2 yıl önce Adalet Bakanlığına yazı yazarak daire sayısı artırılsın diyen Yargıtay, "Bölge Adliye Mahkemeleri yeterli" dedi.

Yüksek yargıdaki iş yoğunluğunu azaltmak amacıyla atılan adıma yüksek yargıdan anlaşılmaz bir tavır geldi. Daha önce daire sayısının artırılmasını isteyen Yargıtay, talebi yerine getiren kanun tasarısı TBMM'ye sevk edilince bu kez daire sayısının artırılmasına karşı çıktı. Gerekçe olarak da "Bölge Adliye Mahkemeleri kurulacaksa daire ve üye sayısını artırmaya gerek yok" savunması gösterildi. Oysa aynı Yargıtay, 'Bölge Adliye Mahkemelerinin 2010 yılında hayata geçeceğini bildiği halde iki sene önce 6 yeni daire kurulması için Adalet Bakanlığı'na yazı yazmıştı. 1 milyon 800 bin dosyanın sırada beklediği Yargıtay'ın yargının iş yükünü hafifletecek tasarıya karşı çıkmasına bir anlam verilemedi.

Adaletin hızlı tecellisi için son beş yılda atılan adımlara yüksek yargının karşı tavrı tartışma konusu oldu. İş yükünü hafifletecek her adım yine yüksek yargı tarafından engellendi. Son 7 yılda yaşananlar yüksek yargının çelişkili tavrını ortaya koydu.

2005'te yürürlüğe girdi

Hükümet, Yargıtay başkanları ve hukukçular tarafından 1944 yılından beri dile getirilen istinaf mahkemelerinin kurulması için 2004'te Bölge Adliye Mahkemeleri Kanunu'nu çıkarttı. Kanun, 1 Haziran 2005'te yürürlüğe girdi ancak mahkemelerin faali-yete geçirilmesi 2007'ye ertelendi.

'Daire sayısı düşürülsün'

İstinaf mahkemeleri faaliyete geçtiğinde Yargıtay'a gelecek dosya sayısı azalacağı için Yargıtay Başkanlığı 2005 ve 2006'da Yargıtay Kanunu'nda değişiklik öngören iki taslak hazırladı. Adalet Bakanlığı'na gönderilen taslaklarda Yargıtay'daki daire sayısının 32'den 20'ye, üye sayısının da 250'den 150'ye düşürülmesi teklif edildi.

Adalet Bakanlığı, Yargıtay'ın taslaklanm hiç değiştirmeden kanun tasansmı 8 Aralık 2006'da Başbakanlık'a sevk etti. Tasanda daire ve üye sayısının azaltılmasına ilişkin hükümlerin istinaf mahkemeleri faaliyete geçtikten 3 yıl sonra yürürlüğe girmesi öngörüldü. Bu süreçte Yargıtay'da görev yapan üyelerin emekli olana kadar çalışmaya devam etmesi ve üye sayısının 6-7 yıl içinde 150'ye inmesi planlandı.

HSYK karşı çıktı

İstinaf mahkemelerinin faaliyete geçirilmesi için Adalet Bakanlığı 2007'de HSYK'ya yazı gönderdi. Ancak HSYK buna karşı çıktı. Gerekçe olarak da hakim, savcı ve personel sayısının yetersiz olması ile diğer altyapı eksikliklerini gerekçe gösterdi. Bu nedenle de istinaf mahkemelerinin kurulmasını erteledi. Dönemin Yargıtay Başkanı Osman Arslan ile şimdiki Başkan Hasan Gerçeker de yaptıkları konuşma ve açıklamalarda istinaf mahkemelerinin 2010 yılından önce kurulmasına karşı çıktı.

4 yılda akıl almaz artış 2006 yılında Yargıtay’da, savcılıktaki dosyalar da dahil olmak üzere toplam 1 milyon 91 bin 392 dosya vardı. İstinaf mahkemeleri kurulamadığı için 2010 yılında dosya sayısı 1 milyon 831 bin 419’a çıktı. Yargıtay’daki iş yoğunluğunun artması nedeniyle 2010 yılında 20 bine yakın dosya zaman aşımına uğradı.

Daire ve üye sayısının artırılmaması durumunda 2011’de 25 bin, 2012’de 32 bin, 2013’te 42 bin, 2014’te ise 55 bin dosyanın zaman aşımından düşeceği vurgulandı.

6 yeni Daire istediler

2005 ve 2006'da daire ve üye sayısının azaltılmasını isteyen Yargıtay, sadece 2 yıl sonra 2008'de bakanlığa 2 kez yazı göncterci 6 yeni daire kurulması ve üye sayısının arttırılması istenen yazıda, Yargıtay'daki artan iş yükü rakamlarla tek tek ortaya konulurken bu sorunun kar vadeli ve en rasyonel çözümünün Yargıtay'a 6 yeni dairenin kurulması olduğu belirtildi.

Dosyalar 5 yıldan önce bitmez

Yazıda Bölge Adliye Mahkemeleri'nin faaliyete geçmesi ve uygulamada meydana gelen değişiklikler nazara alınarak yargı sistemi işleyişi makul ölçülere geldiğinde, günün koşullarına göre Yargıtay'daki daire ve üye sayısının yeniden düzenlenmesi her zaman olanaklıdır. Bu itibarla 3 hukuk 3 ceza dairesinin ivedilikle kurulmasında kesin ve acil zorunluluk vardır" denildi.

Adalet Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada "2007'de istinaf mahkemeleri kurulmuş olsaydı Yargıtay'a daha az dosya geleceği için 3 yıllık sürede işleyiş normale dönecekti. Ancak gelinen noktada iş yükü ikiye katlandığı için istinaf mahkemeleri kurulsa bile artık tıkanma noktasına gelen Yargıtay'ın biriken dosyaları 4-5 yıldan önce sonuca bağlaması mümkün değil" ifadelerine yer verdi.

Bu gelişmeler yaşanırken Yargıtay'dan şok bir açıklama daha geldi. Yargıtay Başkanlar Kurulu, bölge adliye mahkemeleri faaliyete geçecekse, daire sayısının artırılmasına gerek olmadığını bildirdi.

Fedakarlık yapılır 2 yılda biter!

Yargıtay Başkanlar Kurulu toplantısında çıkan, ''Bölge Adliye Mahkemeleri faaliyete geçirilecekse yeni daireler kurulmasına gerek yok" kararının ardından gazetecilerin sorularını yanıtlayan Yargıtay Başkanı Hasan Gerçeker, "Yasa bu şekilde çıkarsa elbette ki uygulayacağız. Ama bu tasarı Yargıtay'ı hantallaştırmaktan başka hiçbir işe yaramaz. Ben bunları polemik konusu olsun diye söylemiyorum" dedi. "Haziran ayında Bölge Adliye Mahkemeleri faaliyete geçecekse arkadaşlarımız da aynı şeyi söylediler" diyen Gerçeker, "Biraz daha fedakarlık yaparız, çalışılır, bu iş yükü iki senede bitirilir. Böylece Yargıtay'ın dünyada eşi görülmemiş hantal bir yapıya kavuşturulmasının da önüne geçilmiş olur'' diye konuştu.

Gerçeker, yaptıkları Başkanlar Kurulu toplantısında konuları enine boyuna konuştuklarını dile getirerek, ''Bütün arkadaşlarımızın görüşü bu şekilde. Hepimiz adalet hizmetine yıllarını vermiş insanlarız. Yararlı bir şey olsa biz niye karşı çıkalım'' dedi. Bugün