Sınavı gerçekleştirecek Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezinden (ÖSYM) yapılan açıklamaya göre, yükseköğretim kurumlarında öğretim görevlisi, okutman, araştırma görevlisi, uzman, çevirici ve eğitim-öğretim planlamacısı kadrolarına açıktan veya öğretim elemanı dışındaki kadrolardan naklen atanabilmek için ALES'e girmek gerekiyor. Bu sınavda alanındaki puan türünde 100 üzerinden 70 alan adaylar başarılı sayılacak. Başarılı adaylar, Öğretim Üyesi Dışındaki Öğretim
Elemanı Kadrolarına Naklen veya Açıktan Yapılacak Atamalarda Uygulanacak Merkezi Sınav ile Giriş Sınavlarına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik'te belirtilen genel ve özel şartları taşımaları halinde giriş sınavına
başvurabilecek.
Doktora veya sanatta yeterlik derecesine sahip olanlar, Tıpta Uzmanlık Tüzüğü hükümlerine göre uzmanlık eğitimini tamamlayanlar, meslek yüksekokullarının YÖK tarafından belirlenen uzmanlık alanlarına atanacaklar, yönetmelik yürürlüğe girdiği tarihte yükseköğretim kurumlarında bu kadro unvanlarında çalışmakta olanlar ile yükseköğretim kurumlarından ayrılan öğretim elemanlarının çalışmakta oldukları yükseköğretim kurumlarında veya başka yükseköğretim kurumlarında öğretim elemanı kadrolarına başvurularında merkezi sınav, meslek yüksekokullarının öğretim elemanı kadrolarına başvurularda ise
yabancı dil şartı aranmayacak.
Türkiye'de bir lisansüstü eğitim programında öğrenim görmek isteyenlerin de ALES'e girmeleri gerekiyor. Yükseköğretim kurumlarının öğretim elemanı ihtiyacının karşılanması amacıyla lisansüstü öğrenim görmek üzere yurt dışına gönderilecek adayların seçiminde de bu sınavın sonuçları kullanılacak. Bu yolla yurt dışında lisansüstü öğrenim görmek isteyen adayların bu sınavı girmeleri zorunlu tutuluyor. Sınava, bir lisans programından mezun olabilecek durumdakiler, lisans
programını bitirenler ile denklik belgesi almış olmak kaydıyla yurt dışında lisans eğitimi görmüş olanlar ve yabancı uyruklular da girebilecek. Mecburi hizmet yükümlülüğü olmaksızın kendi imkanlarıyla yurt dışında lisansüstü öğrenim göreceklerin bu sınava girmeleri gerekmiyor.
Başvurular elektronik ortamda gerçekleştirilecek. Son 2 yıl içinde ALES'e başvurmuş adaylar başvurularını bireysel olarak internet üzerinden kendileri yapabilecek. Bu durumda olmayan adaylar ise başvuru merkezleri aracılığıyla
başvuruda bulunacak. Sınava başvurmak isteyen adaylar, sınav kılavuzu ve aday bilgi formuna 16 Mart'tan itibaren ÖSYM'nin www.osym.gov.tr internet adresinden ulaşabilecek. Ayrıca kılavuz dağıtımı yapılmayacak. Adaylar, başvuru yapacakları merkezleri yine aynı internet sitesinden öğrenebilecek. Adayların, başvuru yapmadan önce 40 TL sınav ücretini bankaya yatırmaları isteniyor. Başvuru süresi 3 Nisan 2009 Cuma günü sona erecek.
ALES, 10 Mayısta Adana, Afyonkarahisar, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bolu, Bursa, Çanakkale, Denizli, Diyarbakır, Edirne, Elazığ, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Hatay, Isparta, İstanbul, İzmir, Kahramanmaraş, Kars, Kayseri, Kırıkkale, Kocaeli, Konya, Kütahya, Malatya, Manisa, Mersin, Muğla, Niğde, Sakarya, Samsun, Sivas, Şanlıurfa, Tokat, Trabzon, Van, Zonguldak, Lefkoşa ve Bişkek'te gerçekleştirilecek.
Sınavda adaylara sayısal ve sözel bölümden oluşan yetenek testi uygulanacak. Sınav Türkçe yapılacak. Her aday için sayısal, sözel ve eşit ağırlıklı olmak üzere üç ayrı puan türü hesaplanacak ve sonuçlar adayların adreslerine gönderilecek