Ailelerin çocukları hakkında en çok şikâyette bulundukları konu onlardaki saygısız davranışlardır. Çocuklar kendi aralarında büyüklerin yanında oturup kalkmasına, konuşmalarına hiç dikkat etmiyor. Büyüklerin yanında bacak bacak üstüne atıyor, her şeyi ulu orta söylüyor, birbirlerini en acımasız şekilde eleştiriyorlar.
Çocukların bu duruma gelmesinde şüphesiz televizyon ve çevre oldukça etkilidir. Dizilerde edep, terbiye, görgü ve kültüre ters düşen davranışlar, çocukların kişileri model alması, saygısız davranışları daha çok tetikliyor. Saygı ve edep konusunda anne-babanın uyarırken yanlış üslup kullanmaları da çocuklarda iticiliğe neden oluyor.
Anne-babanın, tartışmalarında birbirlerine karşı kullandıkları incitici ve aşağılayıcı kelimeler çocukların olumsuz etkilenmelerine yol açıyor. Ebeveyn o an fark etmese de çocuk bundan oldukça etkileniyor. Akranları arasında öyle davranmaya başlıyor.
Genellikle başkalarına karşı saygılı davranış göstermeyen çocukların kendilerine özsaygıları oldukça düşüktür. Aile içinde fertlerin birbirlerine karşı saygı davranışları, nezaketli konuşmaları ne kadar çok olursa çocuğun saygılı olması da o kadar beklenir. Başkalarının haklarını koruyup büyüklere hürmet hissiyle dolu, çevresine maddi ve manevi olarak zarar vermeyen çocuk saygılı çocuk olarak nitelendirilir.
Çocuğunuzun saygılı olmasını istiyorsanız ciddiyet gerektiren konularda ciddi davranmalısınız. Laubaliliğe kaçılmadan konuşmanın başında ve sonunda bu ciddiyet korunmalıdır. Çocuğa anlatılacak meselede ebeveyn ne kadar ciddi olursa, çocuk o denli meselenin önemli olduğunu kavrar. Ciddiyeten sertlik değil, kararlı ve söylediğinden emin olmak anlaşılmalıdır.
ÇOCUĞUNUZU GÖZLEMLEYİN
Her söylediğinize sizi rencide edecek şekilde cevap veriyorsa,
Sürekli herkesi tersliyor, ses tonunu yükseltiyorsa,
Öğretmenlerine karşı üslubuna dikkat etmeden konuşuyor, evde öğretmeniyle ilgili eleştiri yapıyorsa,
Argo kelimeleri rahatlıkla çekinmeden söylüyorsa,
Arkadaşlarına karşı her zaman sert davranıyorsa, mutlaka saygı durumu gözden geçirilmelidir.
Teşekkür etmeyi ve özür dilemeyi öğretin
Küçük yaştan itibaren sadece diğer insanlara değil, çocuğun çevresindeki bütün varlıklara saygı duymasını öğretin.
Özgüven ve saygı ayrımı iyi yapılmalı. Çocuğun kendine güveni gelişsin diye her şeyi rahatça söylemesine müsaade etmeyin.
Anne-baba olarak hatalara karşı sınırları belirlenmiş olarak hoşgörülü davranın.
Çocuk kuralları öğrenirken gerçekten doğru olduğuna inandığı için ona uymalı, anne-baba dediği için değil.
Çocuğun yüzüne karşı kötü söz söylemeyin ve eleştiri yapmayın.
Yaptığı güzel davranış ve yerine getirdiği görevler için mutlaka teşekkür edin.
Alaya almayın.
Özür dileme ve teşekkür etme alışkanlığı kazandırmak için yeri geldikçe özür dileyin, teşekkür edin.
Anne-baba çocuğun yanında birbirlerini rencide edici aşağılayıcı davranmamalı. Anne-babayı değerli ve yeterli görmeyen çocuk onlardan bir şey öğrenmez.
ZAMAN