İnsanların güvenini kaybetmektense para kaybetmeyi tercih ederim'. Bu slogan, dünyaca ünlü elektronik eşya üreticisi Bosch'un kurucusu Robert Bosch'a ait. Şirket, reklamlarında da insana verilen değeri özellikle vurguluyor, ancak Bursa'da faaliyet gösteren dizel fabrikalarında bu güveni yerle bir edecek uygulama hayata geçirildi.
Çalışanların namaz kılması için oluşturulan 3 oda hiçbir gerekçe gösterilmeden kapatıldı. Yıllardır açık olan odaların kapılarına ise 'Mescitler kapatıldı. Yönetim' yazısı asıldı. Soyunma odalarında namaz kılanlar da amirleri aracılığıyla uyarıldı: "Tekrarı halinde işten atılırsınız." Yazıya rağmen fabrikada mescit bulunmadığını ileri süren firmanın açıklaması ise manidar: "Çalışma saatleri, mesai harici etkinliklere imkân vermemektedir."
Bosch'un Bursa'daki dizel fabrikası 1972 yılında faaliyete geçti. 4 blokta üretim yapan fabrikada soyunma dolaplarının yanında 3 oda kuruluşundan itibaren mescit olarak kullanılıyor. Fabrika işçileri yıllarca bu mekânlarda 'mesai ücretini ödeyerek' namazlarını kılmış. Çalışanların verdiği bilgiye göre namaz kılmak isteyenler yönetimin hazırladığı formu doldurarak her vakit için 15 dakika olmak üzere aylık 6 saat ücretlerinin kesilmesine rıza göstermiş. Bordrolara doğrudan yansıtılmasa da kesinti yapıldığı için birim amirleri kimsenin namaz kılmasına itiraz etmemiş.
28 Şubat postmodern darbe sürecinde bile namazlarını kılabilen işçilere baskılar yaklaşık 2 yıl önce başlamış. Yönetim önce çalışanların sakalını kestirmiş, karşı çıkanları çeşitli bahanelerle işten atmış. Sonra da cuma namazlarına gidişler engellenmiş.
İbadetlerini yerine getirme konusunda sıkıntı yaşayan çalışanlar, geçtiğimiz günlerde mescide indiklerinde büyük şok yaşadı. Üç binadaki odaların kapısına asılan 'Mescitler kapatıldı. Yönetim' uyarısını görenler ne yapacaklarını şaşırdı. Alternatif arayan bazı işçiler, soyunma dolaplarının yanına serdikleri ceketleri üzerinde namaz kılmaya başladı. Ancak yönetim bunu da yasakladı. Bölüm amirlerini e-posta ile uyaran yönetim, çalışanları işten çıkarma tehdidinde bulundu.
Bosch Sanayi ve Ticaret Ülke İletişim Koordinatörü Belin Alev, iddiaların gerçekleri yansıtmadığı görüşünde. Bursa fabrikalarında mescit bulunmadığını savunan Alev'in konuya ilişkin açıklaması şöyle: "Çalışanlara karşı adil ve eşit davranmayı ilke edinen Bosch'un dünyada üretim yaptığı hiçbir fabrikasında, ibadet için tahsis edilmiş özel bir alan yok. Bu uygulama Türkiye için de geçerli. Toplu iş sözleşmesi hükümlerine göre çalışanlarımızın günlük 7,5 saat çalışma ve 20 dakika dinlenme süreleri belirlenmiştir. Belirlenmiş olan çalışma saatleri, mesai harici etkinliklere imkân vermemektedir."
Zaman