İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası'nın (İSMMMO) "Sanal Dünyada Gerçek Ticaret" başlıklı raporuna göre, genç nüfusta işsizlik oranının yüzde 23.9'a ulaştığı Türkiye'de, sanal piyasa bilişim teknolojileri konusunda kendisini yetiştirmiş eğitimli gençlere hem istihdam hem de girişim fırsatı veriyor. Bu alanda çalışanların yaş ortalaması 26 olurken, sanal mağaza kurmanın maliyeti de 150 dolardan başlıyor. Kısa bir süre öncesine kadar üniversitede eğitim giderlerini karşılamak için kapı kapı dolaşarak pazarlamacılık yapan gençler, şimdilerde internet ortamında kurdukları siteler aracılığıyla para kazanıyor.
BÜYÜKLÜĞÜ 9 MİLYAR TL'Yİ AŞTI
İSMMMO'nun Bankalararası Kart Merkezi (BKM), Türkiye Elektronik Ticaret İşletmecileri Derneği (TEİD), Reklamcılar Derneği, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Tüketicinin ve Rekabetin Korunması Genel Müdürlüğü, Türkiye İstatistik Kurumu, Türkiye Bilişim Derneği İstanbul Şubesi, e-teknoloji.com ve sektör temsilcilerinden aldığı bilgilere dayanarak hazırladığı araştırmada, "krize inat büyüyen" sanal piyasa masaya yatırıldı. Araştırmada 2008 yılında işlem hacmi 9 milyar TL'yi aşan sanal piyasa ve 500 milyon TL'yi bulan e-ticaret, tüm ayrıntılarıyla ele alındı.
ARIKAN: SANAL İŞYERİ SAYISI 7 BİN 500
İSMMMO Başkanı Yahya Arıkan, bugün 5 bine ulaşan sanal ticaretten geçinen kişi sayısının 2007'de 4 bin civarında olduğunu anımsatarak, işyeri sayısının da buna paralel arttığını kaydetti.
Arıkan, "Resmi verilere göre her bir POS cihazı sanal mağaza olarak kabul edildiğinde 2007 yılında sanal ortamda faaliyet gösteren 11 bin 578 işletme vardı. 2008 yılında bu rakam yüzde 54,5 artışla 17 bin 891'e çıktı. Sanal piyasada faaliyet gösteren işletmelerin yüzde 85'inde farklı bankalara ait 2-3 sanal POS cihazı olduğu dikkate alınarak yapılan hesaplamalarda, Türkiye genelinde faaliyet gösteren sanal işyeri sayısının yaklaşık 7-7 bin 500 civarında olduğu görülüyor" dedi.
Girişimlerde bilgisayar ve internet kullanımı (%)
Yıllar----------Bilgisayar----------İnternet
2005----------87,8----------80,4
2007----------88,7----------85,4
2008 (Ocak)---90,6----------89,2
KRİZE KARŞI KALKAN
Ekonomik krizin sanal şirket sayısını arttırdığını belirten Arıkan, "Sanal piyasada faaliyet gösteren şirket sayısının artmasında, elektronik ticaretin büyüme trendini gören ve yeni pazarda yerini almak isteyen çok sayıda şirket kadar, ekonomik kriz nedeniyle mağazalarını sanal piyasaya taşıyan işletmelerin de etkisi var" değerlendirmesini yaptı.
İSMMMO'nun raporuna göre, web sitelerini ürünlerini pazarladıkları bir satış merkezi gibi kullanan yüzlerce şirketin bulunduğu sanal ortamda, birçok ünlü markanın mağazası da bulunuyor. İnternet servis sağlayıcılarının oluşturdukları alışveriş merkezlerinde, onlarca sanal mağaza kiraya veriliyor. Son yıllarda elektronik ticaret konusunda danışmanlık veren ve yazılım programı hazırlayan şirket sayısında da artış yaşanıyor. Küresel kriz nedeniyle sıkıntıya giren veya mağazasına "kilit" vuran birçok işletme, maliyetlerin oldukça düşük olduğu sanal piyasaya dükkan ve mağazalarını taşıyor. Özellikle peşin paranın döndüğü spot piyasalar da, ekonomik krizden çıkış yolunu sanal ortama açılmakta görüyor. Bu arada sektör temsilcilerinden alınan bilgiler ve ilgili kuruluşların yayınladığı rakamlar dikkate alınarak yapılan hesaplamalara göre, sanal girişimcilerin yıllık kazançları 10 bin ile 1 milyon TL arasında değişiyor.
TÜKETİCİ ALIŞVERİŞİNİ EVDEN YAPIYOR
2008 yılında tüketiciler evinden dışarı çıkmadan yaklaşık 10 milyar dolarlık alışveriş yaptı.
BKM verilerine göre, 2008 yılında tüketiciler e-ticaret, mektup ve telefonla sipariş yöntemini kullanarak, toplam 15 milyar 725 milyon 38 bin TL'lik alışveriş yaptı. 2007 yılında 11 milyar 763 milyon 59 bin liralık satışın gerçekleştiği piyasada krize karşın işlem hacminde yüzde 33,6'lık artış yaşandı. Sanal piyasada gerçekleşen işlem sayısına bakıldığında 2007 yılında 92 milyon 438 bin 15 olan işlem sayısı, yüzde 18,2'lik bir artışla 2008'de 109 milyon 319 bin 521'e ulaştı.
SANAL KARTLARIN KULLANIMI ARTIYOR
İSMMMO'nun araştırmasına göre, alınan önlemlerin sonuç vermesi ve güvenli hale getirilmesiyle e-ticarette "sanal kart kullanımı da arttı. 2007 yılında bir önceki yıla göre yüzde 57 artan sanal kart kullanımı (işlem sayısı), 2008'de ise yüzde 27,1 oranında artış gösterdi. Sanal kartla yapılan işlemlerin sayısı 2008 yılında (bir önceki yıla göre 384 bin 506 tık artışıyla) 1 milyon 801 bin 101 oldu. Aynı tarih itibariyle işlem hacmi ise 34 milyon 850 TL'lik artışla 120 milyon 880 bin TL'yi buldu. Son yıllarda sanal kart dışında, e-ticaret işlemlerinde kredi kartı dolandırıcılığının önüne geçebilmek için geliştirilen diğer bir uygulama ise 3D Security.