Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nde Hadis Anabilim Dalı Başkanı Prof. Ali Akyüz, “Kuran’ın nasıl bir Peygamber tanımladığını ortaya çıkarmak” amacıyla tam 20 yıl ayetlerde “Allah’ın Peygamber ile şahsi diyalogunu” inceledi.

Prof. Akyüz, ayetlerde Allah’ın direkt olarak Hz. Muhammed’e “yap” ya da “yapma” şeklinde seslendiği toplam 114 emir ve yasak tespit etti.

Kuran’ın insanlığa örnek gösterdiği şahsiyete 114 hitapla çizdiği çerçevenin, aynı zamanda “erdemli bir insan ve ideal bir Müslümanı ortaya çıkarabilecek 114 kod” olduğunu öne süren Prof. Akyüz çalışmasında şu bulgulara ulaştı:

Araştırma, Kuran’ın Peygamber’e hitabetini “emir” ve “nehiy (yasak, men etme)” şeklinde iki kategoride tasnif ediyor. Sureleri Kuran’daki diziliş sırasına göre değil indiriliş sırasına göre tarayan, kodları da buna göre kronolojikleştiren araştırmaya göre tekrarlar dahil, Allah’ın Hz. Muhammed’e birebir hitap ettiği 600’ün üstünde emir kipi var. Peygamber’e 65 yerde tekil nehiy kalıbıyla engelleyici kiple, 532 yerde müspet emir kipiyle teşvik edici üslupla hitap edildiğini aktaran Prof. Akyüz, “Buradan da anlaşılacağı üzere, Kuran bir yasak kitabı değil, aksine teşvik eden bir kitap” dedi.

İLK KOD: ‘OKU’
Tekrarlar ayıkladığında, Kuran’ın Hz. Muhammed’e herhangi bir durum karşısında nasıl düşünmesi, davranması ve konuşması gerektiği noktasında yol gösterdiği emir ve nehiylerin toplamı 114. Emir sıralamasındaki ilk kod, “Oku”. Nehiy kronolojisinin ilk sırasında ise “Başa kakma”, ikinci sırasında “İtaat etme” geliyor. Akyüz, “Kuran Peygamber’e ilk olarak, konumunu başkasının başına kakmasını, menfaat için kullanmasını yasaklıyor. Hemen ardından, bu defa, kabul edilemez durumlara itaat etmekten men ediyor. Kuran’ın bir itaat kitabı olduğu inanışı, onu doğru okumamanın bir sonucu. Kuran, kendisinin araştırılmasının karşısında durmuyor ve önünü kesmiyor. Hatta pek çok alan aralıyor” diyor.

‘ELBİSENİ TEMİZ TUT’
Kuran’da bazı emir ve nehiyler sadece bir kez geçerken, bazıları defalarca tekrarlanıyor. Örneğin “Uyar” 3, “Sebat et” 16, “Boyun eğme” 7, “İtimat et” 9 kez tekrarlanırken, en çok yinelenen 309 tekrarla “Açıkça söyle” Peygamber’e ilk zamanlardaki emirlerden biri güzel konuşmayla ilgiliyken, dördüncü emirde ise “Elbiseni temiz tut” deniyor. Akyüz’e göre başka hiçbir kutsal kitabın öncelikleri arasında böyle bir emir yok.