Yurtdışı dahil birçok ilden savcılıklara başvuran vatandaşlar, "JİTEM'den korkuyorduk. Şimdi savcılara güveniyoruz" diyor.Bitlis'in Mutki İlçesi'ndeki Jandarma Komutanlığı yakınlarındaki kazılarda 12 kişiye ait toplu mezar bulunması kayıp yakınlarını umutlandırdı. 1990'lı yılların 'korku imparatorluğu'nda sessiz kalmak zorunda kalanlar, şimdi savcılığa başvurarak yakınlarının cesedine ulaşmaya çalışıyor.

Korkudan başvuramamışlar

Kazılarda gözlemci olarak bulunan İHD Bitlis Şube Başkanı Hasan Ceylan, bölgede çok sayıda toplu mezar olduğunu iddia etti. Fransa ve İsviçre'den dahi müracaatlar olduğunu söyleyen Ceylan, "Kimi kardeşini, kimi oğlunu, kimi eşini arıyor. Korktukları için daha önce başvuramayanlar savcıların olayın üzerine gitmesinden cesaret buldu" dedi.

Cenazemizi göstermediler

"O dönemler karışıktı" diyen Hatice Çalasın, 2 yakınının kafalarına kurşun sıkılarak öldürüldüğünü iddia etti. Kardeşi Hiclal Kişin'in yaşananlardan sonra 1992'de PKK'ya katılıldığını söyleyen Çalasın, "Ölüm haberini 1994'te adık. Ailem cenazeyi almaya gittiğinde yetkililer, 'korucularla çatışmaya girdikleri için öldürüldüler' diyerek köye sokmadı. O dönem başvurmadık çünkü her tarafta JİTEM'ciler vardı. Annem yıllardır oğlunun hasretiyle yaşıyor. Hayatta iken belki olur ya kemiğine sarılırım diyor" dedi.

'Baban bu toprağın altında'

Süleyman Toker de,1999'da kaybolan babasının toplu mezarda olabileceğini ^ düşünüyor. Toker, hem korucu hem de muhtar olan babasının kayboluş hikayesini şöyle anlattı: "Babamı Ercüment Oral adlı üsteğmen 'toplantı var' diyerek Ahlat Jandarma Karakoluna çağırdı. O günden sonra babamı gören olmadı. Başvurmadığımız yer kalmadı. Annem kazıların yapıldığını görünce 'Senin baban da o toprağın altında' dedi. Kemiklerine dahi ulaşsak, yaşamadığını biliriz. En azından yanımıza gelen biri başınız sağ olsun diyecek."

Dönemin komutanları sanık sandalyesinde

Doğu ve Güneydoğu'da 1990'lı yıllarda görev yapan bazı komutanlar şimdi Ergenekon ve JİTEM davalarında sanık sandalyesinde oturuyor. Emekli Tuğgeneral Korkmaz Tağma ile JİTEM'in kurucusu olduğunu söyleyen emekli Albay Arif Doğan 1990-2000 arasında Bitlis-Mutki-Tatvan üçgeninde görev yapmıştı. Tuğgeneral Tağma, o dönem Tatvan Zırhlı Tugay Komutanı ve Bitlis İl Güvenlik Komutanı görevlerinde bulundu. Aynı dönemlerde Albay Arif Doğan da Mutki İlçe Jandarma Komutanı olarak çalıştı. İhbar mektubu ve görgü tanıklarının anlatımlarına göre, insanlar karakol bahçesine gömüldü. Kazılarda adı geçen Mutki İlçe Jandarma Karakolu aynı zamanda Arif Doğan'ın görev yaptığı karakol olarak biliniyor.

■ Serbest ÖZDEN / İSTANBUL-BUGÜN