İSTANBUL (AA) - Dışişleri Bakanlığı, Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı, Milli Saraylar İdaresi Başkanlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığı iş birliğiyle, 14 ülkeden büyükelçi ve diplomatik misyon temsilcilerinin de katıldığı "Osmanlı Arşivleri ve Kültür Varlıklarını İnceleme Gezisi" düzenlendi.
Dışişleri Bakanlığı Yurt Dışı Tanıtım ve Kültürel İşler Genel Müdürü Büyükelçi Deniz Çakar, Kağıthane'deki Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı kongre salonunda yapılan açılış konuşmalarından sonra, geziyle ilgili AA'ya açıklamalarda bulundu.
Çakar, Türkiye'nin öne çıktığı özel alanlarda çeşitli tanıtım ve organizasyonlar yaptıklarını belirterek bu kapsamda, yabancı diplomatlara yönelik bu geziyi gerçekleştirdiklerini söyledi.
Ocak ayında 7 Latin Amerika ülkesinin bağımsızlıklarının 200. yılı dolayısıyla ortak bir sergi düzenlendiğini, Osmanlı Arşivi Külliyesi'nin de bu sergiye ev sahipliği yaptığını anımsatan Çakar, "Sayın Bakanımız Mevlüt Çavuşoğlu bu arşivin açılışını gerçekleştirdi. Başkan Uğur Ünal Bey'in davetiyle bu devlet arşivlerinin herkese açık olmayan bölümlerini ziyaret etme fırsatı bulduk. Arşivin ne kadar büyük bir hafızaya sahip olduğunu gördük ve bunun dünyaya duyurulması konusunda ne yapabiliriz diye düşündük. Bu geziyi de bu kapsamda gerçekleştiriyoruz." diye konuştu.
Faaliyetlerinin sadece gezilerle sınırlı olmadığını aynı zamanda iş birliği konusunda da çalışmalar yaptıklarını ifade eden Çakar, Kolombiya ile yapılan anlaşmadan sonra iş birliği protokolü imzaladıkları ülke sayısını 61'e çıkardıklarını ve 30 ülke ile de müzakere sürecinin devam ettiğini aktardı.
Çakar, "Türkiye'deki arşivler bugün itibarıyla 135 milyon doküman barındırıyor. 400 bin civarında da kayıt altına alınmış kayıt defterleri var. Bu dünya çapında üst seviyelerde yer alan teknolojik bir başarı, bir birikim. Arşiv iş birliği imzalamış ülkelerin büyükelçilerine ve diplomatlarına bir davetiye gönderdik. Davetimizi kabul ettiler ve geziye katılım gösterdiler." ifadelerini kullandı.
Birikimin çokluğu, çeşitliliği, kullanılan teknoloji, eserlere verilen önem ve gösterilen titizlikten diplomatların etkilendiğini dile getiren Çakar, diplomatların, Türkiye ile bilgi ve deneyim paylaşımı konusunda istekli olduğunu vurguladı.
Çakar, gelecek sonbahar aylarında bir grup büyükelçi ve diplomatla benzer bir gezi daha düzenleyeceklerini kaydetti.
- "Dijitalleşmede çok önemli bir noktaya geldik"
Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanı Prof. Dr. Uğur Ünal da açılış konuşmasında, Osmanlı Arşivi Külliyesi'nin tarihi arşivler bakımından çok önemli bir mekan olduğunu ve birçok devletin önemli belgelerinin bu arşivde yer aldığını söyledi.
Osmanlı arşivinin sadece Türklerin ve Türkiye'nin olmadığını, birçok bağımsız devletin arşivi konumunda olduğunu anlatan Ünal, şöyle konuştu:
"Osmanlı Devleti'nin bugün uzun yıllar hükümran olduğunu ve kültürel ilişkileri göz önüne aldığımızda bu arşivlerin önemi bir kat daha artıyor. Bu nedenle biz çok önemli bir tarihi mirasa sahip olduğumuzun bilincindeyiz. Bunlarla ilgili Cumhuriyet tarihimiz boyunca çok önemli çalışmalar yapılmıştır ve bütün bu arşivlerin toparlanması, tasnif edilmesi, dijital ortama aktarılması konusunda Türkiye her geçen yıl daha büyük adımlar atmıştır ve bu noktaya gelinmiştir."
Ünal, Osmanlı Arşivi Külliyesi'nin 2013'te Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından yapıldığını anımsatarak, tesis açılmadan önce belgelerin 5 farklı mekanda muhafaza edildiğini aktardı.
Yeni mekana taşındıktan sonra çalışmalarını daha sistematik ve hızlı sürdürdüklerine işaret eden Ünal, şöyle konuştu:
"Mesela dijitalleşmede çok önemli bir noktaya geldik. Bugün itibarıyla 60 milyon belge dijital ortama aktarıldı. Araştırmacılarla buluşturuldu ancak dijitalleştirme aslında arşivcilikteki son halkalardan birisidir. Ondan önce önemli olan o tarihi vesikaların ele alınması, kurtarılması, muhafaza edilmesi ve bunların temel tasnif usullerinden geçirilmesidir. Osmanlı arşivi dediğimiz belgelerin okunması konusunda belli yıllarda problem yaşanmıştı ancak hamdolsun bugün Türkiye'de bu belgeleri okuyabilen nesiller gittikçe artmaya başladı."
Ünal, Türkiye Büyük Millet Meclisi ve istihbarat teşkilatı dışındaki bütün arşivlerin görev, yetki ve sorumluluklarının devlet arşivlerine devredildiğini kaydetti.
Osmanlı arşivinde yaklaşık 95 milyon belgenin bulunduğuna dikkati çeken Ünal, son üç yıl içinde 1000 kişilik ekiple tarihi vesikaları tasnif ve restore ettikleri bilgisini verdi.
Ünal, en son Kolombiya ile yapılan anlaşmadan sonra iş birliği içinde oldukları ülke sayısının 61'e çıktığını kaydederek, verdikleri destekten dolayı Dışişleri Bakanlığına teşekkür etti.
- Büyükelçi ve diplomatlara Osmanlı arşiv belgeleri takdim edildi
Ziyarete katılan, Rusya Büyükelçisi Aleksei Erkhov, İran İslam Cumhuriyeti Büyükelçisi Mohammad Farazmand, Meksika Büyükelçisi Jose Luis Martinez y Hernandez, Guatemala Büyükelçisi Jairo Estrada, Arnavutluk Büyükelçisi Kastriot Robo, Panama Büyükelçisi Mariela Sagel Rosas, Şili Büyükelçisi Rodrigo Arcos, İtalya Büyükelçisi Giorgio Marrapodi, Mısır Büyükelçiliği Misyon Şefi Amr Elhamamy, Japonya Büyükelçiliği Elçi-Müsteşarı Takero Aoyama, Peru Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Patricia Beatriz Duran Cotrina, Ukrayna İstanbul Başkonsolosu Roman Nedilskyi, Kırgız Cumhuriyeti İstanbul Başkonsolosu Lira Sydykova, Macaristan Büyükelçiliği Arşivden Sorumlu Diplomatı Gaspar Katko'ya, ülkeleri ile Osmanlı Devleti'nin ilişkilerine ilişkin arşiv belgeleri takdim edildi.
İstanbul'da günübirlik düzenlenen gezi kapsamında Osmanlı arşivinin de yer aldığı Kağıthane'deki Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı ziyaret edildi. Diplomatlara arşiv belgeleriyle ilgili bilgi verildi. Arşiv başkanlığı gezisinin ardından Türk ve İslam Eserleri Müzesi ile Osmanlı sanatı örneklerinin sergilendiği Milli Saraylar Resim Müzesi ziyaret edildi.