Milliyet Gazetesi'nden Güngör Uras, bugünkü yazısında 1 Ocak 2012 tarihinde yürürlüğe girecek olan Genel Sağlık Sigortası sistemini değerlendirdi.
İşte Uras'ın yazısı..
Ak Parti’nin sağlık ve sosyal yardım politikası dünya ölçüsünde bir başarıdır. ABD’de iktidara gelen partilerin yıllardır beceremediği sağlık reformunu Ak Parti yaptı. 2012 yılında nüfusun tamamı “Genel Sağlık Sigortası” siteminden yararlanacak.
(Evet. Çok kişi hastane kuyruğundan, çok sağlık personeli çalışma şartlarından şikayetçi Sistem tıkır tıkır işlemiyor ama yeni kuruluyor. Düzelir.)
Bu sistemi kurmak bir iştir, bu sistemi işletecek parayı bulmak bir iştir. Devlet bütçesinin toplam gideri 2012 yılında 350 milyar TL olacak. Bu bütçeden Sağlık Bakanlığı’na ayrılan ödenek 13.8 milyar TL. Toplam sağlık harcamalarına ayrılan ödenek 44.3 milyar TL. Aile hekimliğine ayrılan ödenek 3.5 milyar TL.
Kamuda çalışanların sosyal güvenlik primi olarak devlet 14.3 milyar TL ödeyecek. Emekli Sandığı, Bağ-Kur, SSK sigortalılarının, emeklilerinin ve ailelerinin sağlık ve emeklilik maaşlarından oluşan açığı kapatmak için devlet bütçesinden 69.1 milyar TL aktarılacak.
Emekli Sandığı, Bağ-Kur, SSK kapsamındakiler toplu olarak SGK’ya (Sosyal Güvenlik Kurumu’na) devredildi. SGK Başkanının verdiği bilgiye göre, şimdilerde 62.9 milyon kişi sosyal güvenlik kapsamında. 1 Ocak’dan itibaren 12 aylık süre içinde 9.l milyon Yeşil Kartlılar da kademeli olarak sisteme geçecek.
Sağlık sigortası olmayan kalmıyor
Kapsam dışında 127 bin tutuklu ve hükümlü, 650 bin er, erbaş ve yedeksubay ve özel sandıklara üye olanlar kalıyor. Bunlar da 2013 yılında isteme girince 74 milyonun tamamı sağlık sigortasından yararlanmış olacak.
SGK Başkanı’nın verdiği bilgiye göre, halen Yeşil Kart alamamış, Emekli Sandığı, Bağ-Kur, SSK imkanlarından yararlanamamış 1.7 milyon kişi var.
1 Ocak’dan itibaren Yeşil Kartlılar ile hiçbir güvencesi olmayanların bölgelerindeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları’na (SYDV) başvurarak gelir durumlarını tesbit ettirmeleri gerekiyor.
Hiç bir güvencesi olmayan 1.7 milyon kişi ile Yeşil Kart’lı 9.1 milyon kişi belirlenecek gelir durumlarına göre ya primsiz olarak sağlık sigortasından yararlanacak ya da gelir durumlarına göre her ay bir prim ödeyecek.
Bordrosuzlar prim ödeyecek
Gelir durumu tesbiti şudur :
- Gelir durumu tesbitinde aile fertlarının toplam geliri, aile üyelerinin sayısına bölünüyor. Böylece aile içinde kişi başı ortalama gelir hesaplanıyor. Kişi başına düşen aylık ortalama gelir eğer asgari ücretin 3’te birinden az ise o ailenin tüm fertleri hiçbir ödeme yapmadan sağlık sigortası sisteminden yararlanacaklar. Onların primini devlet ödeyecek.
(Ara bilgi: Şimdilerde brüt asgari ücret 837 TL. 2012 yılı asgari ücreti henüz belirlenmedi. Asgari ücretin 3’te biri 279 TL. Asgari ücretin 2 katı 1.674 TL.)
- Şimdiki asgari ücret rakamına göre aile fertlerinin her birine (kişi başına )düşen ortalama aylık gelir 279 TL’den az ise aile fertleri hiçbir ödeme yapmadan sağlık sigortasından yararlanacak.
- Hane halkı başına düşen ortalama aylık gelir 279 TL ile 837 TL arasında ise her ay 33.48 TL sağlık primi ödenecek.
- Hane halkı başına ortalama aylık gelir 837 TL ile 1.674 TL arasında ise her ay 100.44 TL, kişi başı gelir asgari ücretin 2 katından (1.674 TL’den) fazla ise her ay 201 TL sağlık sigortası primi ödenecek.
Son bir uyarı, bugüne kadar hiçbir imkandan yararlanamayan 1.7 milyon kişi 1 Ocak’tan itibaren 1 ay içinde gelir tesbiti yaptırmazlar ise her ay 201 TL sağlık sigortası primi ödemeyi kabul etmiş sayılacaklar.
(Bir genel değerleme: Gerçekçi olalım. Sağlık sigortası primi bordroluların, bordrolulara bağlı olanların ve emeklilerin doğrudan cebinden çıkmıyor. Primi onlar adına işveren ödüyor. Bu nedenle sağlık sigortasına katkı payının ağırlığını hissetmiyorlar. Bordosuzlar ve emeklilik hakkı olmayanlar sağlık primini kendileri ödeyeceklerinden prim onlara yük teşkil edecek.)