"Görevli ve emekli 163 personelin tutukluluk halinin devamını anlamakta güçlük çekilmektedir." denilen açıklama, adil yargılamaya müdahale olarak yorumlandı. Balyoz sanıklarının tutuksuz yargılanma taleplerinin reddine ilişkin mahkeme kararlarının internet sitesine aynen konulması dikkat çekti. Açıklama, hukukçuları ayağa kaldırdı. Tepkiler özetle şöyle: Eski AYİM üyesi Em. Hâkim Alb. Veysi Savaş: Açıklama, mahkemenin tutukluluk kararını doğruluyor. Sanıkların serbest bırakılması durumunda delillerin karartılacağı anlaşılıyor. Em. Yargıtay Savcısı Ahmet Gündel: 'Tahliye etmeniz gerekir' gibi ifadeler, hukuk devleti açısından talihsizliktir. Hukukçular Birliği Vakfı Bşk. Sinan Kılıçkaya: Bildiri hakkında soruşturma açılmalı. Em. Hakim Alb. Rüştü Atpulat: Bu beyanat, bağımsız mahkemeler üzerinde baskı kurma gayretidir. SDÜ Hukuk Fak. Dekanı Prof. Faruk Turhan: Yapılan, Anayasa'ya aykırıdır. Mahkemelere tavsiyede bulunmak bile yasaklanmıştır. Em. Askerî Hâkim Ümit Kardaş: Bu, direkt yargıya müdahale, mahkemeye baskıdır. Tamamı suçtur. Em. Askerî Hâkim Yusuf Çağlayan: Açıklama TSK'nın tarafsızlığına zarar vermiştir.

Bildiri yargıya zarar verir

Emekli Hakim Albay Rüştü Atpulat: Genelkurmay'ın bu beyanatı, bağımsız mahkemeler üzerinde baskı kurma gayreti gibi. Emekli ve muvazzaf TSK mensubu olan 163 kişiye, darbeye teşebbüs suçu atfediliyor. En son Gölcük'te çıkan belgeler, darbeye teşebbüs edildiğinin açık kanıtlarıdır. Kaldı ki dosyalardaki delilleri mahkeme bilir, ne biz ne de Genelkurmay değil. Dosya içeriğini en iyi bilen bağımsız mahkemelerin verdiği kararlara resmî kurumların saygı göstermesi gerekir. Aksi takdirde bu tür beyanatlar, parlamenter sistemin üç ayağından biri olan yargıya zarar verir.

Soruşturma açılmalı

Hukukçular Birliği Vakfı Başkanı Sinan Kılıçkaya: Açıklamayı yargıya müdahale olarak değerlendiriyorum. 'Savcılar değişti' diye yargılamanın da değişeceğini düşünmenin yargıyı anlamamak olduğunu düşünüyorum. Savcılar değişse de yargı işine devam edecektir. Bu açıklama, yargılamanın nasıl olması gerektiğini, sanıkların tahliye edilmesi gerektiğini ifade etmiştir. Bu bildiriyi yapanlar hakkında soruşturma açılmalıdır. Bir şeyin doğru olup olmadığına yargı karar verir. Birimlerin vermesi doğru değildir. Darbe olup olmadığına yargı karar verir. Herkes yargıya saygılı olmalıdır.

Genelkurmay'ın yetkisi yok

Emekli askerî Hâkim Ümit Kardaş: Genelkurmay'ın yaptığı açıklama çok ağır. Bu, direkt yargıya müdahaledir. Yani, "Biz bu konularda kalkıp bunu demiştik, şunu demiştik, bunu yazmıştık, bunu çizmiştik, bir şey olmadığı aslında belli, bu personeli o halde niye tutuklu tutuyorsunuz?" anlamı çıkıyor. Genelkurmay'ın böyle bir açıklama yapma yetkisi yok. Bunların tamamı suç. Doğru değil. Bu açıklama mahkeme üzerinde inanılmaz bir baskıdır. Mahkeme kararıyla ilgili belgelerin yayımlanmasını anlayamadım. Bu iyi bir şey değil.

Açıklama Anayasa'ya aykırı

Süleyman Demirel Üniversitesi Öğretim üyesi Prof. Dr. Faruk Turhan: Yapılan açıklama Anayasa'nın, mahkemelerin bağımsızlığı düzenleyen 138. maddesinin 2. fıkrasına göre; 'Hiçbir organ, makam, mercii veya kişi yargı yetkisinin kullanılmasında mahkemelere ve hakimlere emir ve talimat veremez, genelge gönderemez, tavsiye ve telkinde bulunamaz.' hükmüne aykırılık teşkil edecek niteliktedir. Bu hükme göre; idarenin mahkemelere ne yönde karar vermesi gerektiği hususunda tavsiyede bulunması bile yasaklanmıştır.

Hukuk devleti kabullenilmeli

Süleyman Soylu (Eski DP Genel Başkanı): Anayasa'nın 138. maddesi, devam etmekte olan bir davaya müdahaleyi men ediyor. Türkiye'nin bir hukuk devleti olduğunu kabul etmek gerekiyor. Ciddi ve güvenilir bir kurumun hukuka yol göstericilik yapması, önemli bir tartışma konusudur. Bu durum, bir hukuk devleti zafiyetinin ortaya çıkmasına neden olur. Sürekli darbeyle anılan kurum bu kamburdan kurtulmalıdır. Yürüyen bir davayı akamete uğratacak girişimde bulunmak yerine sürecin bir an önce sonuca gitmesi için yardımcı olunması gerekir.

TSK, tarafsızlığını kaybetti

Emekli Hâkim Yusuf Çağlayan: Genelkurmay'ın resmî sitesinde açıklama yayınlanması kurumlara olan güveni zedeleyecek yönde olmuştur. TSK, bu şekilde bir değerlendirme yapacak durumda değildir. Balyoz davasında tarafsız olması gerekirken maalesef tarafsızlığını kaybetmiştir. Yargı, afakî bir karar vermemiştir. TSK'nın aynı vesayetçi zihniyetle hareket ettiği anlaşılıyor. Masumiyet karinesine sarılan TSK, geçmişte mahkemeye çıkartılmadan ihraç edilen subaylara aynı şekilde yaklaşmamıştır.

Açıklama, mahkemenin kararını doğruluyor

Eski AYİM Üyesi emekli Hâkim Albay Veysi Savaş: TSK'nın adil yargılamayı etkileyecek açıklaması, alışkanlığını bozmadığını gösteriyor. TSK'nın kurumsal sahiplenmeyle 163 sanığın tutukluluğunu eleştiren açıklaması kamuoyunda ciddi rahatsızlığa sebep olacaktır. Genelkurmay'ın bu yolu deneyerek açıklama yapması şık değil. Tutukluluk halinin devam etmesinden rahatsızlık duyuyorsa o zaman yargı yolunu denemesi gerekiyordu. Açıklama, mahkemenin tutukluluk kararını doğrulamaktadır. TSK'nın sanık personele sahip çıkması ve bu sanıkların serbest bırakılması durumunda delillerin karartılması gibi durumların ortaya çıkmasına sebep olacağı anlaşılıyor. Bu beyanatın Balyoz sanıkların lehine değil aleyhine olacağını düşünüyorum.

Amaç, hâkimleri baskı altına almak

Emekli Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Ahmet Gündel: Türk Silahlı Kuvvetleri'nin kurumsal olarak bu şekilde görüş bildirmesi, demokrasi ve hukuk devleti açısından talihsizliktir. Oyçokluğuyla tahliye talebinin reddedilmesi, mahkeme başkanının muhalif kalması TSK'ya mahkemeden böyle bir talepte bulunma hakkını asla vermez. Genelkurmay'ın bu açıklaması doğru değildir. Adil yargılamayı ihlaldir. Mahkemeyi ve hâkimleri baskı altına almaktan başka bir şey değildir.

Balyoz sanığı tümgeneral, tutuklanmadan önce arşivleri sildirmişti

Mahkeme, Genelkurmay açıklamasının ekinde sunulan tutukluluğun devamına ilişkin ara kararında 'sanıkların delilleri karartma ve yeni delil elde edilmesine engel olma tehlikesi'ne yer verdi. Genelkurmay, internet sitesinden yaptığı açıklamada, "163 personelin tutukluluk halinin devamını anlamakta güçlük çekilmektedir." yorumunu yapsa da, sanıkların delil kararttığına yönelik haberler kamuoyunun gündemine gelmişti. Taraf gazetesi 20 Mart'ta yayımlanan haberinde Balyoz sanığı Harp Akademileri Komutanlığı Kurmay Başkanı Tümgeneral Ahmet Yavuz'un, tutuklanmadan 15 gün önce arşivlerdeki bütün harp oyunu ve plan seminerlerinin silinmesini emrettiğini ortaya çıkardı. Habere göre imha edilenler arasında, Balyoz darbe planıyla ilgili belgeler de yer aldı. Tümgeneral Yavuz'un 27 Ocak 2011'de 'Harp Akademileri Komutanı Orgeneral Bilgin Balanlı'nın emriyle' akademi personeline gönderdiği emirde, 'gerçek duruma göre icra edilen plan seminerlerine ait gizli dosyaların bilgisayarlarda depolanmaması' emrediliyordu. Arşivlerde bulunan belgelerin elektronik hallerinin de bilgisayardan silinmesini isteyen Yavuz, silinmiş dosyaların 'ortak paylaşım alanı'nda bulunan kopyalarının da imha edilmesini, elektronik olarak silinmesini emretmişti. İSTANBUL ZAMAN

Yarın tahliye olsa kamu vicdanında derin yaralar açılır

Balyoz davasıyla ilgili olarak TSK'nın internet sitesinde yapılan basın bildirisine AK Parti'den de tepki geldi. Gazetecilerin konuyla ilgili sorusu üzerine AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Hüseyin Çelik, bildiriyi yargıya müdahale olarak değerlendirdiklerini açıkladı. Çelik, "Yargı kararlarını herkes beğenmeyebilir, herkes eleştirebilir. Fakat ordu gibi elinde silah bulunduran bir kurum, kurumsal tepki gösterip bunu resmi açıklamaya dökerse tabii ki yargıya müdahale olur. Tutukluluk haline ben karar verecek değilim. Yargılamayı yapan ben değilim. Hukukun üstünlüğüne inanıyorsak mahkemelere saygı göstermek gerekir. Yapılan açıklama yargıya açık müdahaledir. Doğru bir davranış değil. Keşke hiç yapmasalardı. Yarın bir gün doğal akışı içinde bazı sanıklar tahliye edilirse kamu vicdanında "Arkasında silahlı güç vardı, destek açıklaması geldi ve tahliye edildiler." düşüncesi oluşur. Bu durum, kamu vicdanında derin yaralar açar." dedi.

Yargının bağımsızlığı zedelenmemeli

BBP Genel Sekreteri Mustafa Destici: Hukukun üstünlüğü ve yargının bağımsızlığı korunmalı, zedelenmemeli. Bütün kurumlar görev ve sorumluluklarının bilincinde olmalı. Bu yargılamalar konusunda iktidar savcı, muhalefet ise avukat konumuna geldi. Siyaset bu işten elini çekmeli, bağımsız ve tarafsız yargıya bırakılmalı. Yargı da gecikmemeli.

Direkt yargıya müdahale

HAS Parti Genel Başkan Yardımcısı Şeref Malkoç: Genelkurmay şimdiye kadar siyasete müdahale ederdi. Şimdi artık direkt yargıya müdahale ediyor. Böyle bir müdahale, Anayasa'nın 138. maddesine aykırıdır ve suç teşkil eder. İlginçtir, 2007 genel seçimlerinden önce de ünlü 27 Nisan bildirisi yayınlanmıştı. Kim, neden bu açıklamayı yaptı bilemem.

Genelkurmay, askerî bilirkişi raporunu görmezden geldi

Genelkurmay Başkanlığı, yayımladığı bildiride, 1. Ordu Komutanlığı'nın başlattığı askerî soruşturma kapsamında oluşturulan ve Balyoz'un bir darbe planı olduğu iddiasını teyit eden bilirkişi raporunu görmezden geldi. Askerî savcılığın talebi üzerine Kurmay Pilot Binbaşı Ahmet Erdoğan tarafından hazırlanan bilirkişi raporunun sonuç bölümünde, incelenen planın basında yer alan Balyoz darbe planına benzediği vurgulanıyordu. Bilirkişi, planın uygulama esaslarının ötesinde tedbir ve faaliyetleri içeren, hükümeti devirip devlet idaresine el koymayı öngören bir plan olduğuna dikkat çekiyordu. Raporda bazı siyasetçilerin fotoğraflarının planda kullanıldığına da dikkat çekiliyordu.