AK Parti döneminde fişleme, bireysel özgürlüklere müdahale, vesayetçi uygulamalar birer birer yürürlükten kaldırıldı. 301. Maddedeki değişiklikler, askerlerin sivil mahkemelerde yargılanması, MGK’nın sivilleştirilmesi, YAŞ’ta oturma düzeninin değiştirilmesi, Ergenekon, Balyoz gibi yargı süreçlerine verilen güçlü siyasi destek, 28 Şubat genelgelerinin tamamının iptali, Takip Kurulları’nın feshedilmesiyle Türkiye’de demokrasinin önü açıldı.

 

-İRTİCA TEHDİT OLMAKTAN ÇIKTI: İrtica faaliyetleri kapsamında bazı grupların fişlenmesi ve takibine dayanak olan “irtica tehdidi” kavramı 2010 yılında Milli Güvenlik Siyaset Belgesi’nden (Kırmızı Kitap) çıkartıldı.

 

-TSK İÇ HİZMET 35 DEĞİŞTİRİLDİ: Darbelerin yasal dayanağı olarak gösterilen TSK İç Hizmet Kanunu’nun 35. Maddesindeki TSK’nın vazifesi yeniden çizildi. Buna göre, “Silahlı Kuvvetlerin vazifesi; Türk yurdunu ve Anayasa ile tayin edilmiş olan Türkiye Cumhuriyetini kollamak ve korumaktır” ifadesi, “Silahlı Kuvvetlerin vazifesi; yurtdışından gelecek tehdit ve tehlikelere karşı Türk vatanını savunmak, caydırıcılık sağlayacak şekilde askeri gücün muhafazasını ve güçlendirilmesini sağlamak, TBMM kararıyla yurtdışında verilen görevleri yapmak ve uluslararası barışın sağlanmasına yardımcı olmaktır” olarak değiştirildi. Bu değişiklikle Türkiye’deki askeri vesayetin de beli kırılmış oldu.

 

-EMASYA PROTOKOLÜ KALKTI: İçişleri ile Genelkurmay arasında 28 Şubat 1997’de imzalanan protokole göre, asker gerekli gördüğü takdirde şehirlerdeki olaylara valinin izni olmadan karışabiliyordu. EMASYA (Emniyet-Asayiş Yardımlaşma) protokolü adı verilen düzenleme 2010 yılının Şubat ayından itibaren yürürlükten kalktı.

 

-YAŞ’A YARGI DENETİMİ: Yeni Türkiye’de Yüksek Askeri Şura (YAŞ) kararlarına da yargı yolu açıldı. YAŞ toplantısında ilk kez Başbakan Erdoğan masanın başında tek başına oturdu. Önceki Şûra’larda Başbakan’ın solunda ve kendisiyle aynı hizada Genelkurmay Başkanı yer alıyordu.

 

-SİVİL MGK HAYATA GEÇTİ: Başbakan Erdoğan’ın talimatıyla Milli Güvenlik Kurulu’na (MGK) ilk kez sivil genel sekreter atandı. Kurul asker ağırlıktan çıkarak sivil ağırlığa döndü. Genel Sekreter Yardımcısı da sivil oldu.

 

-DGM’LER TARİHE KARIŞTI: 1982 Anayasasıyla kurulan Devlet Güvenlik Mahkemeleri (DGM) 2004 yılında kaldırıldı. Yerine kurulan özel yetkili mahkemeler de şikâyet üzerine kalktı.

 

-DARBECİLER SİVİL MAHKEMEDE: Askerler 2009’da görevi dışında kalan suçlarla ilgili sivil mahkemelerde yargılanmaya başlandı. Sivillerin de askeri mahkemelerde yargılanması kalktı.

 

-BAŞÖRTÜSÜ DEVRİMİ: Kamu kurum ve kuruluşlarında başörtüsü serbestliği getirildi. Başbakanlık Genelgesi ile kamuda bayan personelin giyimini sınırlandıran ve başörtüsü ile çalışmasını engelleyen ifadeler ve madde yönetmelikten çıkarıldı.

 

-FARKLI DİLE ONAY: Demokratikleşme Paketi’yle birlikte, İlk ve ortaokullarda öğrenciler farklı dil ve lehçelerde eğitim hakkı elde etti. Yakında Meclise getirilecek olan düzenlemeyle birlikte ise özel okullarda anadilde eğitim için kanuni düzenleme yapılacak.

 

-ÖĞRENCİ ANDI TARİH OLDU: Yine Demokratikleşme Paketi ile gelen bir diğer düzenleme de ‘Öğrenci Andı’nın kaldırılması oldu. Milli Eğitim Bakanlığı İlköğretim Kurumları Yönetmeliği’nde değişiklik yapılarak “öğrenci andı” başlıklı 12. madde yürürlükten kaldırıldı.

 

(Star)