerine verilen rüşvetin açığa çıkması üzerine, Alman firmasının kara listeye alındığı ve bir daha ihaleye sokulmadığı tespit edildi. Rüşveti HDW'nin Hindistan temsilcisi Marlog firması aracılığı ile dağıttığı öne sürülüyor.
Kaynak: Bugün