Harvard Üniversitesi’nin dünyada eşi benzeri bulunmayan 35 milyar dolarlık varlığını yatırıma yönlendiren okul fonu, 5 İsrail şirketine yaptığı yatırımı durdurdu, yerine Türk bonosu satın aldı. Yahudi lobileri ve neoconlar, Harvard’ın dünyadaki yatırımcılar tarafından dikkatle izlenen bu kararını “siyasi” olduğu gerekçesiyle eleştirdi ve okul yönetimini antisemitik olmakla suçladı.

Dünyanın sayılı eğitim kurumlarından biri olan Harvard Üniversitesi ile İsrail, 2006 yılındaki büyük kavgalarının ardından bir kez daha karşı karşıya geldi. Bundan 4 yıl önce Harvard’ın prestijli siyaset bilimi okulu Kennedy School Of Government Dekanı tarafından yazılan bir makalede Amerikan dış politikasının tamamen Yahudi lobisinin ve dolayısıyla İsrail’in tutsağı olduğu belirtilmiş ve ABD yönetimlerine İsrail boyunduruğundan kurtulma çağrısı yapılmıştı. Ancak makalenin yayınlanmasının ardından gelen tepkiler nedeniyle dekan istifa etmek zorunda kalmış ve tabir yerindeyse ilk kavgayı İsrail kazanmıştı. Şimdi bu iki taraf bu kez de ekonomik gerekçelerle karşı karşıya geldi.

En çok kazanan yatırımcılardan

1636 yılında kurulan Harvard Üniversitesi’nde okula yapılan bağışların ve okulun mal varlığının yatırıma yönlendirilmesini sağlamak amacıyla 1974’te Harvard Management Company adlı bir şirket kuruldu. Bu şirket, dünyada bir başka okulun sahip olmadığı kadar yüksek değerdeki 35 milyar dolarlık varlığı yatırıma yönlendirerek okulun daha kaliteli eğitim hizmeti verebilmesi ve daha iyi öğretim üyeleri transfer etmesini sağlamak amacıyla çalışıyor. Jane L. Mendillo’nun CEO’su olduğu yatırım şirketi bazı yıllardan yüzde 20-25’e varan oranlarda kazanç elde ederek Harvard’ı bu alanda sürekli 1 numarada tutan yatırımlara imza atıyor.

48 milyon $’lık hisse sattı

Harvard’ın yaptığı bu yatırımlar uluslararası yatırımcılar tarafından da çok yakından takip ediliyor ve birçok yatırım şirketi ve bireysel yatırımcı tarafından da referans alınıyor. Harvard’ın yatırım yaptığı şirketler ve ülke bonoları, büyük bir prestij kazanmış oluyor. İşte durum böyleyken Harvard Üniversitesi tarafından dün yapılan bir açıklama İsrail’de büyük rahatsızlık yarattı. Harvard Management Company, büyüklüğü 48 milyon doları bulan İsrail şirketlerine yatırımları sonlandırdığını ve Teva, Cellcom, Partner, Nice ve Checkpoint adlı İsrail şirketlerinin hisselerinin tümünü sattığını açıkladı. Daha da ilginci, şirket ilk kez yabancı yatırım portföyünde Türk bonosuna yer verdi ve İsrail hisselerinin satışından elde edilen 10 milyon dolarlık gelir Türk bonolarına aktarıldı.

Yahudi lobisi ayağa kalktı

İsrail ile Türkiye arasındaki ilişkilerin oldukça gerilimli olduğu bir dönemde alınan bu karar İsrail’de, Amerika’daki Yahudi lobisinde ve onların desteğini alan neo-con’larda büyük tepkiye yol açtı. İsrail’in kararını “siyasi” olarak nitelendiren ve bu yatırımın Türkiye’yi cesaretlendireceğini belirten muhalifler, internet sitelerinde, “Çocuklarımızı artık Harvard’a değil Yale ve Princeton’a göndereceğiz”, “Harvard bir kez daha İsrail’in karşısında”, “Antisemitik Harvard’ı kınıyoruz”, “Obama’nın atadığı yeni Anayasa Mahkemesi yargıcı ve eski Harvard hukuk fakültesi dekanı Elena Kagan’ın ordumuz hakkında yaptığı açıklamalara bir bakın. Bu okuldan çıkanların ne olduğu belli”, “Biz de Harvard mezunu yatırım danışmanlarına paralarımızı emanet etmeyelim” gibi mesajlar yayınlandı.

Harvard kaynakları ise yatırımların İsrail şirketlerinden çekilmesi kararının ardında İran ile her gün artan gerilim ve olası bir savaş senaryosu sonunda bu şirketlerin büyük değer kaybedeceği tahmininin bulunduğunu belirtti.

4 asırlık üniversite

1636 yılında kurulan Harvard Üniversitesi, dünyanın en iyi eğitime sahip kurumları arasında ilk sıralarda yer alıyor. 374 yıllık geçmişe sahip üniversitede, okula yapılan bağışları ve okulun malvarlığının yatırıma dönüştürülmesi gibi finansal işleri, 1974’te kurulan Harvard Management Company adlı şirket yürütüyor. Bu şirket, dünyada bir başka okulun sahip olmadığı kadar yüksek değerdeki 35 milyar dolarlık varlığı yatırıma yönlendirerek okulun daha kaliteli eğitim hizmeti verebilmesi ve daha iyi öğretim üyeleri transfer etmesini sağlıyor.

Harvard’a para kazandıran kadın

Harvard fonunun ekonomik büyüklüğü 1990 yılında 4.8 milyar dolardı. Fon yönetiminin oldukça başarılı yatırımları sayesinde bu rakam 2005 yılında 25.9 milyar dolara, bu yıl ise 35 milyar dolara kadar yükseldi. Fon, yılda ortalama yüzde 15.9 büyüyor. Amerikan ekonomisinin büyüme oranı ise yüzde 2.4.

10 milyon dolarlık Türk bonosu aldı

Harvard fonunun ABD dışı yatırımları arasında birinci sırayı her yıl artan büyüklükte Çin tahvilleri ve Çin şirketleri alıyor. İlk çeyrekte Çin’e yatırım 7 milyar dolarken, ikinci çeyrekte bu miktar 7.5 milyar dolara yükseldi. İsrail şirketlerine yönelik yatırım ilk çeyrekte 48 milyon dolarken, ikinci çeyrekte İsrail listeden çıktı. Yerine ilk kez 10 milyon dolarlık yatırımla Türk bonoları girdi.