Peygamberimiz Hz. Muhammed'in (sallallahu aleyhi ve sellem) hayatını çeşitli açılardan inceleyen Müslüman alimler, O’nunla alâkalı müstakil ilim dalları teşekkül ettirmiş ve pek çok kitap yayınlayarak önemli külliyatlar oluşturmuşlardır.

Bu ilim dallarından biri de İki Cihan Serveri’ni anlatan sözler diye ifade edebilecek O’nun isimlerini, vasıflarını, niteliklerini, künyelerini ve lakaplarını ihtiva eden “esma-i nebi”dir.

Dr.Ali Budak’ın kaleme aldığı “İsim ve Sıfatları ile Efendimiz” kitabında, Hz Muhammed'in; Kuran'ı Kerim'de geçen isim ve sıfatları, Hadislerde ve İslami eserlerde geçen adları ve sıfatları, Geçmiş Kutsal Kitaplarda yer alan isimleri ve ümmetinin ona verdiği isimler zikrediliyor ve onun bütün ve isim ve sıfatları konusunda değerlendirmeler yapılıyor.

Kitabın aşağıda yer verdiğimiz kısa pasajında Peygamberimizin nice güzel isim ve sıfatla nitelendirildiği de net olarak gözler önüne seriliyor...

Kitapta yer alan bilgilere göre İslam Alimi Suyuti, peygamberimizin Kuran'da açık isim olarak 79, türemiş isim olarak 44 adının bulunduğunu belirtiliyor. Yine aynı kaynağa göre Hz. Muhammed'in Hadislerde ve Semavi kitaplarda 235 ismi ve 4 künyesi bulunuyor. Tümünün toplamı 337 yapıyor ki kendisi de 340 küsur ifadesini kullanmıştır.

Kuran'ı Kerim'de dört yerde Muhammed adı geçerken,  Ahmed ismi sadece Saff surasi altıncı ayetinde Hz: İsa'nın sözünü hikaye ederken geçer.

Dr. Ali Budak, eserinde, "Efendimiz'in isimlerinin sayısını beş yüze ve bine kadar çıkaran âlimler bulunmaktadır. Tabii ki Efendimiz'in isimleri ile ilgili ana kaynaklarımız her şeyde olduğu gibi Kur'ân ve Sünnettir. Kur'ân-ı Kerîm'de Allah'ın bizzat Efendimiz için seçtiği bazı isimler vardır" diyerek Ayetlerde, Kutsal Kitaplarda, Hadislerde geçen isimleri teker teker beliterek, açıklamalarını yapıyor..,

Kitaptan

Efendimiz'in İsimlerinin Sayısı

Esma-i nebeviye-i şerifenin sayıs ı ile ilgili pek çok farklı adet ifade edilmiştir. Bunun bir takım sebepleri bulunmaktadır:

1- Öncelikle bu konuda müstakil bir kitapta veya bir kitabın belirli bir bölümünde ifade edilmiş olsun esmâ-i nebi ile ilgili telif edilen eserlerin telif zamanı ileri sürülen sayıların farklı olmasının sebeplerinden biridir. Zaman olarak daha önce kaleme alınmış olan eserler tabiîdir ki ilk görüş bildiren bilginler haliyle daha sonrakilere ilham kaynağı olmuşlardır. Bunun bir sonucu olarak da daha sonra gelen alimler bu konuda başka argümanları da kullanarak bu sayıyı çoğaltmış lardır.

2- Esmâ-i nebî ile ilgili bilgilerin kaynağı Kur'ân-ı Kerîm, sahih sünnet, kadim kitaplar ile tabakat ve teracim eserleridir. Kitapların müelliflerinin kaynak olarak itimat ettikleri eserlerin kemiyetine göre esmâ-i nebînin sayısı da değişmektedir.

3- Efendimiz'in ümmetinin O'na olan muhabbet ve saygısı esmâ-i nebînin sayısının çoğalmasına vesile olmuş tur.

4- Esmâ-i nebî ile ilgili eserlerin telif şekilleri de Efendimiz'in isimleri ile ilgili ileri sürülen sayıların farklılığının diğer bir sebe¬bidir.

5- Konu ile ilgili kitaplarda yer alan isimlerin yanı sıra Efendimiz'e ait bazı sıfatlar, tavsifler, künyeler ve O'nu anlatan sözlerin de yer verilmiş olmasından dolayı esmâ-i nebînin sayısı değişkenlik göstermiştir.

Halid Fehmi, Efendimiz'in isimlerine dair şu sayıları verir:

Fakat Efendimiz'in isimlerinin sayısı ile ilgili olarak ifade edilen rakamlar sadece bunlardan ibaret değildir. Mesela Kadi Ebu Bekir bin Arabi, Ahkâmu'l-Kur'ân adlı kitabında bâzı mutasavvıflardan şu haberi nakletmiştir: "Hak Teâl â Hazretlerinin bin şerefli ismi ve Peygamber Efendimiz Hazretlerinin de bin şerefli ismi vardır, demişlerdir.

İbn Hâlûye, Esmâu'n-Nebiyy isimli eserinde Allah Resûlü'nün sadece Kur'ân-ı Kerîm'de geçen 100'den fazla ismi olduğunu belirtmiştir.

İbnü'd-Dıhye es-Sebtî'nin el-Müstevfâ fi Esmâi'l-Mustafâ adlı eserinde Efendimiz'in 300'den fazla ismi olduğunu belirtmiştir. İbn Hacer de onun bu sözünü nakletmiştir.

Hacı Halife de Keşfu'z-Zunun adlı eserinde Sehâvî'nin el-Kavlu'l-Bedî' fi's-Salâti ale'l-Habîbi'ş-Şefî' adlı eserinde Efendimiz'in 400'den fazla ismine yer verdiğini belirtmiştir.

Yine İbnü'l-Kayyim el-Cevziyye, "Kâdî lyâz'ın Şifâsın da, İbn Arabi'nin Ahkâm adlı kitabında ve İbn Seyyid el-Fâsî'nin Kelâm'ında gördüğümüz esmâ-i şerife dörtyüzden fazladır" diyerek bu isimleri sayar.

Suyuti'nin Behcetü's-Seniyyesini telhis eden Ali el-Kari de Suyuti'nin mezkur eserde Efendimiz'in 500'e yakın ismini saydığını ve bunu telhis ederek kendisinin bunlardan Esmâ-i Hüsnâ ile aynı sayıda 99 ismi zikrettiğini belirtir.

Yine Echûrî, Dürer-i Seniyye'sinde Salihî'den iktisar ederek Ali el-Kârî'nin de Suyuti'den naklettiği Efendimiz'in 99 ismine yer vermiştir.

Kurtubi, Ürcûzetün fi Esmâi'n-Nebiyy isimli eserinde 300'den fazla ismi zikretmiştir.

İbnü'l-Kayyim el-Cevziyye de Zadu'l-Meâd adlı eserinde iki ism-i nebeviyi zikrettikten sonra yeni bir fasıl açarak "vasıfları söz konusu edersek Efendimiz'in isimlerini 200'den fazla olarak tesbit etmemiz mümkündür" der.

Salihî'nin dediği gibi isimlerin çokluğu müsemmanın yüceliğine ve büyüklüğüne delalet etmektedir. Bu, onun makamına ve şanına verilen bir değerin ifadesidir.

(Haber 7)

Kitapla ilgili teknik bilgiler ve internet üzerinden sipariş şartlarını görmek için bu linki kullanabilirsiniz...