Hüseyin Özay

Seçim için sözde Ermeni soykırım iddialarını Meclis’e taşıyan Fransa Cumhurbaşkanı Sarkozy’nin, Libya’da “Fizan” tokadı yediği ortaya çıktı. Kaddafi yönetiminin devrilmesinin ardından Libya petrolünün yüzde 35’ini ihalesiz olarak almak için lobi faaliyeti başlatan Sarkozy, TPAO’nun Fizan bölgesinde bulduğu petrollere de göz koymuştu. Libya Geçiş Hükümeti ise, Türkiye’nin karşı atağı sonucu, Libya’nın petrollerini Fransa’ya ihalesiz olarak verilmesine onay vermedi. Tüm petrol yataklarının işletme hakları için yeniden ihaleye çıkılması planlanıyor. Bu durum da, Kaddafi’ye yönelik yapılan NATO operasyonunda ilk bombayı atan Fransa’nın Libya’daki petrol hayalini suya düşürmüş oldu.

TPAO kaldığı yerden devam

Fransa’nın göz koyduğu Fizan petrolü ile ilgili ise Libya yönetiminden, Türkiye’ye yeşil ışık yandı. Bu ışığın ardından da TPAO, Fizan bölgesindeki çalışmalarına yerel işçilerle başladı. Libya’nın devrik lideri Kaddafi döneminde yapılan anlaşma ile TPAO, Fizan çöllerindeki petrol arama çalışmalarını üstlenmişti. Anlaşma çerçevesinde, Murzuk Baseni’ndeki 147/3-4 ruhsatında yapılan aramalarda, Libya’da son yılların en büyük petrol rezervi bulunmuştu. TPOA’nın yaptığı çalışmalarda, açılan 11 kuyudan 7’si petrol keşfi ile sonuçlanmıştı.

Libya’da yaşanan iç savaşın ardından ise, TPAO diğer Türk şirketleri gibi bölgeden çekilmek zorunda kalmıştı. Kaddafi yönetiminin devrilmesinin ardından ise, başta Fransa olmak üzere bir çok Avrupa ülkesi, Fizan’ın petrolüne göz koymuş ve Türkiye ile yapılan anlaşmanın iptal edilerek, arama çalışmalarının kendilerine verilmesi için lobi faaliyetinde bulunmuştu. Türkiye’de, karşı atağa geçerek anlaşmanın devamı konusunda Libya hükümetini ikna etti.

TPAO 86 milyon dolar harcadı

Enerji Bakanlığı kaynakları, Libya hükümeti ile yapılan görüşmeler sonucunda ilk etapta, TPAO’nun yerel işçilerinin Libya ofisinde çalışmaya başladığını ifade ederek, Türk işçilerin de en kısa sürede Libya’ya gideceğini vurguladılar. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı kaynakları, Türkiye’nin geçmişte yapılan anlaşmalardan kaynaklanan haklarını korumak için her türlü çabayı sarfettiğini kaydettiler. Öte yandan iç savaş sürecinde, TPAO’nun petrol arama çalışmaları sırasında hizmet aldığı taşeron şirketlerin ağır hasar gördüğü bildirilirken, yine şirketlerin araştırıldığı belirtildi.

Petrolü Avrupa’nın iştahını kabartıyor

LİBYA, 44 milyar varil ile Afrika’nın en büyük petrol rezervine sahip ülkesi olarak biliniyor. Günde 1 milyon 600 bin varil petrol üretimi ile dünyanın en çok petrol üreten 17. ülkesi durumunda olan Libya’da, Avrupa ülkelerinin petrol şirketleri petrol pastasından daha fazla pay almanın yolunu arıyor. Halen Libya’da, İtalyan Eni, Fransız Total, İngiliz BP, Hollandalı Shell ve Amerikan Exxon Mobil firmaları petrol çıkarıyor. Libya petrolü, dünyada maliyeti en düşük olan petrol olarak nitelendiriliyor. 1 varillik petrolün çıkarmak için 1 dolar harcamak yeterli oluyor. Bu nedenle petrol devleri Libya petrolünden pay almak için çalışıyor. TPAO ise, Fizan Bölgesi’nde yaptığı çalışmalar için yaklaşık 86 milyon dolarlık harcama yaptı. Petrol arama çalışmalarında son yılların en büyük petrol rezervi keşfi yapıldı. Testlerde yüksek kalitede günde 7 bin 227 varil petrol çıkarıldı.