ÜÇ YILA KADAR HAPİS İSTENDİ

ARALARINDA yayıncı Osman Köker'in de bulunduğu beş mahkûmun suç duyurusu üzerine o dönem teğmen olan Hıfzı Çubuklu ve dört kişi hakkında açılan davada üç yıla kadar hapis istendi.

ÇUBUKLU'DAN DOSYAYI İSTEDİ

ÜÇ Numaralı Askerî Mahkeme'deki dava, 5 Eylül 1982 tarihli Cumhuriyet 'e de haber oldu. Yayıncı Köker, geçen hafta Tuğgeneral Çubuklu'nun başında olduğu Genelkurmay Adlî Müşavirliği'nden dosyasını istedi.

Cumhuriyet gazetesinin 5 Eylül 1982 tarihli iç sayfalarında yer alan küçük bir haber. Başlığı "Mamak'ta görevli bir subay ve beş asker hakkında sanıklara kötü davrandıkları iddiasıyla dava açıldı." Uğradığı işkencelerden şikâyetçi olup davanın açılmasına neden olan kişilerden biri Toplumsal Tarih Dergisi1 nin eski Yayın Yönetmeni, yazar Osman Köker. Haberde bahsedilen subay da tanıdık bir isim: Türk Silahlı Kuvvetleri'nin bir numaralı hukukçusu Genelkurmay Başkanlığı Adlî Müşaviri Tuğgeneral Hıfzı Çubuklu. Taraf, 1982 yılında Mamak Askerî Cezaevi'nde teğmen olarak görevli bulunan Çubuklu'yu kendisine işkence yaptığı iddiasıyla Sıkıyönetim Mahkemesi'ne şikâyet eden Osman Köker'e ulaştı. Köker, cezaevinde "Sinsi" adını taktıkları Tuğgeneral Çubuklu'nun kendilerine yaptığı işkenceyi ve davanın nasıl kapatıldığını anlattı.

Mamak: 12 Eylül'ün işkence tezgâhı Osman Köker, Ankara Sıkıyönetim Komutanlığında görülmekte olan bir siyasi dava nedeniyle 1981 yılında Mamak Askerî Cezaevi'nde tutuklu bulunuyordu. Mamak Askerî Cezaevi, 12 Eylül'ün işkence tezgâhlarından biri olarak ünlenmişti. İşkence için koğuşlardaki sayım sırasında "Sesin az çıktı, kafan yeterince dik değildi, esas duruşun bozuktu" bahaneleri bile yeterliydi. O işkencecilerden en ünlüsüne ise mahkûmlar sinsi adını takmışlardı. Osman Köker de 1981 yılının temmuz ayına kadar defalarca işkenceden geçti. Ama artık bir esir gibi değil bir mahkûm gibi davranmaya karar vermişti. Sayım sırasında başını istedikleri gibi kaldırmadı. O gün nöbetçi olan "sinsi" takma adlı subayın

"Tecziye (cezalandırın) edin" emriyle beş er tarafından işkenceye maruz kaldı. Saatler süren işkence sırasında bayılmadan önce son hatırladığı, erlerden birinin "Komutanım tutuklu ölüyor" demesine rağmen o subayın "Devam edin" emriydi. Köker, gördüğü bu son işkencenin ardından Mamak Cezaevi Komutanlığı'na hitaben bir dilekçe yazıp, ismini bilmediği nöbetçi subay ve erler hakkında suç duyurusunda bulundu. İşkencenin tesbiti için doktor muayenesine de çıkarılmayı talep ediyordu. Dilekçesine cevap verilmediği gibi komutanı şikâyet ettiği gerekçesiyle erler tarafından bir kez daha dövüldü.

Açlık grevine başlayan yan koğuştaki mahkûmların yargılandıkları mahkemede dilekçelerinin işleme konulmamasını mahkeme heyetine şikâyet etmeleri üzerine Kökerin de talihi döndü. Grup, mahkeme sonrası Cezaevi Komutanı Albay Raci Tetik'le yapükları görüşmede Köker'in işleme konmayan dilekçesini örnek göstermişti. Bunun üzerine Albay Tetik, Köker'le görüştü ve ikinci bir dilekçe yazması halinde işlenme konacağını söyledi. Albay Tetik'in makamında hazırlanan ikinci dilekçenin işleme konması üzerine Köker doktor muayenesine götürüldü. Doktor raporuyla

Çubuklu üç yılla yargılanacaktı

Doktor kontrolünün ardından erler "Hıfzı komutanımızı şikâyet edersiniz ha!" diyerek Köker'i tekrar dövdü. O ana kadar ismini bilmediği teğmenin adını da böylece öğrenmiş oldu. Teğmen'in soy ismini ise bir yıl sonra açılan davanın iddianamesinden öğrenecekti. Koğuşta "Sinsi" lakabını taktıkları subay Cezaevi Takım Komutanı Hıfzı Çubuklu'ydu. Çubuklu'nun yanı sıra kendilerine işkence yapan erlerin isimlerini de dosyada görmüşlerdi. Çavuşlar Mehmet Büyükarpacı, Veysel Sevinç, erler İbrahim Demir ve Mehmet Zeybek hakkında TCK'nın 245/1 maddesi uyarınca "darp ve cerh etme" suçundan üç aydan üç yıla kadar hapis cezasıyla dava açılmıştı. 3 Numaralı Askerî Mahkeme'deki görülen duruşmaya Köker, 1983 yılı başında müşteki olarak ilk ve son kez çıkarıldı. Şikâyetlerini burada da yineledi ancak sanıklardan hiçbiri duruşmada yoktu. Askerler çoktan tezkere almış, subay da başka bir yere tayin edilmişti. Köker, ilk duruşmanın ardından Malatya'da bulunan cezaevine nakledildi. Duruşmaları takip edecek bir avukat bulamadığı için de davanın sonucunun ne olduğunu yıllarca öğrenemedi. Geçen yıl Kara Kuvvetleri Komutanlığı arşivine başka bir davadan dolayı bilgi almak üzere gittiğinde, işkence davasıyla ilgili bilgi almak istemiş ancak olumsuz yanıt almıştı. Köker, "Çubuklu Genelkurmay Başkanlığı Adlî Müşavirliği'ne Tuğgeneral rütbesiyle atandığına göre davamız düşmüş olmalı" diyor. Köker geçtiğimiz hafta sonu işkence davasıyla ilgili Genelkurmay Adlî Müşavirliği'ne bir dilekçe sundu ve dosyasının akıbetini sordu. Çubuklu'nun sanık olduğu dava ile ilgi Köker'e nasıl bir cevap vereceği ise önümüzdeki günlerde netlik kazanacak.

MEHMET BARANSU / TARAF