MİT Müsteşarlığı'nı Emre Taner'den devralmaya hazırlanan Hakan Fidan'ın, 'MİT ikiye bölünmeli' tezi kamuoyunda geniş yankı buldu. Reform niteliğindeki değişikliklere eski istihbaratçılar da destek verdi.
TÜRKİYE VE ABD FARKI
Eski MİT'çi Mahir Kaynak, 'İyi olacağını düşünüyorum' derken bir de uyarıda bulundu: 'Ancak şunu hesaba katmak gerekir. Amerika ile Türkiye arasında fark var. Amerika, dışarıda operasyon yapan bir ülke. Türkiye, içeride operasyon olan bir ülke.' Kaynak, şunları söyledi: 'MİT, iç istihbaratı ihmal ederse, dışarının operasyonlarını algılayamaz. MİT, iç istihbarat yapar. Bu konuyu polise bırakmamalıdır. Mesela, Türk ekonomisini belli bir yöne çevirmek için dış operasyonlar yapılıyor ya da içeride bir takım ülkücü, Kürt, solcu, sağcı kişileri dışarısı yönlendiriyor diyelim. MİT, bunları izlemek zorunda. Dışarıdan Atatürkçüleri bile kullanırlar.' Kaynak, dış istihbarat çalışmasının nasıl olması gerektiği konusunda ise şunları söyledi:
DIŞ İSTİHBARATI MİT YAPAR
'Türkiye'nin, dış istihbarat yapması lazım. Yabancı ülkelerde hiçbir organizasyonu yok. Mesela, Kuzey Irak'taki Kürt veya Türk, herhangi bir yapılanmanın içinde değil. Oysa CIA, dünyanın her tarafındadır. Biz, hiçbir yerde değiliz. Dış istihbaratı MİT yapacak. Dışarıdan yapılan operasyonları ülke içinde de takip edecek.'
Müsteşar adayından radikal değişim sinyali
Milli İstihbarat Teşkilatı'ndaki (MİT) değişim sinyalini AKŞAM, dün böyle duyurmuştu. Müsteşarlık koltuğuna oturmasına kesin gözüyle bakılan Hakan Fidan, 10 yıldır üzerinde çalıştığı master tezinde, MİT'in ikiye bölünmesini öngörüyor. Örnek olarak da ABD'deki FBI ve CIA yapılanmasını gösteriyor. MİT'in, denetimsiz ve dünyaya kapalı olduğunu da belirten
Fidan, reform gerekçelerini ise şöyle açıklıyor:
- Türk diplomasisine destek,
- Ekonomik istihbarat,
- Türkiye'nin çıkarları ve dış tehdit.
Bölgesel ve küresel roller belirlenmeli
Eskİ MİT Müsteşar Yardımcısı Cevat Öneş de, sadece MİT'te değil Türkiye'nin her konuda reforma ihtiyaç olduğunu belirterek, 'Türkiye, bölgesel bir güç ve küresel aktör olma potansiyeline sahip. Bu konuda gelişmeler de var. MİT'in görev ve yetkilerinin çok sağlıklı bir şekilde, evrensel değerler ve uygulamalar da dikkate alınarak değerlendirilmesi gerekir' dedi.
İÇİNE GİRMEDEN ANLAŞILMAZ
'MİT'te reform meselesini Türkiye'nin olması gereken güvenlik konsepti çerçevesinde ele almak lazım' diyen Öneş, şunları söyledi: 'Aceleci, münferit bir yaklaşımdan ziyade, Türkiye'nin güvenlik konseptinin çerçevesini çizebilmek için güvenlik sektörünün görev ve sorumluluklarının açıklıkla ortaya konulması ve rolünün saptanması gerekiyor.'
'Ben konuyu önemsiyorum' diyen Öneş, 'MİT'in denetimsizliği dünyaya kapalılığı' yönündeki görüşleri de şöyle değerlendirdi: 'MİT'in içinde olmadan, MİT'in denetimsizliği ve dünyaya kapalılığını söylemek biraz subjektif olabilir. Ama MİT'in içine girdikten sonra, objektif tespit, dünyadaki uygulamalar ve Türkiye'nin geleceğinde MİT'in oynaması gereken roller, bizzat yaşanarak anlaşılmalı. Yaşanmadan yapılan tespitleri, biraz erken bulurum.' MİT'in dış istihbarattaki yetersizliği konusuna da değinen Öneş, şöyle devam etti:
İHTİYAÇLAR BELİRLENMELİ
'Türkiye hangi konuda yetersiz kalmadı ki, istihbarat alanında yeterliliği tartışılsın. Türkiye, her konuda hiçbir zaman çağın gelişmelerine paralel gelişme gösteremedi. Türkiye, bunları dikkate alarak ihtiyaç duyduğu reformları, evrensel değer ve uygumaları da örnek alarak, kendi potansiyelini kullanabilecek adımları atmak durumunda. Ama özenli hazırlanarak bunu yapmalı.'
Akşam