Büyük tartışmaların ardından yasalaşan ve zorunlu eğitimi kademeli olarak 12 yıla çıkaran yeni eğitim sistemi 2012-2013 eğitim yılında uygulanmaya başlanacak. Ancak yeni sistemle ilgili vatandaşın kafasında birçok soru işareti var.

İşte 4+4+4 olarak adlandırılan yeni sistemle ilgili en merak edilen sorular ve cevapları...

Okula başlama yaşı kaç olacak?

Kafaları en çok karıştıran konulardan biri de okula başlama yaşı oldu. Bu seneye kadar çocukların ilköğretime başlama yaşı 72-84 ay aralığındaydı. Ancak yeni sistemle okula başlama yaşı 60 ay ile 72 ay arasında olarak belirlendi. Buna göre, 6 yaşından gün alan çocuklarla 7 yaşından gün alan çocuklar, ay farkına bakılmadan okula alınacak.

İlkokul bitince diploma alınacak mı?

Yeni sisteme göre, ilk 4 yıl öğrenciye bilgi vermekten çok okuma, yazma, kavrama ve oyuna dayalı bir sistem olacak. Öğrencinin yeteneklerini keşfetmesi sağlanacak. Ortaokula geçerken yeteneklerine göre okul belirlenecek. Ortaokula geçişte sertifika verilecek. Sertifika diploma yerine geçmeyecek.

4'üncü sınıftan sonra meslek seçimi olacak mı?

Yeni sistemin ilk kademesi olan 4 yıl bittikten sonra öğrenci ortaokula geçecek ve önüne 3 seçenek çıkacak: Genel ortaokul, mesleki / teknik ortaokul ve imam hatip ortaokulu.

Ortaokulda hazırlık sınıfı olacak mı?

Bütün ortaokullarda eğitim esnek olacak ve ilk yıl yabancı dil hazırlık okutulacak. Eski sistemde ortaokulda seçim hakkı yoktu ve yabancı dil hazırlık sınıfları yaygın değildi. Hazırlık sınıfı özel okullarda vardı.

Kur'an seçmeli mi zorunlu mu olacak?

Genel ortaokulda İngilizce ağırlıklı eğitim verilecek. Matematik, Türkçe ve fen gibi zorunlu derslerinin yanı sıra seçmeli dersler olacak. Yasada Kur'an-ı Kerim ve Hz Peygamber'in hayatı dersleri seçmeli ders olarak belirtildi. Ancak diğer seçmeli dersler Milli Eğitim Bakanlığı tarafından belirlenecek. Öğrenciler ikinci bir yabancı dili de seçebilecek.

Meslek liselerinin orta bölümü açılacak mı?

Evet, 28 Şubat'la birlikte kapanan meslek ve teknik liselerinin orta kısımları yeniden açılıyor. Bu okullarda da eğitim modeli esnek bir yapıda olacak. Ortaokullarda öğrenci pratikten çok kitap üzerinde eğitim alacak. Öğrenci veya veli isteği doğrultusunda kısa programla fark derslerini vererek ortaokullar arası geçiş yapabilecek. Bu diğer ortaokullarda da geçerli olacak.

İHL'lerin orta kısmı açılıyor mu?

Yeni yasayla İmam hatip Liseleri'nin orta kısımları açılıyor. İmam hatip ortaokullarında da esnek eğitim modeli olacak ve diğer okullarda görülen dersleri seçmeli ders olarak alabilecek. Öğrenci zorunlu olarak Arapça ve İngilizce ders görecek ve isteği doğrultusunda seçmeli ders olarak diğer yabancı dilleri de seçebilecek. Bu okullarda Kur'an-ı Kerim dersleri basitleştirilerek gösterilecek.

Orta kısımda staj ve çıraklık olacak mı?

Hayır. Staj lisede başlayacak. Mesleki/teknik liselerde seçmeli ders ve yatay geçiş imkanı olacak. Öğrenci bölümüyle ilgili çıraklık eğitimi almak isterse 1 yıl okuduktan sonra staj eğitimi alabilecek. Öğrenci seçmeli ders olarak 'Kur'an ' ve 'Peygamber'in Hayatı ' derslerini alabilmesinin yanı sıra fen liselerinde gösterilen dersler veya yabancı dil seçenekleriyle eğitim alabilecek.

8'inci yıldan sonra ne olacak?

İkinci 4 olan ortaokul bittikten sonra öğrenciye yine diploma yerine hangi alanda eğitimini bitirdi ise sertifika verilecek. Öğrencinin lisede karşısına 4 farklı lise seçeneği çıkacak. Ancak öğrenci ortaokuldaki devamı olan liseyi değil de diğer okulları tercih edebilecek.

Genel liselerde eğitim nasıl olacak?

Genel liseleri tercih eden öğrenci yabancı dil ağırlıklı dersler alacak. Benzer yetenekteki çocuklarla özel sınıflar açılacak. Ayrıca öğrenci, isterse, sosyal bilimler, güzel sanatlar ve imam hatiplerin derslerinin yanısıra Kur'an-Kerim ve Peygamber'in Hayatı derslerini alabilecek.

İkinci 4'te açıköğretimi kimler seçebilecek?

En büyük tartışmayı yaratan maddelerden biri de 4'üncü sınıftan sonra isteyenlerin açıköğretimi seçebilmesi konusundaydı. Ancak hükümet bu maddeyi geri çekti. Sadece özürlüler gibi dezavantajlı gruplar ile üstün zekalıların da içinde bulunduğu kişiler açık öğretimden yararlanabilecek. Kimlerin açıköğretime gidebileceğine Bakanlar Kurulu karar verecek. Bu öğrencilerin sayısı örgün eğitim alacak öğrencilerin sayısının yüzde 1'ini geçmeyecek.

Diploma ne zaman alınacak?

Öğrencilere diploma 12 yılın sonunda verilecek ve tek diploma olacak. Öte yandan öğrencinin 4 yıl veya 8 yıl okumasının bir anlamı olmayacak ve öğrenci okulu yarıda bıraktığı takdirde eğitimsiz sayılacak. Ancak ortaokulu tamamlayanlara ilköğretim sertifikası verilecek.

Alevilik ve Hristiyanlık da seçmeli ders olacak mı?

Yeni eğitim sistemiyle birlikte isteğe göre okullarda İngilizce, Almanca, Fransızca dillerinin yanı sıra Kürtçe eğitim de verilebilecek. Okullarda İslam dininin yanı sıra isteğe göre Hristiyanlık, Musevilik, Alevilik ve Süryanilik gibi din ve mezheplerde de eğitim verilebilecek.

Meslek lisesini bitirenlerin katsayı farkı kalktı mı?

Evet, meslek liselerine üniversite giriş sınavlarında uygulanan katsayı yeni yasayla kaldırıldı. Meslek lisesi kökenli adaylara kendi alanlarına ilişkin tercih yaptıkları durumunda eklenen artı puanın kat sayısı da kaldırıldı. Üniversiteye yerleştirme puanlarının hesaplanmasında adayların orta öğretim başarıları da dikkate alınacak.