Maliye Bakanlığı Gelirler Kontrolörleri'nin Doğan Yayın Holding'e kestiği 3,7 milyar TL'lik (3 katrilyon 700 trilyon) cezanın gerekçesi olarak gösterilen hisse değişim işlemleri sırasında, Doğan Grubu yöneticilerinin 2006 yılının Aralık ayında üç hafta içerisinde hisseleri bir şirketten diğer şirkete aktararak hem vergi kaçırdığı hem de Alman Axel Springer'e yapılan hisse satışında RTÜK Kanunu'na aykırı davrandığı ortaya çıktı.
HER HAFTA BİR ŞİRKETE DEVRETMİŞLER
Vakit gazetesinin elde ettiği belgelere göre, Aydın Doğan'ın sahibi olduğu Doğan Yayın Holding'e kesilen vergi cezasının gerekçelerinde DYH'ye ait şirketlerin vergi kaçırmak için nasıl bir şirketten diğer şirkete atladığı gözler önüne seriliyor. Aydın Doğan'ı bitiren usulsüz hisse devri nedeniyle vergi kaçırma skandalı, Maliye Bakanlığı Gelirler Kontrolörlerinin dikkatli bir çalışması sonucu ortaya çıktı. Denetçiler, Doğan'a ait şirketlerin 2005, 2006 ve 2007 yılları hesaplarında yaptığı incelemelerde, holdingin Alman Axel Springer'e hisselerinin yüzde 25'ini satmadan önce bir dizi usulsüzlük yaptığını ortaya çıkardı.
DOĞAN, MALİYE'YE UZLAŞI ÇAĞRISI (T.Ö.U.) YAPMIŞ
Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı'nın 10.08.2009 tarihli vergi inceleme raporunda, Doğan Prodüksiyon Hizmetleri AŞ'nin, Maliye'den T.Ö.U. yani hesaplaşma öncesi uzlaşma talebinde bulunduğu ortaya çıktı. Bu durumda "Holdingimize haksız ceza kesildi" diye ortalığı ayağa kaldıran Doğan grubunun yaptığı vergi usulsüzlüğünü kabul ederek, Maliye ile uzlaşmaya gitmek istemesi dikkat çekti. Doğan Prodüksiyon Hizmetleri AŞ'nin, T.Ö.U. talebinde bulunması uzmanlar tarafından grubun vergi usulsüzlüğünü kabullendiği şeklinde değerlendiriliyor.
RTÜK'Ü AŞMAK İÇİN HOKUS POKUS OYNADI
Maliye denetçilerinin dikkatli incelemeleri sonucu kesilen vergi cezası şu gerekçelere dayandırılıyor: RTÜK Kanunu'nun 29. maddesi, bir özel radyo ve televizyon kuruluşunda yabancı sermaye payının en fazla yüzde 25 olabileceğini öngörüyor. Aynı zamanda bir yabancının birden fazla radyo ve televizyon kuruluşuna ortak olmasını da yasaklıyor. Doğan Yayın Holding'in yüzde 25'inin Alman AXEL şirketine satışı işlemi 26 Aralık 2006 tarihinde gerçekleştirildi. Satışa konu olan Doğan Yayın Holding bünyesinde 28 adet radyo-televizyon şirketi bulunuyordu. Doğan Yayın Holding'in satışı bu radyo ve televizyon şirketlerinin de satışı anlamına geleceğinden satışı RTÜK mevzuatına uygun görünüme sokmak gerekecekti. RTÜK mevzuatına aykırı olan durumu ana şirkette değilmiş gibi şirketler üzerinden göstererek gözden uzaklaştırmaya çalışılan işlemde; 2006 yılının Aralık ayında bir dizi hisse değişimi görünümlü alış satış işlemi gerçekleştirildi. Olağanüstü bir çaba neticesinde üç hafta içerisinde gerçekleştirilen şirketler arası pay devirleri ile Doğan Yayın Holding hisselerinin Alman AXEL şirketine satışı RTÜK mevzuatına da uygun hale getirilmiş gibi gösterildi.
VERGİ MUAFİYETİ ŞARTINA UYMUYOR
DYH'nin mali danışmanları şirketlerdeki pay devri işlemlerinde vergi maliyetini sıfırlamak için kurumlar vergisinin istisna tanıdığı işlemlerden "hisse değişimi" sistemini esas aldı. Kurumlar Vergisi Kanunu, hisse değişimi işleminin vergiden istisna olabilmesini bazı şartlara bağlıyor, ancak DYH'nin yaptığı devir şekli bu şartlara uymuyor. İstisna uygulaması bu şartların birlikte gerçekleşmesini zorunlu kılarken, kanunun aradığı şartlar şu şekilde belirtiliyor:
1- Yönetim ve hisse çoğunluğuna sahip olunmayan şirketin hisseleri devir alınmalı
2- Karşılığında bu şirketin hisselerini devreden ortaklara devralan şirketin sermayesini temsil eden iştirak hisseleri verilmeli
3- Değişim sonunda yönetim ve hisse çoğunluğuna sahip olunmalı
4- Öte taraftan hisse değişiminde, değişime konu hisselerin kaç yıl aktifte kaldığının önemi bulunmuyor.
HİSSELER EL DEĞİŞTİRİYOR AMA SAHİPLERİ HEP AYNI
DYH'nin Kurumlar Vergisi Kanunu'na dayandırarak vergiden muaf olma sistemini esas almasına rağmen, şirketlerdeki yönetim yapısının değişmemesi nedeniyle usulsüzlük yaptığı, denetçilerin incelemelerinde de ortaya konuluyor. Hisse değişimi işleminin vergi dışında bırakılmasının gerekçesi mevzuatta hisseleri toplayan şirketin hisselerini topladığı şirketin yönetim ve hisse çoğunluğunu elde etmesi amacına dayandırılıyor.
Yani her değişim yahut her hisse değişimi değil, sadece önceden yönetim ve hisse çoğunluğu elde olmayan ve değişim sonucunda yönetim ve hisse çoğunluğu elde edilen bir şirkete ait hisselerin değişimi kurumlar vergisinden istisna edilebiliyor. Bu amacı gerçekleştirmeyen hisse değişimleri dolayısıyla kurumlar vergisine tabi oluyor. Kanunun aradığı şartı yerine getirmek için yapılan "hisse değişimi" işlemleri ile şirketlerdeki hisse çoğunluğu elde ediliyor gösteriliyor, ancak kanunun aradığı ikinci şart gerçekleştirilmiyor. Yani şirketlerin yönetimi değiştirilmiyor, şirketleri pay devri öncesi yönetim şirketleri yönetmeye devam ediyor.
AYNI HİSSELER ÜÇ HAFTADA DÖRT ŞİRKETE BİRDEN GEÇTİ
DYH, bir inanılmazı gerçekleştirerek, holding bünyesindeki şirketlere ait hisseleri 7 Aralık, 15 Aralık ve 27 Aralık'ta bir şirketten diğerine devrederek hem vergiden kaçırdı hem de RTÜK'ü aldattı. Holding yöneticilerinin yaptığı usulsüzlüğün birinci aşamasında yüzde 99'u D TV Holding'e ait olan 28 adet radyo ve televizyon şirketi 7 Aralık 2006 tarihinde D Yapım şirketine yüzde 99 hisse oranıyla "hisse değişimi" suretiyle devredildi. İkinci aşamada D Yapım şirketi, D TV Holding'den "hisse değişimi" suretiyle aldığı şirketleri 15 Aralık tarihinde Doğan Prodüksiyon şirketine devrediyor. Üçüncü aşamada ise Doğan Prodüksiyon, D Yapım şirketinden "hisse değişimi" suretiyle aldığı şirketleri 27 Aralık 2006 tarihinde Alp Görsel şirketine devrediyor.
BİRİ DİĞERİNİN, DİĞERİ ÖTEKİNİN SAHİBİ!
Hisse paylarının üç haftalık bir sürede birinden diğerine devri öncesinde Doğan Yayın Holding, Doğan TV Holding'in sahibi, Doğan TV Holding de 28 adet radyo televizyon şirketi ve Doğan Prodüksiyon ve Alp Görsel şirketinin sahibiydi. Pay devirleri sonucu görüntü şöyle değişiyor: Doğan Yayın Holding Doğan TV Holding'in sahibi, Doğan TV Holding D Yapım şirketinin sahibi, D Yapım şirketi Doğan Prodüksiyon şirketinin sahibi, Doğan Prodüksiyon şirketi Alp Görsel şirketinin sahibi, Alp Görsel şirketi de 28 radyo ve televizyon şirketinin sahibi. Holding yöneticileri bu şekilde araya dört şirket sokarak RTÜK mevzuatını by-pass ederek Alman AXEL'e dolaylı satış yapıyor.
HİSSE DEĞİŞİMİNDEN YARARLANMAK İSTEDİLER
Gelirler Kontrolörleri denetçileri incelemelerinde, DYH'nin sadece RTÜK Kanunu'na aykırı davrandığını değil, hisse devirleri sırasında vergi kaçırdığını da ortaya çıkardı. DYH yöneticileri, hisse devri işlemlerini yaparken vergisel maliyeti de hesap ederek, Kurumlar Vergisi Kanunu 19. maddedeki hisse değişimi istisnasından yararlanarak ortaya vergi maliyeti çıkmasının önüne geçmek istedi. Ancak yapılan incelemelerde yapılan işlemlerin hisse değişimi kapsamında değerlendirilemeyeceği, dolayısıyla istisnadan yararlanılamayacağı ortaya kondu.
Denetçilerin bu incelemesinde, pay devirleri işlemleri sonucu devletten kaçırılan kurumlar vergisi ve katma değer vergisi tutarı 1 milyar 525 milyon TL, bu rakam vergi cezaları da eklenince 3 milyar 370 milyon TL olarak hesaplandı.
HİSSELERİN FİYAT FARKLILIĞI...
,
Söz konusu Maliye raporunda, hisse değişimine konu şirketlerin hisselerin önceki zamanlardaki beher fiyatı ile hisse değişimi tarihindeki beher fiyatları arasındaki bariz farklılığa da dikkat çekiliyor. 2002'de DTV Holding hisselerinin beher fiyatını ailenin fertleri 21,68 TL'den alırken 2006 yılı Aralık ayında hisse değişiminde beher fiyat 5,73 TL olarak gerçekleşiyor. Yine 2002 yılında Eko TV Yayıncılık hisselerini 2,70 TL olarak aile bireyleri alırken 2006 yılı Aralık ayında hisse değişiminde fiyat 1,56 TL olarak uygulanıyor.
1,850 MİLYARLIK KAZANCI GİZLEMİŞ
Gelirler Kontrolörlerinin yaptığı incelemede ortaya çıkan bir diğer usulsüzlük de, Doğan TV Holding'in değişime konu hisselerinin değerinin kayıtlı değerinin üzerinde olması. Maliyeciler, hisselerin emsal değerini aynı tarihlerde Doğan Yayın Holding'in Alman AXEL şirketine yaptığı hisse satışında uygulanan fiyatla şirket içindeki emsalleri baz alarak hesapladı.
Yaptıkları hesaplama sonucu değişime konu hisselerin değeri en az 2.474.964.598,31 TL olarak tespit edildi. Şirket ise hisse değişiminde kayıtlı değer olan 624.220.578,53 TL'yi esas aldı. Böylelikle 1.850.744.019,78 TL kazanç gizlenerek vergi kaçırıldı.
KENDİ KENDİLERİNE DÜŞÜK FİYATLA HİSSE SATMIŞLAR
Denetçilerin ortaya çıkardığı bu usulsüzlüklerde dikkati çeken bir başka husus ise aynı kişilerin sahip olduğu şirketlere devredilen hisselerin fiyatlarındaki düşüş.
Hisse fiyatlarındaki bu düşüş, küçük yatırımcıyı zarara uğratırken, tüm şirketlerin sahibi olan DYH'yi kazançlı yapıyor. Denetçiler, hisse değişimi tarihinden yaklaşık 2 ay öncesinde Doğan'ın DTV Haber Görsel A.Ş.'nin bir kısım hissesini başka bir holdinge sattığını ve satışta her bir hisse için uygulanan fiyatın ortalama 18,80 TL olduğunu tespit etti.
Bu durum, DTV Haber Görsel A.Ş'nin, hisselerini piyasa değerinin çok altında bir değerle D Yapım'a devrettiğini ortaya koydu. Maliye denetçileri bu şekilde; hisselerde uygulanan düşük fiyatın gerçek emsal bedelinden ziyade Doğan grubunca bilinçli ve amaca hizmet edecek şekilde tespit edilen fiyat olduğunu ortaya çıkardı. Şimdi kamuoyu "Doğan Grubu bu hisseleri grup şirketleri dışındaki kişi ya da şirketlere belirlediği düşük fiyatlar üzerinden satar mıydı?" sorusunun cevabını bekliyor.
DEVLETTEN BÖYLE VERGİ KAÇIRMIŞLAR
Maliye Bakanlığı'na bağlı Gelirler Kontrolörleri'nin yaptığı titiz bir çalışmanın neticesinde Doğan Yayın Holding'in devleti yüklü miktarda zarara uğrattığı da açığa çıkarıldı. Denetçiler, DTV Holding A.Ş.'nin devletten 357.311.370,24 TL kurumlar vergisi ve 291.000.000,00 TL katma değer vergisi kaçırdığını ortaya koyarak vergi cezası kesti.
Gelirler Kontrolörleri yaptıkları incelemelerde bu işlemin kanuna aykırı ve katma değer vergisine tabi olduğunu, bu yolla devletin 444.338.922 TL vergi kaybına uğratıldığını tespit etti ve yapılan hesaplamalar sonucu ise D Yapım'a 2.474.022.573 TL matrah üzerinden 888.676.000-TL ceza kesildi. Devleti 431.456.138 TL zarara uğratan D Prodüksiyon'a da 2.396.987.108 TL matrahı üzerinden 862.912.000 TL ceza kesildi.
DOĞAN'IN NE YAPACAĞI MERAK KONUSU
Doğan Yayın Holding'in, faiziyle birlikte 5 milyar TL'yi bulan 3,370 milyarlık vergi cezası karşısında ne yapacağı şimdi merak ediliyor. Zira, kendisine kesilen vergi cezasının hukuki olmadığını savunan Doğan Yayın Holding'i, Maliye Bakanlığı'nın hazırladığı rapor yalanlıyor. Doğan'la ilgili denetçilerin hazırladığı raporda DYH'nin daha önceden uzlaşma zemini aradığı da ortaya konuyor. 10 Ağustos 2009'daki raporda DYH için "TÖU talebinde bulunmuştur" deniliyor.
TÖU, vergi kaçıran şirketlerin, kendilerine kesilen cezayla ilgili olarak Maliye'ye uzlaşma çağrısı olarak biliniyor. Doğan Yayın Holding'in TÖU talebinde bulunmuş olması, incelemelerin doğruluğunu ortaya koyarken, "Ceza hukuki değil siyasi" söyleminin de siyasi ve kamuoyunu etkilemek amacıyla olduğu göze çarpıyor.
Daha önce de Doğan Grubu'nun, kesilen yaklaşık 1 milyar liralık vergi ve cezaya teminat göstermekte sıkıntı çektiği kamuoyuna yansımıştı. İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı'nın söz konusu cezalar için de teminat istemesi bekleniyor.
GRUP SESSİZLİĞE GÖMÜLDÜ
Söz konusu raporla ilgili yazılı olarak görüşlerine başvurduğumuz Doğan Yayın Holding yetkililerinin gazetemizin baskıya girdiği saate kadar bir cevap vermemeleri ise dikkat çekti.
"AXEL, ORTAKLIĞI GÖZDEN GEÇİRECEK"
Öte yandan, Doğan Yayın Holding'in ortağı Alman Axel Springer'in de Almanya'da hukuki boşluklardan yararlanarak kanunları lehine kullandığı ortaya çıktı. Axel'in Aydın Doğan'ın şu an yaşadığı akıbeti 1960'lı yıllarda Almanya'da yaşadığı belirtiliyor. Axel'in Doğan'ın başına gelen bu işlerin kendi başını da ağrıtacağını düşünerek ortaklığı yeniden gözden geçireceği iddia ediliyor.
Gazeteleri, Doğan'ı böyle savunduMaliye'nin Doğan Yayın Holding'e kestiği 3,7 milyar TL'lik ceza Doğan Grubu gazetelerini ayağa kaldırdı. Gruba bağlı gazeteler yaptıkları yayınlarla cezanın "haksız" olduğu savunması yaparken, Doğan'ın yazarları hükümetin Aydın Doğan Grubu'nu sindirmeye ve muhalif basını susturmaya çalıştığını iddia etti.
Doğan Grubu'nun en büyük ve etkin gazetesi olan Hürriyet, rekor cezayı "Dünyada eşi görülmemiş ceza" başlığıyla sürmanşetten verdi. Başlığın altından, kesilen para cezası rakam ve yazıyla yazıldı. Milliyet ise cezayı sürmanşetten gördü ve "Dünya böyle ceza görmedi" başlığını kullandı. "Tepki çığ gibi" alt başlığını atan gazete, cezayı eleştiren kişilerin görüşlerine yer verdi.
Doğan Grubu'nun tetikçi gazetesi olan Vatan da rekor vergi cezasını sürmanşetten görmeyi tercih etti. "Bu neyin cezası?" sürmanşetini atan gazete, iç sayfalarda iki tam sayfayla konuyu işledi. Radikal cezayı manşetten vererek "Görülmemiş ceza" başlığını kullanırken, Referans, vergi kaçağı cezasını "Kazancı olmayan işleme 3.8 milyar liralık ceza" başlığı ile az sayıdaki okuyucusuna duyurdu. Grubun bulvar gazetesi olan Posta ise vergi.