İrademiz dışındaki bu düşünceler, belleği bloke eden virüsler gibi beynin kontrolünü ele geçiriyor, bazen yoğunlaşarak obsesyon gibi hastalıklara dahi davetiye çıkarabiliyor. Çare zihin egzersizlerinde.

Bir ko­nu­ya odak­lan­ma­ya en­gel olan bu dü­şün­ce­ler, stres gi­bi olum­suz fak­tör­le­rin kon­trol al­tı­na alın­ma­sı ve zi­hin eg­zer­siz­le­riy­le et­ki­siz ha­le ge­ti­ri­le­bi­li­yor. RE­EM Nö­rop­si­ki­yat­ri Mer­ke­zi­'n­den Nö­ro­lo­ji Uz­ma­nı Dr. Meh­met Ya­vuz "Kon­tro­lü­müz dı­şın­da ken­di­li­ğin­den ge­li­şe­rek zih­ni­mi­zi meş­gul eden boş dü­şün­ce­ler, al­gı ve öğ­ren­me ye­ti­le­ri­mi­zi et­ki­le­mek­le kal­ma­yıp, ay­nı za­man­da bel­le­ği­mi­zi de za­yıf­la­tır. Bir ko­nu­yu öğ­ren­me­nin en iyi yo­lu, te­miz bir zi­hin ile ona odak­lan­mak­tı­r" di­yor. Zi­hin­de işe ya­ra­ma­yan bir­çok dü­şün­ce­nin do­laş­ma­sı­na ne­den olan en bü­yük fak­tö­rün, stres oluş­tu­ran ko­nu­lar ol­du­ğu­nu söy­le­yen Dr. Ya­vuz, "Kro­nik stres, bel­le­ğin en önem­li düş­man­la­rın­dan bi­ri olup, sü­rek­li zi­hin ka­rı­şık­lı­ğı oluş­tu­rur. Do­la­yı­sıy­la eğer bir ki­şi­de kro­nik stres oluş­tu­ran ne­den­ler­den bi­ri var­sa, onu çöz­me­den al­gı­la­ma ve öğ­ren­me ye­te­nek­le­ri­ni ge­liş­tir­mek müm­kün de­ğil­di­r" uya­rı­sı­nı ya­pı­yor.

KİRLİLİĞİ ÖNLEMENİN YOLU BELLEK DOSYALAMA SİSTEMİ

Bel­le­ğe ka­lı­cı bil­gi­ler gön­der­mek için, ön­ce dik­ka­ti o ko­nu­ya yö­nel­tip yo­ğun­laş­mak ge­re­ki­yor. "Bu amaç­la, öğ­ren­mek is­te­di­ği­niz şe­yin im­ge­sel bir kop­ya­sı­nı el­de edip (fo­toğ­ra­fı­nı çe­ker gi­bi), zih­ne at­ma­lı­sı­nı­z" di­yor.

Dr. Ya­vuz ve sis­te­mi şu şe­kil­de özet­li­yor:

"Zih­ni­niz­de bu şe­kil­de, be­lir­li ko­nu­lar­la ala­ka­lı fark­lı al­büm­ler de oluş­tu­ra­bi­lir­si­niz. Öğ­ren­di­ği­niz her şe­yi geç­miş­te oluş­tur­du­ğu­nuz al­büm­le­re ek­ler­se­niz, hem bil­gi­le­ri bir­bi­riy­le bir­leş­ti­rip bağ­lan­tı­lar kur­muş olur­su­nuz hem de da­ha ko­lay ha­tır­lar­sı­nız.Do­la­yı­sıy­la ye­ni bir şey öğ­re­nir­ken zih­ni­ni­zi ta­ra­ya­rak, o ko­nu ile il­gi­li al­büm­le­ri araş­tır­ma­lı­sı­nız.

Da­ha ön­ce o ko­nu ile ala­ka­lı al­bü­mü­nüz ol­du­ğu hal­de ye­ni bir al­büm oluş­tu­rur­sa­nız, zih­ni­niz­de bil­gi kir­li­li­ği olu­şur. Öğ­ren­di­ği­niz bu ye­ni bil­gi­den, fark­lı yo­rum­lar ve açı­lım­lar ya­pa­maz­sı­nız, sa­de­ce ez­ber­le­miş olur­su­nuz. Böy­le kar­ma­ka­rı­şık bel­lek ka­yıt­la­rı da o ko­nu hak­kın­da net bir ka­na­at oluş­tur­ma­nı­za en­gel olur. Üs­te­lik ye­ni bil­gi­ler hız­la unu­tu­lup, ha­fı­za ka­yıt­la­rın­dan si­li­nir.

Eğer öğ­ren­di­ği­niz şey yep­ye­ni bir bil­gi ise, ona ye­ni bir kla­sör açıp, da­ha son­ra o ko­nu ile ala­ka­lı di­ğer bil­gi­le­ri de ay­nı ye­re at­ma­lı­sı­nız. Bu şe­kil­de bel­lek­te dü­zen­li bir dos­ya­la­ma sis­te­mi kur­mak, öğ­re­ni­len bil­gi­le­rin çok ça­buk ha­tır­lan­ma­sı­nı ve doğ­ru ana­liz­ler ya­pı­la­bil­me­si­ni sağ­lar."

BEYİN YORGUNLUĞU İÇİN ZEKA OYUNLARI VE MATEMATİK

Ya­pı­lan bi­lim­sel araş­tır­ma­lar, bul­ma­ca çö­zen in­san­lar­da bu­na­ma ve ben­ze­ri has­ta­lık­la­rın da­ha az gö­rül­dü­ğü­nü gös­te­ri­yor. Su­do­ku, sat­ranç ve ben­ze­ri zih­ni zor­la­yan ze­ka oyun­la­rıy­la meş­gul ol­mak, al­gı­la­ma ve öğ­ren­me ye­te­nek­le­ri­ni de zin­de tu­tu­yor. Dr. Ya­vuz, bu­ra­da bey­ni zor­la­ma­nın önem­li ol­du­ğu­nu, zi­hin­sel eg­zer­siz­le­rin be­yin yor­gun­lu­ğu­na ve unut­kan­lı­ğa en­gel ol­du­ğu­nu vur­gu­lu­yor.

Bugün'den Serda Kıvılcım'ın haberine göre fi­zik ya da ma­te­ma­tik prob­lem­le­ri ile uğ­raş­mak, denk­lem ve­ya for­mül­ler çöz­me­nin de zi­hin için en iyi di­ğer an­tren­man­lar ol­du­ğu­na dik­kat çe­ki­yor Ya­vuz ve söz­le­ri­ni şöy­le sür­dü­rü­yor: "Zi­hin an­tren­man­la­rı ye­ni be­yin hüc­re­le­ri oluş­tur­maz, an­cak hüc­re­ler ara­sın­da ye­ni bağ­lan­tı­lar oluş­tu­rur. Uzun sü­re öğ­ren­me sü­re­ci­ne ara ve­ril­di­ğin­de, be­yin­de­ki ba­zı bağ­lan­tı­lar kay­bol­ma­ya baş­lar, öğ­ren­me güç­le­şir, bel­lek za­yıf­lar. Bu ne­den­le, ze­ka oyun­la­rı ve ma­te­ma­tik­sel çö­züm­ler­le be­yin güç­len­di­ril­me­li, öğ­ren­me sür­dü­rül­me­li­dir."