Yeni vergi sistemi kimleri vuracak?
Emlak vergisine semt ayarı geliyor. Londra'daki gibi, yaşanan semtin gelir seviyesine göre farklı vergi tarifesi uygulanacak. Geliri ile vergisi farklı olan, "Para sünnet düğününden" deyip kurtulamayacak.
Hazal ATEŞ'in haberi
Maliye Bakanlığı, gelirlerin artırılması, yeni kaynaklar yaratılması ve vergi tabanının genişletilmesi için hummalı bir çalışma yürütüyor. Gelecek yıl yaşama geçecek olan yeni Gelir Vergisi Yasası'nda radikal değişikliklere gidiliyor.
Buna göre Etiler, Bebek, Çankaya, Konak gibi lüks semtlerde yaşamanın maliyeti daha pahalı olacak. Servetini sünnet düğününden elde ettiğini ileri sürenlere de ispat yükümlülüğü geliyor. Vergi Konseyi koordinatörlüğünde, Gelir İdaresi Başkanlığı, Gelir Politikaları Genel Müdürlüğü'nce uzun zamandır üzerinde çalışılan yeni Gelir Vergisi Yasası 2010'da yaşama geçecek. Maliye, İngiltere, Almanya, Norveç gibi gelişmiş ülkelerde uygulanan vergi sistemlerini örnek alırken, gider bildirimi, kentsel rantlar, esnaf ve çiftçinin vergilendirilmesi, kayıt dışı ile mücadele konusunda bir dizi değişikliğe gidiliyor. İşte, üzerinde çalışılan yeni vergi sisteminden çarpıcı başlıklar:
DÜĞÜN VE SÜNNETİ VİDEO İLE İSPATLA: Gider bildirimi istenecek ve yıl içindeki harcamalar beyan edilen gelirle karşılaştırılacak. Yüksek kredi kartı harcamaları, lüks otel faturaları ile yaşam standardı arasında büyük fark çıkarsa Maliye "nereden buldun?" diye sormayacak. İspat yükümlülüğü mükellefin olacak. "Oğlumun sünnetinden, kızımın düğününden gelen altınlardan kazandım" diyenler bunu video kayıtları ile ispatlayacak. Maliye ikna olmazsa gümrük, tapu, banka, kredi kartı dökümlerini isteyerek çapraz denetim yapacak.
LÜKS SEMTLERE TAKİP: Özellikle, İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyükşehirlerde 150 metrekarenin üzerinde olduğu halde daha düşük vergi vermek için bu rakamın ve değerin altında gösterilen konutlara yönelik yeni güvenlik, oto kontrol sistemleri devreye girecek. Tapu kayıtları tek tek incelenecek. Etiler, Konak, Çankaya gibi lüks semtlerdeki konutların fiyatları yeniden belirlenecek. Konutu değerinin altında gösteren kişilerin banka kayıtları, kendileri ve yakınlarının para transferleri mercek altına alınacak. Londra'da olduğu gibi şehrin her bölgesinde ayrı vergi oranları uygulanacak.
İNŞAAT MALZEMESİNE DE BAKILACAK: Emlak vergisinde, binaların yapımında kullanılan inşaat malzemesi ve maliyeti de dikkate alınacak. Konut satarken fatura üzerine tahrifat yaparak daha az KDV ve Kurumlar Vergisi ödeyen şirketlere ağır yaptırımlar getirilecek.
RANTIN DA VERGİSİ VAR: Gayrimenkul satışlarındaki değer artışı kazancındaki 5 yıllık sınır 10 yıla çıkarılacak. Kademeli bir vergi sistemi uygulanacak. Örneğin, oturduğu binanın yanına alışveriş merkezi, metro, oyun merkezi, park ya da bir kamu binası inşa edildiği için evi değer kazananların vergi yükü artacak.
TAKSİCİ YILLIK KAZANCA GÖRE VERGİ VERECEK
KADEMELİ VERGİ SİSTEMİ: Buna göre, evini 1 yıl içinde satan elde ettiği gelirin yüzde 10'unu düşecek, kalan yüzde 90'ı için beyanda bulunup vergi ödeyecek. İkinci yılda satan da değer artış kazancının yüzde 20'sini düşecek yüzde 80'inin vergisini ödeyecek.
DOLMUŞÇULARA KÖTÜ HABER: Esnaf muafiyeti genişletilecek. Dolmuşçu ve taksiciler için özel bir komisyon oluşturulacak. Bu meslek grupları için yıllık kazanç belirlenecek. Buna göre vergi alınacak. Bunun üzerinde kâr elde eden dolmuşçu, taksici gerçek usule geçirilecek. İkinci aşamada da elektronik sisteme geçilecek.
ORANLAR YENİDEN BELİRLENECEK: Bütçe olanaklarına göre gelir vergisi tarifeleri de yeniden belirlenecek. Halen 15, 20, 27 ve 35 olarak uygulanan oran sayısı AB ülkelerinde olduğu gibi 2 ya da 3'e düşürülecek.
TEKSTİL ÜRÜNLERİ İÇKİ GİBİ BANDROLLE İZLEMEYE ALINACAK
Tütün mamulleri, alkollü içkilerde olduğu gibi tekstil ürünlerinde de bandrole dayalı ürün izleme sistemine geçilecek. Mevcut uygulamayla tütün mamulleri ve alkollü içkilerin tamamında ürün markası sistemden ve mobil denetim cihazlarıyla izlenebiliyor. Tekstilde de ürün bazında izlemek mümkün olacak. Büyükşehirlerde sınai ve ticari işletmelerden, ev sahiplerinden yüzde 3-5 oranında "Büyükşehir vergisi" alınması öngörülüyor. Böylece kullanana ödet sistemi devreye girecek.
Mukteza sistemi değişiyor
Kayıt dışı ile mücadele için çalışmalarını artıran Maliye, mukteza sistemini de yeniden düzenliyor. Buna göre, vergi mükelleflerinin sorularına verilen yazılı yanıtı oluşturan muktezalarda farklı görüşlerin önüne geçebilmeyi amaçlıyor. Yeni sistem sayesinde aynı konuda İdare'den farklı bir yazılı görüş çıkmayacak. Komisyonun onayı ile verilen herhangi bir mukteza tüm şirketler için aynı uygulanacak. Vergiye ilişkin İdare'nin tek bir standardı olacak.
Belediyelere yakın takip
Maliye'nin üzerinde çalışılan gelir vergisi yasası çalışması ile vergi borçlarını ödemeyen belediyelere yönelik yaptırımların da artırılması söz konusu olacak. Diğer yandan belediye ve il özel idarelerinin mali yapılarının güçlendirilmesi ve hemşerilerine karşı yönetim sorumluluklarının artırılması amacıyla öz gelirleri artırılacak. Yerel idareler imar ve altyapı hizmeti sonrasında varlıkların değerinden ortaya çıkan artışlardan daha fazla yararlanacak.
Sabah