İstanbul Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından 1985 yılında Türk Edebiyatı Vakfına hizmet binası olarak tahsis edilen binanın, 2 yıldır süren restorasyon çalışmaları tamamlandı.
AA muhabirine açıklama yapan Türk Edebiyatı Vakfı Başkanı Servet Kabaklı, Vakfın hizmet binası olarak kullandığı Cevri Kalfa Sıbyan Mektebi'nin yapıldığından beri ilk defa son derece önemli çok özel bir restorasyonla neredeyse ilk yapıldığı günkü yeniliğine kavuştuğunu belirtti.
Kabaklı, bu hizmet binası içerisinde, hem kitap hem kültür ürünlerinin satışının yapılacağı, okuyucunun kitap satın alma işlemi sırasında oturup dinlenebileceği, kitap okuyabileceği bir ''Edebiyat Kıraathanesi''nin oluşturulduğunu kaydetti.
Restorasyonu tamamlanan tarihi binanın ve edebiyat kıraathanesinin açılışının 13 Şubat Pazar günü yapılacağını, açılışa Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın da davetli olduğunu anlatan Kabaklı, kıraathanenin binanın zemin katında yer aldığını, diğer katların Vakfın dershane ve çalışma ofisleri olarak kullanılacağını belirtti.
Kabaklı, tarihi mekanın rolöve ve restorasyon projelerinin Kültür ve Tabiat Varlıkları Kurulundan onaylandıktan sonra uygulandığını, tamamen aslına uygun olarak yapılan çalışmalar sonucunda, Sıbyan Mektebi'nin yapıldığı dönemdeki kubbe işlemelerinin, sıva altlarından çıkarıldığını söyledi.
Binanın muhteşem bir şekilde orijinal haline getirildiğini, Vakfın faaliyetlerini burada devam ettireceğini ifade eden Kabaklı, binanın içinin de 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı ve İstanbul Büyükşehir Belediyesinin destekleriyle tefriş edildiğini kaydetti.
Servet Kabaklı, binada, Osmanlıca, tezhip, divan edebiyatı, halk edebiyatı dersleri gibi faaliyetleri sürdüreceklerini, kıraathanede imza günleri, resim sergisi gibi kültürel ve sanatsal etkinlikler yapılacağını ifade etti.
-CEVRİ KALFA SIBYAN MEKTEBİ-
19. yüzyıl başlarında benzerlerinden farklı bir üslupla inşa edilen Sıbyan Mektebi, Sultanahmet Meydanı'nda Divanyolu Caddesi'nin başında Firuz Ağa Camisi'nin karşısında bulunuyor.
Keçecizade İzzet Molla tarafından yazılan manzum kitabesinde, 1235'te (1819-20) Sultan II.Mahmut tarafından saray hareminden Cevri Usta (veya kalfa) adlı kadının ruhu için yaptırılmış olduğu yazar.
II. Mahmut'un kendisini isyancılardan kurtaran Cevri Kalfa adına yaptırdığı Sıbyan Mektebi, İstanbul'un en büyük sıbyan mektebi olma özelliğini taşıyor.
Cevri Kalfa Mektebi, Sultan II.Mahmut döneminde (1808-1839) Türk mimarisinde hakim olan ve Fransız Napolyon İmparatorluğu devri sanatından ilham alınan empire üslubunun bir eseridir.
Mimarisindeki yenilik, cephe mimarisinde ve dış görünüşte olduğu kadar iç düzenlenmede de belirgin olarak göze çarpıyor.
Sıbyan mektepleri genellikle iki katlı ve sadece üst katta tek dershane odasından ibaretken 3 katlı ve 10 odalı olan, Cevriye Kalfa Sıbyan Mektebi, İstanbul'un en büyük sıbyan mektebi olma özelliğini taşıyor. Geleneğe sadık kalınarak çeşme ve sebillerle birlikte inşa edilen binanın alt katları sebilhane işlevine sahip.
Cevri Kalfa Sıbyan Mektebi, 1858'den sonra kız sanat mektebi olarak kullanılmaya başlanmış, 1929-1930'da matbaacılık okulu işlevini üstlenmiş, 1932'deki Adliye Sarayı yangınından sonra bir müddet bazı mahkeme dairelerine ev sahipliği yapmış, bir ara Başbakanlık Arşivi'nin deposu olmuştur.
1945-1946'dan itibaren Elli Dokuzuncu İlkokul olarak asli fonksiyonunu, 1955'ten itibaren de özgün adını geri kazanmışsa da 1980'den sonra yine farklı amaçlar için kullanılmaya başlanmış.