Hem Türk hem de Kürt siyasetinin söylemleri üzerinde çalışmış olan Dr. Akın Ünver, PKK'yı ve Abdullah Öcalan'ın dilini tarihsel süreç içinde değerlendirdi.
Milliyet'ten Zeynep Miraç'a konuşan Dr. Ünver, Öcalan'ın 21 Mart'ta yayımladığı mesajında Kemalist vurgular olduğunu söyledi. Öcalan'ın Kemalizm'in metodolojisini kullandığını anlatan Ünver, 'Türk'ü çıkarıp yerine Kürt'ü koyuyor. Öcalan'ın 21 Mart'ta söylediği şeyler, geçmişte söylediklerinden çokfarklı değil. Tek farklılık, İslam vurgusu. Ana metin; Kemalizm dediğimiz, 1921-24 Anayasası'nın ruhunu anlatan bir metin.' dedi. Öcalan'ın mesajındaki din vurgusunu ise 'Milli Görüş'ün söylemi olarak niteleyen Dr. Ünver, 'Bu meselenin İslam ekseninde çözülmesi, Türk-Kürt ayrımının olmaması anlamına gelir' diye konuştu.
''PKK KEMALİZMİN AYNADAN YANSIMASIDIR''
* İslam vurgusu yeni dediniz. Daha önce hiç mi bu söylem yok, yoksa bu derece yoğun mu değil?
- PKK, hepimizin ağzına pelesenk olduğu gibi Marksist Leninist bir örgüttür; bu bağlamda dinin kitlelerin afyonu olduğunu düşünür. Milliyetçilik, laiklik ve Marksizm, imparatorluktan modern temsili sistemlere geçiş dönemindeki ülkelerin sosyolojisini açıklayan kavramlardır. PKK, Kemalizm'in aynadan yansımasıdır.
''ÖCALAN METODOJİ OLARAK AĞIR KEMALİST''
* Nasıl bir yansıma?
- Cumhuriyetçi, temsili sisteme dayanıyor, popülist, laik. Ve çok ciddi şekilde dinin sadece devlet işlerinden değil, sosyal alandan da marjinalize edilmesineinanıyor. Kemalizm, dinin cumhuriyet devrimini yapmasına engel olduğunudüşünür. Burada da sosyalist devrimi engelleyen bir afyon olduğu düşüncesi var. Dolayısıyla PKK'nın Türkiye'nin bugüne kadar çözemediği tek mesele olmasının sebebi de bu. PKK, Türkiye'yi kuran ideolojinin ters yüz edilip aynadan kendisine bakmasıdır. Bir anlamda Kuvayi Milliye'nin Kürt versiyonudur. Paramiliter, kendi içerisinde milliyetçi. Kemalizm sol başlayıp sağa giden bir ideoloji oldu. PKK ise 1920'lerdeki Kemalizm'in 80'lerde çok farklı bir şekilde devam etmesi. Öcalan'ınkonuşmalarına baktığınızda, prensipte ağır Kemalist birisi. Ama metodoloji olarak Kemalist.
''TÜRK'Ü ÇIKARDI KÜRT'Ü KOYDU''
* Ne demek metodoloji olarak Kemalist?
- Bütün Kemalist yapıyı, altı oku alıp, Türk'ü çıkarıp yerine Kürt'ü koydu. Bu açıdan Öcalan'ın bugün devletin noktasına gelmesini sürpriz olarak karşılamıyorum.
* Sizin Kemalist tanımladığınız PKK'nın bugün AK Parti ile yola çıkması ve CHP'nin dışarıda kalması çelişik mi yoksa, benzer kutupların birbirini itmesiyle mi açıklarsınız?
- Birbirlerini itmesi olarak açıklarım. Çok iyi işleyen bir araba düşünün. İki sürücüsü var. Biri Türk, Kemalist, laik anlayışla sürüyor. Ötekisi de Kürt milliyetçiliği, sosyalizm anlayışıyla. Aynı metodu farklı sürücüler kullanıyor ve birbirlerini itiyorlar. Aradaki Ak Parti gibi çok esnek, akışkan, kolayca söylemdeğiştirebilen bir parti ikisi arasındaki ilişkileri düzenliyor.
''İSLAM VURGUSU MİLLİ GÖRÜŞ SÖYLEMİ''
* Öcalan'ın bugün İslam konusuna vurgu yapması ve ümmet ruhundan hareket etmesini neyle izah ediyorsunuz?
- AK Parti ile arasındaki ilişki. 21 Mart'taki metin, 1990'larda TBMM'de Refah Partisi milletvekillerinin söyledikleriyle aynı. Milli Görüş söylemi bu: Bu meselenin İslam ekseninde çözülmesi, zaten Türk-Kürt ayrımı olmaması, Türklük ana karakter olduğunda çatışmanın çıkması ama İslam dediğinizde çatışmanın yok olacağı... Bunun yanında Abdüllatif Şener'in Refah Partisi milletvekili iken söylediği bir cümle var: "Terörü İmam Hatipler mi yarattı? Sizin laik okullarınız yarattı". Bölgeye İmam Hatip okulları kurulursa, köy korucuları ya da ağalar yerine devlet dini liderlere yönelirse sorunun çok net çözüleceği fikriyatı, 1990'ların Refah Partisi-Milli Görüş söylemidir.
''BEN TAYYİP ERDOĞAN MODELİYLE ÇÖZECEĞİM DİYOR''
* Böylece Öcalan, Kemalizm'den Milli Görüş'e geçtiğini mi söylüyor?
- Öcalan diyor ki, ben bunu Recep Tayyip Erdoğan modeliyle çözeceğim. Öcalan aslında Ankara Üniversitesi'ndeyken dindar birisi, namazında niyazında biri olarak bilinir. Sonrasında 70'lerin sağ-sol radikalizasyonunda, Marksist Leninist ideolojiiçerisinde "Ben dindar olabilirim ama bir sosyal hareket yapacaksak din bunu pasifize eder" düşüncesi geliyor. 80'lerin sonuna doğru, PKK kendisini güçlü hissettikçe minarelere roket atmaya başlıyor. Mecliste Refah Partisi "18 minare yıkmışlar" diyor. Hükümet de "Minare yapılır, asıl okul basmışlar" diye cevap veriyor. PKK'nın camiye yaptığı saldırı, okula yaptığı saldırıdan büyük müdürtartışması var o dönemde...
Öcalan şu anda diyor ki, Erdoğan'la benim aramda ortak bir anlayış var. Ve bu yöntemle Ak Parti seçmenini ikna etmeye çalışıyor.
AKIN ÜNVER KİMDİR
Dr. Akın Ünver, 1982 doğumlu, çok genç bir siyaset bilimci. BilkentÜniversitesi'nde uluslararası ilişkiler okudu, yüksek lisansını ODTÜ'de Avrupa Çalışmaları üzerine yaptı. Doktorasını İngiltere'de, Essex Üniversitesi'nde "Kürt Sorununu Tanımlamak" teziyle tamamladı. 1990-99 arasında TBMM-Avrupa Parlamentosu-Amerikan Kongresi üçgeninde Kürt Sorununun dile getiriliş yollarını analiz ettiği bu tez, ona Malcolm Kerr Sosyal Bilimler Ödülü'nü kazandırdı.
Önce Michigan Üniversitesi, sonra Princeton Üniversitesi'nde Türkiye ve Ortadoğu siyasal tarihi üzerine dersler veren Ünver, geçen yaz Türkiye'ye döndü. Şimdi Kadir Has Üniversitesi Uluslararası İlişkiler bölümünde öğretim üyesi.