HANOI (AA) - Londra merkezli insan hakları örgütü, yenilenebilir enerjide kullanılan minerallerin işlenmesi ve madenciliği alanında faaliyet yürüten Çin yatırımlı bazı şirketlerle ilgili işçi hakları ve çevre konusunda 102 ihlal vakasının kaydedildiğini duyurdu.

İş Dünyası ve İnsan Hakları Kaynak Merkezi adlı insan hakları örgütünce yayımlanan rapor, Çin yatırımı alan mineral madenciliği şirketlerinin, işçi hakları ve çevre ihlallerine ışık tutuyor.

Rapor kapsamında incelenen 39 Çin sermayeli maden şirketinden sadece 7'sinin insan hakları politikası ve şeffaflık taahhütlerini açıkladığı belirtildi.

İhlal iddialarının sorulduğu 22 şirketten yalnızca 4'ünün insan hakları grubuna yanıt verdiği kaydedildi.

Raporda, bu şirketler hakkında yenilenebilir enerjide kullanılan minerallerin keşfinden maden ruhsatlandırması ve işlenmesine kadar tüm aşamalarda 102 ihlal vakasının tespit edildiği bildirildi.

Elektrikli araçlarda kullanılan güneş paneli ve pil gibi yüksek teknoloji ürünleri için büyük önemi haiz 9 mineralin tedarik zincirinin incelendiği raporda, ihlal vakalarının üçte ikisinden fazlasını yerli toplulukların oluşturduğu kaydedildi.

Söz konusu mineralleri kobalt, bakır, lityum, manganez, nikel, çinko, alüminyum, krom ve nadir toprak elementlerinin oluşturduğu belirtildi.

- En fazla ihlal Endonezya'da

Çinli şirketlerin, yatırım yaptığı veya doğrudan yürüttüğü birçok proje, zengin maden yataklarına sahip ancak "mağdurların çare arama seçeneklerinin sınırlı olduğu" ülkelerde yer alıyor.

Rapora göre insan haklarının suistimal edildiği vakaların yüzde 42'si Asya-Pasifik bölgesinde, yüzde 27'si Latin Amerika'da ve yüzde 24'ü Afrika'da kaydedildi.

27 ihlal vakasıyla Endonezya başı çekerken Peru'da 16, Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde 12, Myanmar'da 11 ve Zimbabve'de 7 vaka tespit edildi.

İncelenen vakaların yarısından fazlasını güvenli su kaynaklarına erişim sıkıntısı gibi çevresel hasar vakaları, üçte birinden fazlasını ise işçi haklarının ihlali oluşturdu.

- "Mineral madenciliği, dezavantajlı toplumları olumsuz etkiliyor"

Raporda Çin'in minerallerin çıkarılması, işlenmesi ve rafine edilmesi süreçlerinin yanı sıra güneş panelleri, rüzgar türbinleri ve elektrikli araç aküleri yapımında da kritik rol oynadığı belirtildi.

İnsan hakları grubunun Bölgesel Programlar Direktörü Betty Yolanda, iklim değişikliğinin en fazla dünya genelindeki dezavantajlı toplumları etkilediğine dikkati çekerek, yenilenebilir enerjiye geçiş için gerekli mineral madenciliğinin de en çok bu kitlelere zarar verdiğini kaydetti.

Yolanda, söz konusu şirketlerin gündeme gelen insan hakları ihlallerinin "buz dağının görünen kısmı" olduğuna işaret etti.

Uluslararası Enerji Ajansına göre, Paris Anlaşması’nın hedeflerine ulaşmak ve küresel ısınmayı 1,5 dereceyle sınırlandırmak için dünya genelinde temiz enerji kapasitesinin artırılması hedefleniyor. Bu durum, temiz enerji teknolojilerinde ihtiyaç duyulan kobalt, bakır, lityum ve çinko gibi minerallerin önemini artırıyor.