Fransa'nın Ermeni katliamına karşı çıkanları cezalandırmaya yönelik antidemokratik yasa tasarısının kabulünün hemen ardından gündeme gelen vekil ve emekli vekil maaşlarına ilişkin düzenleme kamuoyunda tartışma yarattı. Gerekliliğine dair net bir açıklama yapılmazken, önergenin 27.1.2000 tarihli ve 4505 sayılı kanundan kaynaklan hak kayıplarının ve 2001 yılında Anayasanın 86. maddesinde yapılan değişikliğin neden olduğu emekli vekiller arasındaki maddi ayrılıklarının telafisi amaçlanarak sunulduğu söyleniyor. Tasarının aceleyle ve eksik düzenlemelerle gündeme getirilip getirilmediği tartışılırken CHP'den çıkan farklı sesler dikkat çekiyor.

Nazlı Ilıcak, CHP yönetiminin tepkileri görünce geri adım atmasını 'çirkin' olarak tanımlıyor. Hasan Celal Güzel tepkisini "Bu zam hem mantıken, hem hukuken haksızlık" şeklinde dile getirirken Sadettin Orhan, "Böyle bir imkân hiçbir ülkede ve ülkemizdeki hiçbir meslek grubunda yok" diyor


"CHP'Lİ VEKİLLER KENDİLİĞİNDEN İMZALAMADI"

Nazlı Ilıcak, emekli vekil maaşlarının, cumhurbaşkanı maaşına endekslenmesinin doğru olmadığının altını çiziyor. Ilıcak, kendisini rahatsız eden başka bir konunun CHP'nin önerge sunumu ve sonrasındaki tutumu olduğunu ifade ediyor. Disipline sevk edilmesi gündeme gelen CHP Bolu milletvekili Tanju Özcan ve Afyon milletvekili Ahmet Toptaş'ın, CHP Grup Başkanvekili Akif Hamzaçebi'nin onayıyla önergeye destek verdiklerine dikkat çeken Ilıcak, şöyle devam ediyor: "CHP önerge geldiği vakit hiçbir konuşma yapmıyor, onların her önergede 10ar dakika konuşma hakları var (Parlamento'da o sırada Plan Bütçe Komisyonu oturuyor); ayrıca 'bu çok önemli bir konudur' diye 1 saatlik tekrir-i müzakere isteme hakları var ama hiç seslerini çıkarmadıktan sonra kamuoyunda tepki olunca 'hayır, bunun arkasında bizim imzamız yok' demeleri son derece çirkin" şeklinde görüş bildiriyor. Türkiye'nin bugünkü şartlarında, bir takım haklı gerekçeleri olmakla beraber, emekli vekil maaşlarını bu şekilde arttırmayı da "çirkin bir olay" olarak nitelendiren Ilıcak, "Muharrem İnce'nin bizzat Özcan ve Toptaş'ın isimlerini vererek 'bu vekillerim önergeyi imzalayacak' dedikleri söyleniyor."

"İKİ MAAŞI AYNI ANDA ALMAK HAKSIZLIK"

Önergeye ilişkin eleştirilerden emekli milletvekillerinin aynı anda hem vekillik hem de emekli vekillik maaşları almaları hususuna dikkat çeken Başbakanlık eski müsteşarı Hasan Celal Güzel bunun son derece yanlış bir uygulama olduğunu belirtiyor. Buna karşın "milletvekili maaşına gerektiği kadar, yani milletvekilini geçindirecek kadar zam yapılması" gerektiğini işaret ediyor. Güzel, son önergeyle vekil maaşlarında ciddi bir artış olmadığını, ancak emekli vekil maaşının da eklenmesiyle toplam rakamın çok büyüdüğünü ve halkın haklı olarak tepkisini çektiğini ifade ediyor. Güzel, "İlle arttırmak istiyorlarsa, mesela 11 bin lirayı 13 bine, 14 bine, 15 bine kadar çıkarabilirlerdi ama emekli maaşını yanında vermenin hiçbir lüzumu yoktu. Buna engel olmak lazım, bu hem mantıken, hem hukuken haksızlık" şeklinde konuşuyor.

Sosyal sigortacılık ilkesine aykırı

Gazetemiz yazarı Sadettin Orhan, bu tablonun 2008 yılında yapılan Sosyal Güvenlik reformunun mantığına ve sosyal sigortacılık ilkesine aykırı olduğunu dile getiriyor. Orhan, şöyle konuşuyor: "1 Ekim'den sonra memur veya ilk defa milletvekili olmuş kişilerle, 1 Ekim'den önce memuriyeti bulunup daha sonra vekilliğe geçmiş kişiler arasında emekli aylıkları bakımından uçurum vardı, bunu dengelemek için bir adım atıldı. Böyle bir imkân hiçbir ülkede, ülkemizde de hiçbir meslek grubunda yok. Sosyal sigortacılık sisteminde asgari ücret temelli bir prim ve emekli aylığı hesabı söz konusundur, bunun cumhurbaşkanlığı ödeneğine endekslenmesi sistem içerisinde büyük bir istisna teşkil eder."

"Asıl asgari ücretin azlığını tartışalım"

Prof. Dr. Ümit Özdağ, vekil maaşları konusunda Türkiye şartlarının göz önünde bulundurulması gerektiği görüşünde. Milletvekili ve emekli vekil maaşlarının çok olmadığını, ancak asgari ücretin, akademisyen ve öğretmen maaşlarının az olduğunu ve asıl bunların tartışılması gerektiğini vurguluyor. Özdağ,
"Meselelerini bürokrasi içinde çözememiş vatandaşlar milletvekillerini ziyarete geliyor, milletvekilleri onlara yemek yediriyor, zaman zaman biletlerini alıyor, bazen de cebine para koyuyor, Almanya'da bir milletvekiline böyle bir şey söyleseniz adam şaşkınlıktan yere düşer. Vekil ve emekli vekil maaşlarının başka ülkelerle karşılaştırılması doğru değil."

Başka ülkelerde durum nasıl?

NORVEÇ:
Kişi başı milli geliri: 98.000 $.
Milletvekili maaşı: 7.500 $.
Yan ödeme: Yok.
Emeklilik: 65'ten sonra.
Maaşın milli gelire oranı: % 7.6.

İSVEÇ:
Kişi başı milli geliri: 65.000 $..
Milletvekili maaşı: 4.200 $.
Yan ödeme: Yok.
Emeklilik: Yok.
Maaşın milli gelire oranı: % 6.4.

DANİMARKA:
Kişi başı milli geliri: 64.000 $.
Milletvekili maaşı: 5.000 $.
Yan ödeme: Yok.
Emeklilik: Yok.
Maaşın milli gelire oranı: % 7.8.

FİNLANDİYA:
Kişi başı milli geliri: 52.000 $.
Milletvekili maaşı: 4.000 $.
Yan ödeme: Yok.
Emeklilik: Memur gibi.
Maaşın milli gelire oranı: % 7.6.

HOLLANDA:
Kişi başı milli geliri: 52.000 $.
Milletvekili maaşı: 5.660 $.
Yan ödeme: 150 $.
Emeklilik: Memur gibi.
Maaşın milli gelire oranı: % 10.8.

AVUSTURYA:
Kişi başı milli geliri: 50.500 $.
Milletvekili maaşı: 8.100 $.
Yan Ödeme: Yok.
Emeklilik: Yok.
Maaşın milli gelire oranı: % 16.

BELÇİKA :
Kişi başı milli geliri: 47.000 $.
Milletvekili maaşı: 5.064 $.
Yan ödeme: 1.423 $.
Emeklilik: Yok.
Maaşın milli gelire oranı: % 10.6.

İNGİLTERE:
Milli geliri: 46.500 $.
Milletvekili maaşı: 6.200 $.
Yan ödeme: Londra kenti 9 gidiş-geliş bileti.
Emeklilik: Memur gibi.
Maaşın milli gelire oranı: % 13.3.

FRANSA:
Kişi başı milli geliri: 46.000 $.
Milletvekili maaşı: 4.648 $..
Yan ödeme: Yok.
Emeklilik: 55 yaş sonrası.
Maaşın milli gelire oranı: % 10.

İTALYA:
Kişi başı milli geliri: 40.000 $.
Milletvekili maaşı: 9.150 $.
Yan ödeme: Yok.
Emeklilik: Memur gibi.
Maaşın milli gelire oranı: % 22,8.

İSPANYA:
Kişi başı milli geliri: 37.000 $.
Milletvekili maaşı: 2.312 $.
Yan ödeme: 1.500 $.
Emeklilik: Memur gibi.
Maaşın milli gelire oranı: % 4.

ÇEK CUMHURİYETİ:
Kişi başı milli geliri: 21.000 $.
Milletvekili maaşı: 1.900 $.
Yan Ödeme: Yok.
Emeklilik: Yok.
Maaşın milli gelire oranı: % 9.

LİTVANYA:
Kişi başı milli geliri: 15.000 $.
Milletvekili maaşı: 820 $.
Yan ödeme: Yok.
Emeklilik: Yok.
Maaşın milli gelire oranı: % 5.4.

POLONYA:
Kişi başı milli geliri: 14.000 $.
Milletvekili maaşı: 1.893 $.
Yan ödeme: Yok.
Emeklilik: Yok.
Maaşın milli gelire oranı: % 13.5.

ERMENİSTAN:
Kişi başı milli geliri: 4.000 $.
Milletvekili maaşı: 200 $.
Yan ödeme: Yok.
Emeklilik: Yok.
Maaşın milli gelire oranı: % 5.

TÜRKİYE :
Kişi başı milli geliri: 10.000 $.
Milletvekili maaşı: 5.600 $.
Yan ödeme: Harcırahlı.
Emeklilik: Yaş sınırı yok.
Çifte emekli geliri var.
Maaşın milli gelire oranı: % 56
Sosyal haklar: 2 yılda emeklilik hakkı .
Emekli olunca ömür boyu ayda 6 milyar TL maaş

Eleştirenlere sert tepki gösterdi:

İhtiyaçtan kaynaklandı, halk dalkavukluğu yapmayın

TBMM Başkanı Cemil Çiçek, milletvekili emekli maaşlarında yapılan düzenlemeye destek verdi. Çiçek, ''Ben yanlış olduğu kanaatinde değilim, bir ihtiyaçtan kaynaklandı. Böyle bir düzenleme yapılması gerekiyordu'' dedi.
Çiçek, TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonu üyeleriyle HAK-İŞ'e yaptığı ziyarette, milletvekili emekli maaşlarında yapılan düzenlemeye ilişkin soruları cevapladı. Çiçek, farklı zamanlarda düzenlemeler yapıldığı için maaşlarda eşitlik, adalet anlamında sıkıntılar olduğunu dile getirdi.

ÖNCE ONLAR ALDI MAAŞI

Çiçek, şöyle devam etti: ''O zamanlar da bu işler konuşuldu, görüşüldü, tribüne oynayanlar oldu. Açık ifade edeyim: Bu iş gündemden düştükten sonra hepsi düzenlemeye 'evet' diyenlerden önce gittiler maaşlarını aldılar. Eğer birincisi yanlışsa bu ondan çok daha fazla yanlıştır. Ben yanlış olduğu kanaatinde değilim, bir ihtiyaçtan kaynaklandı ve böyle bir düzenleme yapılması gerekiyordu. Bu görevin hangi zorluklarla yapıldığını kamuoyunun bilmesi gerekiyor.''

MUTABAKATLA ÇIKTI

Düzenlemenin bir mutabakatla çıktığını ifade eden Çiçek, şunları kaydetti: ''Kimsenin kendi başına yaptığı bir iş değildir. Mecliste belki 550 milletvekilimiz yoktu, ama ilgililerin hepsinin yetkisi, bilgisi ve belirli ölçüde de desteği ve katkısıyla bu yasa çıkarıldı. Şimdi tribünlere karşı böyle söyleniyor. Halk dalkavukluğu yapılıyor, ama 3-5 gün sonra kimsenin şüphesi olmasın... Asgari ücret mukayesesi, başka türlü bir kısım tezatlar gündeme getirilerek nutuklar söylendi. Bugün bu tartışmayı yapanlardan hiçbiri 'ben bu maaşı almıyorum' demedi, alıyorlar hepsi. Tutarlı olmak gerekiyor.''

Düzenlemenin gece yarısı çıkarılmadığını bildiren Çiçek, Meclis çalışmalarının saat 14.00-19.00 arasında televizyonda yayınlandığını, televizyon yayınlarının kapanmış olmasının özel bir ''kaçırma'' olarak izah edilmesinin gerçeklerle örtüşmediğini belirtti.

Bu arada bir gazetecinin ''Düzenlemenin mutabakatla yapıldığını söylediniz, ama CHP içinde konunun bir çatlak yarattığı aşikar.. Düzenlemeyi Anayasa Mahkemesine götüreceklerini söylediler'' demesi üzerine Çiçek, ''Ben muhalefet partimizin, bir başka partimizin işine karışmam. Bu kendi takdirleridir, ama söylediğim de açıktır'' ifadelerini kullandı.