AA muhabirinin Gelir İdaresi Başkanlığı verileri üzerinde yaptığı hesaplamalara göre, Ocak-Mayıs döneminde 81 ilin 31'inde vergi gelirleri 2008 yılının aynı döneminin üzerinde gerçekleşti. Bu iller arasında 5 aylık dönemde, geçen yıla göre 396 milyon 338 bin lira daha fazla verginin toplandığı Ankara da bulunuyor. Başkentte 2008 yılının ilk 5 ayında 8 milyar 377 milyon 335 bin lira olan vergi tahsilatı, bu yıl aynı dönemde 8 milyar 773 milyon 673 bin lira oldu.

Vergi gelirlerinde 11 milyon lira artış kaydedilen Adana ile Amasya, Artvin, Diyarbakır, Giresun, Hatay, Kars, Kastamonu, Malatya, Siirt, Sinop, Tunceli, Şanlıurfa, Van, Yozgat, Karaman, Batman, Şırnak, Osmaniye ve Düzce gibi iller de, vergi gelirlerinin yükseldiği iller arasında yer aldı.

-TÜRKİYE'Yİ SIRTLAYAN İLLER GERİLEDİ-

Buna karşılık Ankara dışında vergi gelirlerinde Türkiye'yi sırtlayan iller ise vergi gelirleri bakımından geçen yılı arattı.

2008 yılının ilk 5 ayında 9 milyar 863,8 milyon lira verginin toplandığı Kocaeli'de bu rakam, bu yıl 8 milyar 192,2 milyon liraya düştü. Böylece bu ildeki vergi gelirinde geçen yıla göre 1 milyar 671,7 milyon liralık bir azalma meydana geldi.

Geçen yıl Hazineye 30 milyar 194,8 milyon lira vergi veren İstanbul'da da vergi hasılatı 827,6 milyon lira düştü ve 29 milyar 367,2 milyon lira olarak gerçekleşti.

Vergi gelirlerinde 646,7 milyon liralık erozyonun yaşandığı İzmir'de de 7 milyar 158,9 milyon lira olan vergi geliri, bu yıl 6 milyar 512,2 milyon liraya indi.

Krizden en fazla etkilenen iller arasındaki Bursa'da da 1 yıl önce 1 milyar 817,9 milyon lira vergi toplanmışken, bu yıl 1 milyar 439,4 milyon lira vergi tahsilatı yapıldı. Bu şekilde Bursa'nın vergi gelirlerinde de 378,5 milyon liralık bir gerileme yaşandı.

Diğer illerden Zonguldak'ta 256,1 milyon lira, Kırıkkale'de 61,7 milyon lira, Samsun'da 66,6 milyon lira, Tekirdağ'da 48,1 milyon lira, Eskişehir'de 44,7 milyon lira, Antalya'da da 59,4 milyon lira, Muğla'da da 46,1 milyon lira vergi düşüşü oldu.

-TAHSİLAT ORANLARI-

Tahakkuk eden verginin tahsil edilmesi bakımından da krizin olumsuz etkileri en fazla Zonguldak'ta yaşandı.

Bu ilde tahsilat oranı, geçen yılın aynı dönemine göre 28,5 puan geriledi. 2008 yılında bu ilde tahakkuk eden her 100 liralık verginin 68,27 lirası tahsil edilirken, söz konusu rakam bu yıl 39,78 liraya geriledi.

İstanbul'da geçen yıl yüzde 80 olan tahsilat oranı, bu yıl yüzde 75,3'e, İzmir'de de 81,3 olan oran, yüzde 74,8'e indi. Vergi gelirlerindeki artışa rağmen Ankara'nın tahsilat oranında da 5,7 puanlık bir azalma meydana geldi. Ancak tahakkuk artışı, başkentin vergi gelirlerini arttırdı.

Tahsilat oranındaki düşüş Hakkari'de 18,2 puan, Yalova'da 14,4 puan, Aksaray'da 15,4 puan, Kırıkkale'de 11,9 puan, Sakarya'da 14,4 puan, Kırklareli'nde 11 puan, Karabük'de 10,2 puan, Kilis'te 10,2 puan, Samsun'da 9,6 puan, Elazığ'da 9,1 puan, Çanakkale'de 10 puan, Aydın'da 10,2 puan, Balıkesir'de de 8 puan olarak belirlendi.

-VERGİ GELİRLERİ HANGİ İLDE NE OLDU?

İlk 5 aylık dönem itibariyle krizden etkilenen 50 ilde vergi gelirlerinde şu gelişim yaşandı:

İLLER 2008 2009

--------------- ------------- -------------

Afyonkarahisar 115.777 115.340

Ağrı 36.526 36.038

Antalya 878.676 819.281

Aydın 243.861 211.899

Balıkesir 399.555 348.908

Bilecik 40.302 39.874

Bingöl 16.537 16.438

Bolu 84.945 72.899

Bursa 1.817.849 1.439.352

Çanakkale 150.653 137.108

Çankırı 25.237 25.104

Çorum 85.258 85.168

Denizli 227.615 224.651

Edirne 164.788 146.371

Elazığ 98.182 90.607

Erzurum 115.653 112.271

Eskişehir 348.389 303.730

Gaziantep 275.171 269.616

Gümüşhane 13.872 13.744

Hakkari 9.011 5.170

Isparta 94.502 94.243

Mersin 1.364.752 1.208.077

İstanbul 30.194.786 29.367.188

İzmir 7.158.844 6.512.168

Kayseri 405.064 369.713

Kırklareli 176.309 171.938

Kocaeli 9.863.829 8.192.164

Konya 471.625 443.539

Manisa 378.257 355.615

K.Maraş 152.687 147.851

Mardin 47.899 46.792

Muğla 374.214 328.118

Nevşehir 43.918 43.739

Niğde 46.223 41.918

Ordu 144.356 123.787

Rize 145.676 133.081

Sakarya 151.533 95.728

Samsun 412.962 346.358

Sivas 124.881 115.888

Tekirdağ 690.868 642.761

Tokat 83.679 78.910

Trabzon 225.471 220.394

Uşak 64.627 64.369

Zonguldak 417.092 160.958

Aksaray 91.835 59.416

Kırıkkale 155.428 93.769

Iğdır 14.981 14.008

Yalova 82.184 56.702

Karabük 92.398 66.900

Kilis 10.077 8.364