Sovyet istihbarat kurumu KGB'nin ilk dış istihbarat faaliyetini Ankara'dan başlattığı ortaya çıktı. İkinci Dünya Savaşı öncesi ve sırasında da KGB, Türkiye'de önemli istihbarat ağları kurmayı başarmış.

Rusya Dış İstihbarat Servisi (SVR)'nin web sayfasında yer alan tanıtım yazısında ilginç bilgiler yer alıyor. Ülkenin Dış İstihbaratı'nın doğuşunu anlatan yazıya göre, KGB ilk dış istihbarat faaliyetini Türkiye'de başlatmış. 1917 Ekim Bolşevik Devrimi'nin ardından kurulan Sovyet Rusyası, kendi istihbarat birimlerini oluşturmaya başlar. 1918 yılında KGB'nin selefi olan VÇK kurulur ve başına da deneyimli devrimci Polonya asıllı Feliks Dzerjinski getirilir.

KGB'nin efsane kurucusu sayılan Dzerjinski, yurtdışında dış istihbaratının oluşturulması çalışmalarına başladı. Dzerjinski, Finlandiya'da A.Filippov adlı bir ajanı olmasına rağmen yurtdışı istihbarat ağının ilk adımını Ankara'dan atıyor. Dzerjinski, Türkiye'ye ajan gönderiyor. Bu bağlamda 1919 yılı başlarında Sovyet Rusyası'nın Ankara Özel Temsilciliği'ne (Sovyet elçiliği henüz kurulmamıştı) mektub yazarak Türkiye'de VÇK ajanına yardımcı olmaları isteğinde bulunuyor. Bu mektup, KGB'nin dış istihbarata ilgi duymasının ilk belgesi niteliğinde.

SVR'nin internet sitesinde, İkinci Dünya Savaşı sırasında KGB'nin Türkiye'deki faaliyetleri de anlatılıyor. Yazıda, Ankara'nın Nazi Almanyası saflarında savaşmasa da Berlin'e gıda ve değerli stratejik hammade yardımında bulunduğu iddia ediliyor. Yazıda, "Türkiye'de dış istihbaratın hedefi Sovyet Rusya'ya yönelik Alman-Türk ittifakının kurulmasına engel olmak idi. Aynı zamanda da Balkanlardaki Almanya'nın politikasıyla ilgili bilgiler almaktı" deniliyor.

Moskova, Romanya, Bulgaristan, Yugoslavya ve Yunanistan'da gayrıresmi istihbarat ağı kurmayı da planlıyordu. KGB'nin amacı Türkiye'deki istihbarat ağını kullanarak Balkanlara ajan göndermekti. SVR'nin web sayfasında, "Temmuz 1943'te Dış İstihbarat'ın İstanbul'da ikinci ayağı kuruldu. Moskova ile bağlantılı olan iki yetkili de Ankara'da oturuyordu. Türkiye'deki rezidansın yabancılar arasında kıymetli kaynakları vardı, ama Türk siyasi çevrelerinde doğru düzgün ajanı bulunmuyordu" ifadeleri yer alıyor.

CİHAN