Hukukçular, Anayasa'nın 14. maddesi kapsamına giren suçlardan yargılananların dokunulmazlıktan yararlanamayacağı görüşünde. Buna ancak mahkemenin karar verebileceği belirtiliyor. Aday gösterilen sanıkların durumu 14. madde kapsamında kalıyor.
12 Haziran seçimlerine katılacak siyasi parti ve oluşumlar dün itibarıyla vekil adaylarının listelerini kesinleştirdi. Listelerde Balyoz, Ergenekon, KCK gibi davalar kapsamında halen tutuklu yargılanan kişilerin de adları bulunuyor. Sanıkların vekil seçilmesi durumunda salıverilip verilmeyeceği tartışma konusu. Devlet Bakanı Hayati Yazıcı, Ergenekon sanıklarının seçilseler bile Meclis'e giremeyeceklerini, buna ancak mahkemenin karar verebileceğini iddia etmişti. Bu görüşe, hukukçulardan da destek geldi. Anayasa Hukuku Profesörü Ömer Anayurt, Anayasa'nın 14. maddesi kapsamına giren suçlardan yargılananların dokunulmazlıktan yararlanamayacağı görüşünde: "Dokunulmazlıktan yararlanan, elbette Anayasa'nın 83'üncü maddesi gereği yargılama bağışıklığı kazanmaktadır. Bununla birlikte maddenin dokunulmazlık kapsamı dışında tuttuğu iki husus vardır. Bunlardan birisi de seçilmesinden önce soruşturulmasına başlanılmış olmak kaydıyla Anayasa'nın 14'üncü maddesinde yer alan eylemlerden dolayı yargılanıyor olmaktır. Ergenekon davasındaki suçlar bu kapsamdadır. Dolayısıyla bu suçtan dolayı tutuklu bulunan bir kimse milletvekili seçilmiş olsa bile bu suçlar bakımından dokunulmazlıktan yararlanmayacağı için otomatik olarak salıverilmez."
Prof. Anayurt'a göre, Ceza Muhakemeleri Kanunu'nun (CMK) 100. maddesi kapsamındaki tutukluluk şartları var olduğu müddetçe, milletvekili seçilmiş olmak kişinin tutukluluğunun sona ermesi sonucunu doğurmaz. Bu madde, 'kuvvetli suç şüphesinin varlığını gösteren olguların ve bir tutuklama nedeninin bulunması halinde, şüpheli veya sanık hakkında tutuklama kararı verilebileceğini' hükme bağlıyor. "Zaman zaman bu husus bilerek ya da bilmeyerek karıştırılmaktadır." uyarısını yapan Anayurt, değerlendirmesini şöyle sürdürdü: "Nitekim yakın geçmişte Sebahat Tuncel tutuklu iken DTP'den aday olup seçilmişti. Mahkeme tutukluluk kararını kaldırırken Tuncel'in milletvekili seçilmesini ve dolayısıyla dokunulmazlık kazanmış olmasını değil CMK madde 100'deki şartların ortadan kalkmış olmasını gerekçe olarak kullanmıştı."
Balyoz ve Ergenekon tutuklularının, Anayasa'nın 83. maddesinin 2. fıkrası ile 14. maddede belirtilen hükümler kapsamında suç işlediklerine dikkat çeken anayasa hukukçusu Prof. Dr. Servet Armağan, "Bu suçlar kapsamında, suç işleyenler, yasama dokunulmazlığından istifade edemezler. Aynı şey BDP'nin gösterdiği 6 aday için de söz konusudur. YSK, bu kişileri aday göstermemeli." dedi. Emekli Cumhuriyet Savcısı Reşat Petek de Bakan Yazıcı'nın açıklamalarını hukuken tutarlı buldu. Petek, sanıkların milletvekilleri seçilmeleri durumunda vekil olup olmamalarına karar verecek mercinin, yargılandıkları mahkemeler olduğuna işaret etti. Emekli Yargıtay Savcısı Ahmet Gündel de aynı görüşte. Gündel'e göre de, tutuklu Balyoz ve Ergenekon sanıkları aday olarak seçime girebilir ancak tutukluluk hallerinin devam edip etmeyeceğine yargılandıkları mahkemeler karar verir.
Anayasa'nın 14. maddesi ne diyor?
"Anayasa'da yer alan hak ve hürriyetlerden hiçbiri, devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü bozmayı ve insan haklarına dayanan demokratik ve lâik Cumhuriyet'i ortadan kaldırmayı amaçlayan faaliyetler biçiminde kullanılamaz. Anayasa hükümlerinden hiçbiri, devlete veya kişilere, Anayasa'yla tanınan temel hak ve hürriyetlerin yok edilmesini veya Anayasa'da belirtilenden daha geniş şekilde sınırlandırılmasını amaçlayan bir faaliyette bulunmayı mümkün kılacak şekilde yorumlanamaz. Bu hükümlere aykırı faaliyette bulunanlar hakkında uygulanacak müeyyideler, kanunla düzenlenir."
Zaman