Washington Post’dan Eric Cunningham, Irak’ın kuzey bölgesini eline geçiren IŞİD militanlarının bölgedeki su kaynaklarını kendilerine karşı mücadele eden köylere akmasını engelleyerek suyu bir çeşit savaş silahına çevirdi. Militanlar bununla da kalmayıp Irak’taki bütün su kaynaklarını kontrol altına almaya çalışıyor.

İKİ BARAJI DA TEHDİT ETMEYE DEVAM EDİYOR

Tehlike o kadar büyük bir boyutta ki Amerikan güçleri Musul ve Hadita barajlarının yanına konuşlanan IŞİD militanlarını gün aşırı vurmaya başladı. Ancak, militanlar Amerikan saldırılarına rağmen her iki barajı da tehdit etmeye devam ediyor.

Amerika’nın Sesi’nden Emre Elçi’nin haberine göre; Militanlar barajların kontrolünü ele geçirerek bölgede bir ülke kurdukları iddiasını güçlendirmek istiyorlar. Suriye ve Irak’ta önemli yerlerin kontrolünü elinde tutan IŞİD, Türk sınırındaki Suriye kasabası Kobani’ye saldırılarını sürdürüyor. Amerika önderliğindeki koalisyon güçleri IŞİD’e karşı hava saldırılarını arttırarak militanların ilerleyişini durdurmaya çalışıyor.

IRAK'TA 4 BARAJ IŞİD'İN KONTROLÜNDE

Irak için tarım ve elektrik üretimi açısından kritik önem taşıyan barajları kontrol altında tutmak bütün taraflar için çok önemli. İşin kötüsü, IŞİD Fırat ve Dicle nehirleri üzerinde bulunan barajlar dahil olmak üzere Irak’ta en az 4 barajın kontrolünü eline geçirmiş durumda. Bölgede ciddi bir su sıkıntısı yaşanıyor.

IŞİD SUYUN ÖNEMİNİ BİLİYOR

Merkezi Londra’daki düşünce kuruluşu Royal United Service Enstitüsü’nün Ortadoğu uzmanı Michael Stephen’e göre, IŞİD suyun ne kadar önemli olduğunu biliyor ve bunu kullanmak istiyor. Stephen, IŞİD’in Irak’taki kaynakların kontrolünü ele geçirmek uğruna başka hiçbir çatışmada görülmeyen bir çaba harcadığını da söylüyor.

SU SIKINTISIYLA İLGİLİ KAYGILAR  

İkinci Dünya Savaşı’nda müttefiklerin Nazi Almanyası’nın barajlarını bombalamasından, Saddam Hüseyin’in Irak’ın güneyinde yaşayan ve kendisine muhalefet eden halkı susuz bırakarak cezalandırmasına kadar, su tarih boyunca birçok çatışmada önemli rol oynadı.

Ama herhangi bir devlete bağlı olmayan bir grubun su kaynakları üzerinde kurduğu bu kontrol büyük endişeye yol açtı. Haziran ayında Dicle nehri üzerindeki Musul barajının IŞİD’in eline geçtiği haberi Beyaz Saray’ı derhal alarma geçirmişti.

OBAMA: BARAJ YIKILSAYDI BU BİR FELAKETTİ

Irak güçlerinin Musul barajını tekrar ele geçirdiği 18 Ağustos’ta Başkan Obama, “Eğer baraj yıkılsaydı meydana gelebilecek bir sel binlerce kişinin hayatını ve Bağdat’taki büyükelçiliğimizi tehlikeye atardı. Bu da hepimiz için bir felaket olurdu” demişti.

Fırat ve Dicle arasında bulunan ve birçok medeniyete yurt olmuş bu topraklar Irak tarımı için hayati önem taşıyor. Bu su, bölgede yaşayan halka içme suyu olarak verildiği gibi elektrik üretimi için de kullanılıyor.

Birleşmiş Milletler’e göre, son yıllarda yaşanan yağmur azlığı, aşırı su kullanımı ve diğer faktörler nedeniyle nehirlerin su seviyesinde düşüş yaşanıyor. Fırat suyunda 2025’e kadar %50’ye yakın azalma bekleniyor. O zamana kadar Irak her yıl 33 milyar kübik metre su sıkıntısı çekebilir.

SU SABOTAJI IRAK'I ÇOK ZOR DURUMDA BIRAKIR

Brooking Enstitüsü Ortadoğu uzmanı Kenneth Pollack’a göre, ülkede su sıkıntısı var ve bunun da ekonomiye etkileri büyük. Bu yüzden birkaç yıldır siyasi sorunlar da yaşanıyor. IŞİD’in yapabileceği herhangi bir su sabotajının Irak’ta kapatılması zor yaralar açabilir.

Sünni IŞİD militanları, Şiiler’i dinsizlikle suçluyor. Militanlar ayrıca Irak’taki Şiiler’in, Sünni halkı ezen devleti desteklediği suçlamasında da bulunuyor.

ŞİİLERİN SUYUNU KESMİŞLERDİ

Nisan ayında, IŞİD militanları Anbar bölgesindeki Felluce barajının kontrolunu ele geçirmiş ve barajın kapılarını kapatmıştı. IŞİD bunu Şiiler’in çoğunlukta bulundukları bölgelere giden suyu kesmek amacıyla yapmıştı.

Ancak, barajın diğer tarafında biriken su da barajın yakınındaki evler, okullar ve tarlaların suyla dolmasına neden olmuştu. Su baskını 40 binden fazla kişiyi etkilemiş ve birçok insanı daha zor şartlara yaşamaya zorlamıştı.

IŞİD ardından Bağdat’ın kuzeyindeki Sudur barajının suyunu keserek Şiiler’in çoğunlukta olduğu Diyala bölgesindeki Balad Ruz’u susuz bıraktı. Iraklı bir haber ajansına konuşan kent valisine göre, militanlar baraj yoluna patlayıcılar yerleştirip devleti kamyonlarla halka su dağıtmak zorunda bıraktı.

60'TAN FAZLA EV 200 HEKTAR TARIM ALANI SU ALTINDA KALDI

Başka bir bölge yöneticisi, militanların Şirvan bölgesinde dokuzdan fazla köyü su akışını değiştirerek su altında bıraktığını ve böylece de ilerleyen Irak güvenlik güçlerini yavaşlattıklarını söyledi. Bölge yönetimi lideri, IŞİD militanlarını sırf Irak güçlerini durdurmak için 60’dan fazla evle 200 hektar tarım alanını su altında bırakmakla suçladı.

Irak Bölgesel Kürt Yönetimi Tarım ve Su İşleri Bakanı Abdül Mecit Satar’a göre, Iraklı Kürtler, IŞİD militanlarıyla aynı zamanda su kaynakları için de savaşıyor. Satar IŞİD’in bu kaynakları ele geçirmesi durumunda Irak’ın birçok yerini tehdit edebileceğini söylüyor.

KÖY KAYNAKLARININ KESİLMESİ

IŞİD, Irak’ın ikinci büyük barajı olan Musul barajını Haziran ayında ele geçirmiş ve iki ay içinde de kuzey Irak’ın içlerine doğru ilerlemişti.

IŞİD’in o zamandan beri eline geçirdiği yerlerin çoğu Amerika’nın da yardımıyla Kürt milisler tarafından tekrar kontrol altına alındı. Ancak, IŞİD buralardan ayrılırken su ve enerji bölgeleri üzerindeki kontrolunu kullanarak Musul’u susuz ve elektriksiz bıraktı.

Kuzey Iraklı Mesut Şakir Muhammet, IŞİD’in elinden geri alınan köylerine döndükleri zaman ne su ne de elektrik olmadığı için tekrar ayrılmak zorunda kaldıklarını söyledi.

“Geri çekildikleri halde yine de güçlüler” diyen Muhammet, “Sadece toprak ele geçirmiyorlar, geri dönen insanların yaşamlarını da kontrollerinde tutuyorlar” diye konuşuyor.

ŞU AN KÖYLERE SU VEREMİYORUZ

Bir telefon görüşmesinde, Musul su işlerinde uzun süre görev yapan bir memur, “Biz her zaman bu köylere su verirdik, ama maalesef şimdi veremiyoruz” diye konuştu. Adının Salih olduğunu söyleyen memura göre IŞİD su kaynaklarını bir silah olarak kullanıyor.

Gwen yakınlarındaki başka bir köyde ise IŞİD başka bir politika izliyor.

Tarım açısından aktif bir bölge olan Talkaneim’da IŞİD militanları bölgeden çekilirken su çıkarmak için kullanılan motorların elektriğini kesmişler. Ardından köy yetkililerine eğer yeterince ödeme yapılırsa elektriğin tekrar verileceğini söylemişler.

IŞİD BİR DEVLET GİBİ HAREKET EDİYOR

İbrahim İsmayil Resul, IŞİD militanlarının elektriğin tekrar açılması için kendilerinden 3.500 dolar değerinde olan 4 milyon dinar istediklerini söylüyor. Rasul IŞİD’in bir devlet gibi hareket ettiğini de anlatıyor.

Resul, “Su olmazsa hiçkimse evine dönemez çünkü hem kendilerine hem de çiftlik hayvanlarına bakamazlar” diyor. Resul ayrıca, bu yüzden Kürt yetkililerden elektrik ve suları açılsın diye para vermesini istediklerini ancak hükümetin bunu reddettiğini belirtti. Hükümet IŞİD’le temas yapmak istemediğini bildirdi. Resul, elektrik ve su için IŞİD’e para vermenin yanlış olmadığını savunuyor.