Libya’yı 42 yıl demir yumrukla yöneten Muammer Kaddafi’nin önceki gün memleketi Sirte’de oğlu Mutassım’la birlikte öldürülmesinin ardından Libya’nın geleceği tartışılmaya başlarken, yakalanma anına dair görüntüler de devrik liderin çatışmada aldığı ağır yaralar sonucunda değil de isyancılar tarafından linç edilerek öldürüldüğü şüphelerini güçlendirdi. Çoğu uzmansa, devrik liderin ölümüne ‘mezara giden sırlar’ perspektifinden bakıp yakalanması halinde Uluslararası Ceza Mahkemesi’nde yargılanacak Kaddafi’nin Batılı ülkelerle ilgili yapacağı ifşaatlara dikkat çekti. İsyancıların Trablus’ta bulduğu belgeler başta Amerikan CIA ve İngiliz MI6 istihbaratları ile Kaddafi rejiminin geçmişte yakın işbirliği yaptığını ve birbirlerine ‘terörist teslim ettiklerini’ ortaya koymuşken, devrik liderin olası bir yargılamada ‘pek çok sırrı ifşa edebileceği’ yorumları yapıldı.

Fransa’nın petrol anlaşmaları

Ayrıca yeni Libya yönetimine dair soru işaretleri var. Petrol başta olmak üzere yoğun ticari ilişki içinde olduğu Kaddafi’ye yönelik NATO harekatının başını çeken ve Ulusal Geçiş Konseyi’ni (UGK) ilk tanıyan ülke olan Fransa’nın, yeni Libya ile gizli petrol anlaşması ilk akla gelen konulardan. Anlaşmaya göre Geçiş Konseyi Fransa’ya, Libya petrolünün yüzde 35’i taahhüt etti. Uzmanlar, Kaddafi’nin canlı ele geçirilmesinin bu anlaşmayı geçersiz kılabileceğini ve ayrıca muhaliflere aktarılan Libya’nın dondurulmuş hesaplarının da uluslararası hukuk açısından sorun teşkil edebileceğinin altını çizdi.

Kimin kurşunuyla öldüğü meçhul

Kaddafi’nin şüpheli ölümüne dair resmi açıklama UGK Yürütme Kurulu Başkanı Mahmud Cibril’den geldi. Kaddafi’nin kanalizasyonda yakalandığını söyleyen Cibril, adli tıp raporuna dayanarak şu açıklamayı yaptı: “Sağ kolundan vurulan Kaddafi kamyona taşındı. Araç hareket ettiğinde UGK askerleri ile kendi birlikleri arasında açılan çapraz ateşte başından vuruldu ve hastaneye getirilmeden birkaç dakika önce öldü. Adli tıp, başına gelen kurşunun UGK askerlerine mi yoksa kendisine bağlı birliklere mi ait olduğunu tespit edemedi.”

SEYFÜLİSLAM SİRTE’DEN NİJER’E KAÇTI

Kaddafi’nin ünlü altın tabancası dahi isyancıların eline geçerken, oğulları hala direniyor. Önceki gün Seyfülislam’ın Sirte’de kuşatıldığı hatta yakalandığı iddia edilmişti. Ama dün Seyfülislam’ın Nijer’e kaçmakta olduğu belirtildi. Seyfülislam’ın 3 araçlık bir konvoyla kentten kaçtığı belirtildi. Eylül’de Saadi Kaddafi Nijer’e kaçmıştı.

CHAVEZ’İN ŞEHİDİ

İran şaşırttı: Kaddafi diğer zalimlerin akıbetine uğradı.

Venezüela lideri Hugo Chavez, Kaddafi’nin öldürülmesine öfkesini, “Bu bir zorbalık” diyerek dile getirirken “Kaddafi’yi tüm yaşamımız boyunca büyük bir savaşçı, devrimci ve şehit olarak hatırlamalıyız” dedi. Chavez, Ulusal Geçiş Konseyi’ni tanımayacağını da yineledi.

İran: Kaddafi’nin müttefiklerinden olması sebebiyle İran’dan gelen açıklama şaşırtıcıydı. İran, Libya halkının elde ettiği zaferi kutlayarak, Kaddafi’nin de tarihteki diğer zalimlerin akıbetine uğradığını açıkladı. İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ramin Mihmanperest, ‘zalimlerin yok oluşunun ilahi bir vaat olduğunu’ söylerken, Libya halkına her türlü müdahaleden uzak bir ortamda kendi kaderini kendisinin belirlemesi hakkı verilmesi gerektiğini açıkladı.

Fransa: Libya halkına ulusal birlik ve uzlaşı çağrısı yapan Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, Kaddafi’nin kaybının Libya’nın özgürleşmesi için ‘’önemli bir adım’’ teşkil ettiğini ifade etti. Sarkozy, “Libya halkı affetmesini bilmeli ve uzlaşı içinde yeni bir sayfa açmalı” dedi. Sarkozy ayrıca Kaddafi’nin ölümünün Suriye lideri Beşar Esad gibi diğer otokratlara bir mesaj niteliği taşıdığını da söyledi.

Rusya: Parlamentonun alt kanadı Duma, Kaddafi’nin öldürülmesi ile ilgili Kaddafi ailesine ve Libya halkına başsağlığı dilenmesi ile ilgili yasa teklifini reddetti. Parlamentoda bulunan muhalefet partileri Komünist Parti, Liberal Demokrat Parti ve Adaletli Rusya’nın ortak önerisine, iktidar partisi Birleşik Rusya karşı çıktı.

ABD: Dışişleri Bakanı Hilalry Clinton, Kaddafi’nin öldürülmesiyle ilgili olarak da Libya’da yeni bir devrin başladığını söyledi.

Çin: Libya’da “hoşgörülü ve kapsayıcı” bir siyasi geçiş gerçekleştirilmesi çağrısı yapan Çin Dışişleri açıklamasında, “Libya’nın tarihinde yeni sayfa açıldı” ifadesi kullanıldı.

Son sözleri şüphe çekti, defin ertelendi, BM soruşturma istedi uluslararası basında Kaddafi’nin ölümüne dair farklı iddialar yer aldı. Bir muhalifin, altın tabancasını elinden alıp Kaddafi’nin başına ateş ederek öldürdüğü, bir korumasının ‘sağ ele geçmemesi için Kaddafi’yi göğsünden vurduğu’ ya da Kaddafi’nin kendisini vurduğu bunlardan bazıları.

NATO’dan da, konvoyu hedef alırken araçlarda kimlerin bulunduğunun bilinmediği yani Kaddafi’nin bilinmeden vurulduğu açıklaması geldi. Yaralı yakalanıp isyancılarca hırpalandığı çok net görülen Kaddafi’nin ‘son sözleri’ konusunda da dün yeni iddialar vardı. Kaddafi’nin muhaliflere, “Kapayın çenenizi köpekler, neyin doğru neyin yanlış olduğunu biliyor musunuz? Bana yaptığınız haramdır, günah işliyorsunuz. Evlatlarım ben sizin babanız yaşındayım. Bana bunu neden yapıyorsunuz, ben size ne yaptım. Haram nedir bilmiyor musunuz?” dediği öne sürüldü.

Nitekim şüpheler sebebiyle BM ve Uluslararası Af Örgütü, Kaddafi’nin öldürülmesinin soruşturulmasını istedi. Kaddafi’yi dün gizli bir yere gömeceklerini açıklayan muhaliflerse, nasıl ve ne zaman öldüğünün belirleneceği detaylı otopsi için defini erteledi. Kaddafi’nin cesedinin aşiretlere verileceği, gizli yerde definden onların sorumlu olacağı belirtildi.

Türk bayraklarıyla sokaklara indiler

Trablus halkı Kaddafi’nin öldürülmesinin ardından Şüheda Meydanı’nda gösteriler düzenledi. Her yaştan kadın ve erkek, meydanda kurulan sahnede duygularını ifede ederek şarkılar söyledi. Meydandaki halk, ellerinde bayraklarla Kaddafi’nin yakalanması sonrasında besteledikleri ilginç şarkılarla kutlamaya eşlik etti. Zaman zaman uçaksavarla ve Kalaşnikoflarla havaya ateş açıldı. Meydandaki kutlamalarda yeni Libya bayrağının yanı sıra yabancı bayrak olarak sadece Türk bayrağı dalgalandı. Kutlamalara katılanların İngilizce ‘’game over’’ (oyun bitti) ve ‘’Libya free’’ (özgür Libya) dediği görüldü.

NATO ay sonu çekiliyor yeni Libya ilanı bugün

Libya’daki yeni yönetim, Libya’nın ‘kurtuluşunu’ bugün direnişin başladığı Bingazi’de resmen ilan edecek. 30 günde geçiş hükümeti kurulması, hükümetin seçim düzenlemesi, UGK’nın da Bingazi’den Trablus’a taşınması bekleniyor.

Bu arada NATO Genel Sekreteri Anders Fogh Rasmussen, Libya operasyonunu 31 Ekim’de sona erdirmek için ön karar aldıklarını söyledi. Resmi kararın gelecek hafta alınacağını belirten Rasmussen, BM ve UGK’ye danışacağını belirtti.

Afrikalı Prensesi için şarkı bile besteletmiş

ABD eski Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice’ın ‘Onurdan da Öte’ adlı kitabında, Kaddafi’nin onuruna “Beyaz Saray’ın Siyah Çiçeği” adlı parça bestelettiğini yazdı. Rice, Bab Ül Aziziye’de Eylül 2008’de Kaddafi ile görüşmüştü. Çadırında buluşmayı reddeden Rice’a Kaddafi dünya liderleriyle yaptığı görüşmelerin fotoğraflarından oluşan bir slayt şov izletmiş. Fonda Libyalı bir besteciye Rice’a ithafen hazırlatılan “Beyaz Saray’daki Siyah Çiçek” şarkısı çalmış. Rice, “Çok tuhaftı ama ahlaka aykırı durum yoktu” yorumu yaparken, resmi görüşmesine dair de şunları yazdı: “Bir anda konuşmayı bırakıp kafasını sallamaya başladı. ‘Başkan Bush’a İsrail ve Filistin için iki devletli çözümden bahsetmeyi bırakmasını söyle’ diye bağırdı. ‘Tek bir devlet olmalı! İsrailtin!’ diyordu.

Babasının öldürülmesi Ayşe’yi hastanelik etti

Libya'nın devrik lideri Muammer Kaddafi’nin kızı Ayşe Kaddafi’nin, babasının ölüm haberini öğrenmesinin ardından hastaneye kaldırıldığı bildirildi. Muammer Kaddafi’nin tek kızı olan Ayşe Kaddafi, Başkent Trablus’un muhaliflerin eline geçmesinin ardından Cezayir’e sığınmıştı. İddialara göre Ayşe Kaddafi, babası Muammer Kaddafi ve kardeşi Mutassım’ın televizyonlarda yayınlanan linç görüntülerini izleyince fenalaştı ve hastaneye kaldırıldı.

star