Anayasa Mahkemesi, anayasa paketinin iptaline ilişkin başvuruyu Fulya Kantarcıoğlu ve redd–i hakim tartışmaları içerisinde karara bağlayacak. Redd–i hakim talepleri kabul görmeyen STK'lar konuyu AİHM'e taşıyor.

Kararlarında tarafsızlığa dikkat çeken AİHM, adalete güvenin sağlanması için yargıcın görünümünün bile önemli olduğunu belirtiyor.

Anayasa Mahkemesi, CHP'nin anayasa paketinin iptaline ilişkin başvurusunu reddi hakim tartışmaları içerisinde karara bağlayacak. Üye Fulya Kantarcıoğlu'nun, eski Adalet Bakanı Seyfi Oktay ile paket üzerine değerlendirmeler yaptığı ortaya çıkınca STK'lar reddi hakim talebinde bulunmuş ancak bu dikkate alınmamıştı. STK'lardan bir bölümü Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne gidiyor. 'Adil Yargılanma Hakkı'nın ihlal edildiği iddiasıyla yapılacak başvuruda AİHM'nin nasıl karar vereceği merak ediliyor. AİHM daha önceki kararlarında tarafsızlığa dikkat çekiyor.

MEŞRU ŞÜPHE OLMAMALI

AİHM örneğin Piersack/Belçika davasında "Yargıcın tüm meşru şüpheleri bertaraf etmeye yetecek teminat sağlayıp sağlamadığı belirlenmeli" diyor. Sander/İngiltere davasında ise AİHM, yargıcın ırkçı tepkiler veren jüriye tepkisini yetersiz görüp sözleşmenin 6. maddesinin ihlal edildiğine karar verdi.

SADECE ADALET YETERLİ DEĞİL

AİHM Fey/Avusturya davasında ise adalete olan güvenin sağlanması için yargıcın görünümünün bile önemli olduğuna dikkat çekiyor: "Kişisel tutumundan ayrı olarak, yargıcın tarafsızlığına ilişkin şüphe doğurabilecek soruşturulabilir gerçekler olup olmadığı belirlenmeli. Bu bağlamda görünüm belli bir önem taşıyabilir. Burada yitirilecek olan, sanıkta mahkemelerin yaratması gereken güvenilirlik hissidir." AİHM'nin hemen tüm kararlarında dikkat çektiği en önemli prensip şu: "Adaletin yerine getirilmesi yeterli değil, aynı zamanda yerine getirildiğinin görülmesi gerekir."

Reddi hakim kriterleri

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, 'bağımsız olmayan bir hakimden tarafsız bir hüküm beklenemez' prensibi gereği yargıçların bağımsızlığı ve tarafsızlığına büyük önem veriyor. AİHM tarafsızlığı önyargı sahibi olmamak biçiminde tanımlıyor. Almanya'da Yüksek Mahkeme hakimin şu davranışlarını bile oyunu belli etme olarak değerlendiriyor: "Hakimin eşini öldürmekle suçlanan sanığa geceleri karısını gözünün önüne getirmesini söylemesi, sanığa başka ülkelerde ölüm cezasının bulunduğunu hatırlatması, sanığa kanun yoluna başvurmak yerine mağdurdan özür dilemesini söylemesi vb." (Yeni Şafak)