ağlık Bakanı Recep Akdağ imzalı ''Çalışan güvenliğinin sağlanması'' genelgesinin hafta başında il sağlık müdürlüklerine gönderilmesi planlanıyor. 

Daha önce alınan kararların hayata geçirilmesine yönelik somut düzenlemeler içeren genelgede, sağlık çalışanlarının güvenli ortamlarda ve yüksek motivasyonla çalışmasının, Sağlıkta Dönüşüm Programı'nın temel hedefleri arasında yer aldığı vurgulandı. 

Hizmet alanlar ve sağlık çalışanları için güvenli bir ortam oluşturulması amacıyla yayımlanan ''Hasta ve Çalışan Güvenliğinin Sağlanmasına Dair Yönetmelik'' doğrultusunda daha önce alınan şu önlemler hatırlatıldı: 

-Çalışan güvenliği komitesinin kurulması 

-Çalışan güvenliği programının hazırlanması 

-Çalışanlara yönelik sağlık taramalarının yapılması 

-Çalışanların kişisel koruyucu önlemleri almasının sağlanması 

-Çalışanlara yönelik şiddetin önlenmesi için düzenleme yapılması 

-Enfeksiyonların kontrolü ve önlenmesine yönelik program hazırlanması 

-Beyaz kod uygulamasına geçilmesi 

-Çalışanlara, çalışan güvenliği konusunda eğitimlerin verilmesi 

-Güvenlik kamerası- 

Sağlık kurumlarında uygulamaya konulan ''Hizmet Kalite Standartları'' kapsamında çalışma ortamından kaynaklanan risklerin bertaraf edilmesi amacıyla şiddet ve iletişim konularını da kapsayacak şekilde risk değerlendirmesi yapılarak gerekli tedbirlerin alınmasının da öngörüldüğü belirtilen genelgede, ''Yataklı Sağlık Tesislerinde Acil Servis Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ'' ile acil servisler başta olmak üzere riskli alanlardaki güvenlik tedbirlerinin  artırılarak genel kolluk ve özel güvenlik personeliyle güvenlik kamerası bulundurulmasının da karara bağlandığı anımsatıldı. 

Şiddeti azaltmaya yönelik çalışmaların basın mensupları, iletişim uzmanları, idareciler ve sağlık çalışanlarıyla değerlendirilen sempozyum düzenlendiği, ulusal düzeyde sürekliliği olan ''Emeğe Saygı Şiddete Sıfır Tolerans'' kampanyası başlatıldığı vurgulanan genelgede, bu kampanya kapsamında vatandaşı bilgilendirmek ve toplumsal bilinç oluşturmak amacıyla çalışmalar yürütüldüğü belirtildi. 

Hasta ve çalışan güvenliği sempozyumlarıyla da sağlık çalışanlarına eğitimler verildiği ifade edilen genelgede, kişinin fiziksel ve psikolojik açıdan zarar görmesiyle sonuçlanan veya sonuçlanması muhtemel sözlü veya fiili hareketler olarak tanımlanan şiddet olaylarının önlenmesi amacıyla mevcut uygulamaların gözden geçirilmesinin önem taşıdığı vurgulandı. 

Bu itibarla çalışan güvenliği sağlanmasında yöneticilere büyük görev ve sorumluluk düştüğü belirtilerek, genelgedeki talimatların hassasiyetle uygulanması istendi. 

-''Beyaz kod''- 

Genelgeyle şiddet olaylarının önlenmesi amacıyla mevcut uygulamalara ek önlemler şu başlıklar altında alınacak: 

-Beyaz kod uygulaması: 

''Beyaz Kod'' uygulaması sorumlu başhekim yardımcısı vasıtasıyla yakından takip edilecek ve sistemin etkin şekilde yürümesi sağlanacak. 

Görevli müdahale ekipleri olay yerine en kısa zamanda ulaşacak. 

Gerçekleşen olayların analizi yapılarak ilgili sağlık kurumuna özgü tedbirler artırılacak. 

-Talep ve şikayetleri kabul edecek birim- 

-Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi: 

Hastane ile ağız ve diş sağlığı merkezlerinde bir başhekim yardımcısının doğrudan takip edeceği ''Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimleri'' kurulacak. Bağlı birimlerdeki çalışan hakları ve güvenliğine ilişkin iş ve işlemlerini yürütmek üzere halk sağlığı müdürlükleri ile il sağlık müdürlüklerinde de bir müdür yardımcısının doğrudan takibinde aynı birimler oluşturulacak. 

Bu birim tüm sağlık çalışanlarının kolay ulaşabileceği bir yerde olacak. 

Gerekli ekipman (dış hatta açık telefon, faks, internet bağlantılı bilgisayar ve uygun görüşme ortamı) temin edilecek. 

Birimde tercihan sosyal hizmet uzmanı, psikolog veya halkla ilişkiler uzmanı sekretarya olarak görevlendirilecek ve yeterli sayıda personel bulundurulacak. 

Çalışanların hak ve güvenliğine yönelik talep ve şikayetleri kabul edecek birim, bu başvuruları değerlendirerek raporlayacak, gerekli düzeltici/önleyici faaliyetlerin başlatılmasını sağlayarak talep sahibine geri bildirimde bulunacak. 

Birim, çalışan hakları ve güvenliğine yönelik uygulamaları yakından takip edecek, aylık başhekimliğe rapor sunacak. 

-''Sorun çözücü''- 

-Risk değerlendirmesi ve güvenlik tedbirleri: 

Sağlık kurumları şiddet bakımından risk değerlendirmelerini yeniden yapacak ve riski yüksek bölümlerde hizmet süreçleri yeniden gözden geçirilecek ve ilgili bölümdeki sağlık çalışanı sayısı yeterli hale getirilecek. Fiziki alanlar nitelik ve iyi çalışma şartları açısından gerekirse yeniden düzenlenecek. 

Acil servis, yoğun bakım ve ameliyathane gibi şiddet riskinin yüksek olduğu bölümlerin bekleme alanlarında gerekirse sayıları artırılarak yeterli güvenlik elemanı bulundurulacak. 

Hasta mahremiyeti dikkate alınmak şartıyla kurumların tüm alanlarını gözetleyebilecek şekilde güvenlik kameraları yerleştirilecek ve kamera görüntüleri sürekli takip edilecek. Şüpheli durumlara ve kişilere bu konuda eğitilmiş özel güvenlik elemanları anında müdahale edecek. 

İletişim becerileri ve sorunlu hasta/hasta yakınlarını tanıma-çatışma yönetimi konularında eğitim almış kişiler bekleme alanlarında görevlendirilecek ve ''sorun çözücü'' olarak çalışacak. 

Fiziki mekanlar 24 saat boyunca yeterli düzeyde aydınlatılacak ve havalandırılacak. 

Personelin alternatif çıkış yolları oluşturulacak. 

-Çalışanların eğitimi: 

Başta güvenlik görevlileri, 112 ve acil çalışanları olmak üzere çalışanlara iletişim becerileri, öfke kontrolü ve özellikle öfkeli hasta ve hasta yakınıyla iletişim konularında eğitim verilecek. 

Sağlık çalışanlarına şiddet davranışına karşı tedbir alma eğitimleri verilecek. 

-Hizmetten çekilme hakkı- 

Hizmetten çekilme: 

Görevleri başında şiddete uğrayan sağlık çalışanları, acil durumlar hariç hizmetten çekilme talebinde bulunabilecek. 

Hizmetten çekilme talebi, kurum tarafından belirlenen yöneticiye sözlü veya yazılı bildirilecek. 

Bildirim üzerine yetkili yönetici olayı derhal değerlendirerek hizmetten çekilme talebinin uygun olup olmadığı hakkında gecikmeksizin karar verecek. 

Yetkili yönetici, hizmetten çekilme talebini uygun bulduğu takdirde hastanın sağlık hizmeti almasına ve tedavisinin devamına yönelik tedbirleri güvenlik tedbirleriyle uygulayarak alacak. 

Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık hizmetini devam ettirecek yeni sağlık çalışanını belirleyecek, kurum içerisinde bunun mümkün olmaması halinde hastanın hizmet alabileceği başka bir sağlık kurumuna sevkini ve hizmet alımını sağlayacak. 

Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin aksatılmamasına itina gösterilecek. 

-Hasta bilgilendirme alanları- 

-Hasta ve hasta yakınlarının bilgilendirilmesi: 

Hasta ve hasta yakınlarının ilk nereye müracaat edecekleri, hangi işlemler ve tedavi ile tetkik ve tahlillerin nerede yapılacağı, beklemeleri gerekiyorsa ne kadar süreyle bekleyecekleri gibi konularda bilgilendirme süreçleri gözden geçirilerek eksiklikler varsa tamamlanacak. 

Bu amaçla acil servisler başta olmak üzere hastanın durumu ile ilgili hasta ve/veya hasta yakınlarını bilgilendirmek üzere ''hasta bilgilendirme alanları'' güçlendirilerek hangi durumlarda, ne sıklıkta ve kim tarafından bilgilendirme yapılacağı belirlenecek. 

Vatandaş şiddete uğrayan sağlık personelinin hizmet vermekten çekilme hakkının bulunduğu, böyle bir durumda hizmet alma sürecinin aksayabileceği, sağlık çalışanına yönelik şiddet uygulayanların mutlaka yargılanacağı ve cezalandırılacağı konusunda pano, afiş, broşür gibi vasıtalarla bilgilendirecek. 

-Bildirim süreci ve hukuki yardım: 

Sağlık çalışanlarına yönelik şiddet olaylarını takip etmek üzere ''Bakanlık Beyaz Kod Birimi'', 24 saat hizmet verecek 113 numaralı telefon ve ''www.beyazkod.saglik.gov.tr'' internet sayfası oluşturuldu. 

Kamu ve özel tüm sağlık kurum ve kuruluşlarında gerçekleşen şiddet olayları, yöneticiler tarafından derhal 113 numaralı telefonla Beyaz Kod birimine bildirilecek, eş zamanlı ilgili kurumun hukuk birimine ve adli mercilere intikal ettirilecek. 

Kamu görevlilerine karşı işlenen şiddet olaylarının takibi şikayete bağlı olmadığından, ilgili personelin şikayetinin olup olmadığına bakılmaksızın yöneticiler olayı mutlaka adli mercilere intikal ettirecek. 

Özel sağlık kuruluşları da adli bildirim konusunda gerekli hassasiyeti gösterecek. 

Şiddete uğrayan sağlık çalışanı tarafından da 113 numaralı telefona doğrudan bildirim yapılabilecek. 

Ayrıca yöneticiler, www.beyazkod.saglik.gov.tr adresindeki Beyaz Kod Bildirim Formu'nu dolduracak. 

Bildirim üzerine Beyaz Kod Birimi, yöneticilere ve/veya ilgili personele hukuki süreçle ilgili rehberlik yapacak, olayın adli makamlara intikal ettirilip ettirilmediğini araştıracak ve şayet ettirilmemiş ise olayı derhal adli makamlara bildirecek. 

Ayrıca şiddet olayının gerçekleştiği sağlık kurumunun hukuk birimine olayın bildirildiğini tespit ederek takibini temin edecek. 

Hukuk birimleri, işlenen suçtan mağdur olan bakanlık personeline, vefatı halinde kanuni mirasçılarına bir avukatın hukuki yardımını isteyip istemediğini soracak, talep halinde bakanlık avukatlarınca ilgili personele ilgili yönetmelik çerçevesinde hukuki yardım yapılacak. 

Şiddete maruz kalan sağlık çalışanlarının Beyaz Kod Birimi'ne bildirimlerinin hemen ardından bakanlık hukukçuları süreci bizzat takip edecek. 

-Bakanlığa rapor edilecek- 

Genelgeye göre Hasta ve Çalışan Güvenliğinin Sağlanmasına Dair Yönetmeliğin ilgili hükümleri, Hastane Hizmet Kalite Standartları çerçevesinde daha etkili şekilde uygulanmaya devam edilecek. 

İl sağlık müdürleri, konuyla doğrudan sorumlu bir sağlık müdür yardımcısıyla kurumlarda çalışan güvenliği uygulamaları ve alınan tedbirleri aylık periyotlarla izleyecek ve bakanlığa rapor edecek. 

SABİM'e yapılan sağlık çalışanları hakkındaki şikayetlerin, başvuruların ancak yüzde 4'ünü oluşturduğu vurgulanan genelgede, şöyle denildi: 

''SABİM'e ve hasta hakları birimine yapılan sağlık çalışanları hakkındaki şikayetler, öncelikle SABİM'den sorumlu il sağlık müdür yardımcısı ve hasta haklarından sorumlu başhekim yardımcısı tarafından ön değerlendirmeye tabi tutulacak, genel ve soyut nitelikte olan, şikayet sahibinin adı ve adresi belli olmayan veya personelin kusuru bulunmadığı açıkça görülen ihbar ve şikayetler değerlendirmeye alınmayacaktır'' 

Sağlık Bakanı Akdağ, genelgenin tüm kamu, üniversite ve özel sağlık kurum ve kuruluşlarına duyurulması ve uygulanmasının önemine işaret ederek, çalışan güvenliğine ilişkin yeni düzenlemelerin titizlikle takip edilmesi de istedi.