İZMİR (AA) - TEZCAN EKİZLER - İzmir Biyotıp ve Genom Merkezi'nde (İBG) görevli bilim insanları, kanser ve ilaç araştırmalarında hücre çalışmalarını hızlandırmak ve hata payını azaltmak amacıyla robot geliştirdi.

İBG'de araştırma grup lideri olarak görev yapan Dr. Arif Engin Çetin ve ekibi, geçen yıl laboratuvarlardaki kanser ve ilaç araştırmalarında hücre çalışmalarında ayrı ayrı yapılan örnek hazırlama ve hücre gelişim görüntüleme işlemlerini bir platformda birleştirmek için çalışma başlattı.

TÜBİTAK'ın destek verdiği proje sonunda özgün bir yazılım ve donanımla cihaz yapıldı.

Dr. Çetin, AA muhabirine, laboratuvarlarda örnek hazırlama ve gelişim görüntülemenin ayrı ayrı cihazlarla yapıldığını söyledi.

İki teknolojiyi tek bir platformda birleştirdiklerini ifade eden Çetin, normal şartlarda hücrelerin hazırlanması ve takibinin laboratuvarlarda teknisyenler tarafından yapıldığını belirtti.

Çetin, örnek hazırlamak için kullanılan plakalar üzerinde farklı kuyucuklar olduğunu aktararak, "Farklı hücre örnekleri bu kuyrukların içine ekiliyor ve bu kuyucuklara ekilen hücrelerin üzerinde ilaç ya da moleküllerin hücrelerle olan etkileşimlerine bakılıyor. Burada bir teknisyen tarafından bu prosedürlerin yapılması aslında belli başlı problemlere sebep oluyor. İlk başta en büyük problem insan kaynaklı hataların testi etkilemesi ve çok yüksek miktarda örnek kullanılacak olan testlerde test sürelerinin çok uzun süre alması oluyor." diye konuştu.

- '"Daha hızlı ve hatasız örnek hazırlanıyor"

Robot sayesinde kuyucukların hazırlanması ve takibinin çok kısa sürede ve hatasız yapıldığını anlatan Dr. Çetin, şöyle devam etti:

"Robotta görüntülemeyi kamerayla sağlıyoruz. Örneklerin hazırlanması için yüksek hassasiyetli bir pompa kullanıyoruz. Bu pompa solüsyonları ya da hücre örneklerini bu plakaların üzerinde bulunan kuyucuklara gönderiyor. Bu teknolojinin bir parçası da farklı sensörleri bünyesinde bulunduran bir kasa. Hücrelerin gelişiminde ihtiyaç duyulan parametrelerin sağlanması için gerekli olan sıcaklık, nem ve karbondioksitin bulunduğu bir kasa. Ve teknoloji buradaki farklı modülleri aynı kompakt alanda beraber çalışmasını sağlıyor. Robot sayesine daha hızlı ve hatasız örnek hazırlanıyor."

- 500 bin liraya üretildi

Çetin, laboratuvarlarda bu işleri ayrı ayrı yapan 2 ayrı teknolojinin maliyetinin yaklaşık 500 bin ve 1 milyon dolar arasında değiştiğini, TÜBİTAK'ın desteğiyle yaptıkları robotun ise 500 bin liraya mal olduğunu söyledi.

Robotun prototipini geliştirdiklerini belirten Engin, "Çok büyük ve çok küçük örnekleri görüntüleyebildik. Farklı örnek hazırlama prosedürleri uyguladık. Sistemin çalışma prensibiyle ilgili Türk Patent ve Marka Kurumu'na patent başvurumuzda bulunduk. Uluslararası patent için patentimizin üzerine çalışmalarını yürütüyoruz." diye konuştu.