NATO’nun Libya’da üstleneceği rol konusunda İttifak üyeleri arasında uzlaşı sağlama çabalarında belli bir aşamaya gelinirken, Ankara önemli bir konuğu ağırlamaya hazırlanıyor. Avrupa Müttefik Kuvvetler Komutanı (SACEUR) Oramiral James Stavridis’in yarın Türkiye’ye gelmesi gündemde. Ziyaret önceden planlanmış olsa da, zamanlama nedeniyle Libya konusu ister istemez öne çıkacak. Stavridis’in, “Libya’daki NATO rolü” konusunda Türkiye’nin çekincelerini giderme ve Ankara’yı ikna etme odaklı bir yaklaşım sergilemesi bekleniyor.
Günlerdir üyeleri arasındaki görüş ayrılıklarını gidermenin yolunu arayan NATO’da da nihayet tünelin ucundaki ışık göründü. Dün üst üste dördüncü kez bir araya gelen NATO Daimi Temsilcileri şu konularda uzlaşı sağladı:
 Silah ambargosu: Libya için öngörülen silah ambargosuyla ilgili planlar uygulamaya konulacak. NATO’ya ait deniz unsurları ambargonun uygulanmasını denetleyecek ve gerekirse bunu delmeye çalışan unsurlara müdahale edecek.
İnsani yardım: NATO gerekirse olası insani yardım operasyonuna destek olma kararı aldı. Ancak bu konuda harekete geçilmesi için NATO’dan talepte bulunulması gerekecek.
Uçuşa yasak bölge: Türkiye’nin çekincelerinin yoğunlaştığı ana başlığı oluşturan uçuşa yasak bölge konusunda planlama aşamasında sorunlar giderilmiş olsa da uygulamanın nasıl olacağı konusundaki görüş ayrılıkları sürüyor. Türkiye şu anki operasyonda meşru sınırın aşıldığı görüşünde. Ankara, NATO’ya verdiği mesajda da bu uygulamanın tanım ve yetkilendirmesine uygun yapılması gereğine dikkat çekti. Uçuşa yasak bölge uygulaması, meşru müdafa durumunda ve uygulamanın devrede olduğu alanda hava unsurlarının bulunması durumunda güce başvurulmasını öngörüyor. NATO’daki eğilim, bu uygulama için ancak şu anki operasyonla Libya’daki tüm hava savunma sisteminin devreden çıkarılmasının ardından devreye grime yönünde belirginleşiyor.

Fransa’dan yeni adım
Fransa, siyasi kontrolün NATO’ya bırakılması konusundaki itirazını dün de sürdürdü. Paris, siyasi kontrolün uluslararası koalisyonda kalması şartıyla NATO’nun destek rolü üstlenmesini talep ediyor. Fransa, bu bağlamda NATO dışında, operasyona katılan ülkelerin dışişleri bakanlarının katılımıyla bir komite oluşturulmasını ve operasyonu bu komitenin yürütmesini önerdi. 

Anlaşma mesajları
Bu arada ABD Başkanı Barack Obama ile şu ana kadar NATO’nun ana rolde olmasına karşı çıkan Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy arasında yapılan telefon görüşmesinden sonra Paris’ten yapılan açıklamada ayrıntı verilmeksizin iki ülkenin NATO’nun rolü konusunda anlaştığı belirtildi. İngiltere’den gelen açıklamalarda ise Washington ile Londra’nın NATO’ya önemli rol verme konusunda uzlaştıkarı ifade edildi. Ankara uçuşa kapalı bölge uygulmasına henüz yeşil ışık yakmazken ABD’den üst düzey bir yetkilinin, “Türkiye’nin çekincelerinin büyük ölçüde karşılandığı” yönündeki açıklaması dikkat çekti.

‘Türkler etnik temizlik yaptı’ demişti

NATO Avrupa Müttefik Kuvvetler Komutanı Amiral James G. Stavridis, 2008 yılında yayımladığı “Destroyer Captain” adlı kitabında Türkiye’ye ağır eleştiriler getirmişti


Stavridis, bu kitapta 1920’li yıllarda İzmir’de yaşayan dedesinin Türkler tarafından “etnik temizliğe” maruz kaldığını yazdı. Stavridis kitabında, “1920’li yıllarda öğretmen olan dedem Dimitrious Stavridis, Osmanlı’da yaşayan Rumlara karşı uygulanan etnik temizlik sonucunda Türkiye’den sürüldü. Küçük bir tekne ile Ege Denizi’ni geçerek Atina’ya ulaştı, oradan da ABD’ye gitti. Ancak kardeşi o kadar şanslı değildi ve Türkler tarafından Yunan azınlığa karşı yapılan saldırılardan birinde öldürüldü” cümlelerini kullandı.  Stavridis, mevcut görevine gelmesinin ardından İzmir’le ilgili “ailesinin ABD’ye yolculuğunun başladığı yer” demeye başladı.