İSTANBUL (AA) - İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Meclisinde İBB'nin özel halk otobüsü işletmecilerine zamanında hak edişlerini ödememesi tartışıldı.

İBB Meclisi eylül ayı toplantısının 4. oturumu, Meclis 1. Başkanvekili Zeynel Abidin Okul başkanlığında Saraçhane'deki İBB Meclis Toplantı Salonu'nda gerçekleştirildi.

- "Temmuz, ağustos ve eylül hak edişleri ödenmedi"

AK Parti'li Meclis ile Ulaşım ve Trafik Komisyonu Üyesi Halit Cebeci, İBB'ye bağlı İETT'nin denetiminde 3 bin 41 özel halk otobüsünün bulunduğunu söyledi.

Özel halk otobüslerinin, özel sektör olmalarına karşın yılda 365 gün ve her gün iki vardiya esasıyla kesintisiz kamu hizmeti veren bir operatör olduğunu anlatan Cebeci, şöyle konuştu:

"Daha önce yatırım ve işletme giderlerini, yolculuk gelirleri ve İBB yolcu sübvansiyonu ile karşılayan özel halk otobüsleri, hizmet kalitesinin yükseltilmesi ve sürdürülebilir bir gelir sağlanabilmesi amacıyla 1 Aralık 2020 tarihinden itibaren altyapısı AK Parti olarak bizim dönemimizde hazırlanan ve tüm Türkiye'de uygulanabilecek örnek uygulama olarak düşünülen, İBB adına İETT ile ortak hazırlanan Özel İşletmeci Sistemi'ne (ÖTİS) geçmişlerdir. Bu sisteme göre özel halk otobüsleri, İETT tarafından hazırlanan planlamaya göre yolcu taşıma hizmetini ifa ederken İBB ise 'sabit maliyet-değişken maliyet ve performans ödemesi' kalemlerinden oluşan aracın işletme performansına göre işletmecilere düzenli aylık hak ediş ödenmesi gerekmektedir ancak ÖTİS'e geçtikten sonra aylık hak edişler vaktinde ve düzenli ödenmemektedir. Şu anda haziran ayı hak edişlerinin bir kısmı ödenmiş, temmuz, ağustos ve eylül ayının bugüne kadarki hak edişleri ödenmemiştir."

Cebeci, araç yenileme, yakıt, yedek parça, bakım, onarım, temizlik ve personel giderlerinin işletmecinin sorumluluğunda bulunduğunu, İBB tarafından aylık hak edişlerin vaktinde ve tam ödenmediği için sisteme dahil taşımacıların, tedarikçiler ve paydaşlarına borçlarının her geçen gün arttığını, sürdürülebilirlikten hızla uzaklaştığını ve kabul edilemez bir duruma yol açtığını söyledi.

Yeni araç temin edenlerin taksitlerini ödeyemedikleri için araçlarını daha düşük modelli araçlarla değiştirmek zorunda kaldıklarını anlatan Cebeci, daha modern araçlarla hizmet verilmesi hedeflenen uygulamada UKOME'den alınan son karar ile 0-7 yaş şartının zaruretten 0-9 yaş olarak değiştirildiğini hatırlattı.

Cebeci, "Bu da İstanbullu hemşehrilerimizin modeli düşük eski araçlarla seyahat etmesi gibi bir durumu ortaya koymuştur. Bunun neticesi olarak da sürekli bozulan, yanan, yolda kalan, freni tutmadığı için kaza yapan, maalesef vatandaşlarımızın can ve mal güvenliğini tehdit eder hale gelen bir otobüs filosu ile karşı karşıya kalınmıştır. Görevi devrettiğimiz zamandaki Avrupa'nın en genç otobüs filosunun yerinde yeller esmektedir maalesef." diye konuştu.

Cebeci, soru önergesinde İBB'nin, özel halk otobüsleri işletmecilerine hak edişlerini ne zaman düzenli ödemeye başlayacaklarını sordu.

CHP'li Meclis Üyesi Mesut Kösedağı, söz alarak yakıt fiyatlarındaki artışı gündeme getirdi.

ÖTİS'e yılda yaklaşık 10 milyar liralık destek sağladıklarını kaydeden Kösedağı, "İBB olarak bizim birikmiş borçlarımız var özel halk otobüslerine... Bunu geçen dönem yaptık, bu dönem de yapalım. Kalan borcumuz kadar bu Meclisten, öbür ay bir iç borçlanma getirelim, o borçlanmayı da sadece toplu ulaşımın sübvansesi için kullanalım." dedi.

AK Parti Grup Sözcüsü Murat Türkyılmaz da sübvanse konusunun daha önce Meclise geldiğini ve geçirildiğini, yine böyle bir ihtiyaç varsa yapıcı muhalefet gereği gereken gayreti ve desteği göstermeye hazır olduklarını söyledi.

Metrobüs kazalarının "kent suçuna" dönüştüğünü anlatan Türkyılmaz, bu konuda ne yapılacaksa yapılması gerektiğini belirtti.

CHP Grup Sözcüsü Tarık Balyalı da metrobüs kazalarında azalma olduğunu söylerken tekrar söz alan Türkyılmaz, İBB Genel Sekreter Yardımcısı Buğra Gökce'nin sosyal medyadaki paylaşımına göre metrobüs kazalarının arttığına işaret etti.

Tartışmalarının ardından soru önergesi oy birliğiyle kabul edildi.

- İstasyonlardaki çalışmayan merdivenler ve asansörler gündeme getirildi

Soru önergesi için söz alan AK Parti'li Meclis Üyesi Muharrem Balık, "İBB'ye bağlı metro, tramvay ve metrobüs duraklarında çalışmayan yürüyen merdivenler ve asansörler, İstanbulluların çilesine çile katmaktadır. Özellikle hasta, yaşlı, çocuklu anneler ve engelli vatandaşlarımız, valiz ve eşya taşıyan İstanbullular başta olmak üzere bir kısmı uzun zamandır çalışmayan asansör ve merdivenlere isyan ediyor. Şehir genelindeki metro, tramvay ve metrobüs gibi toplu taşıma istasyonlarındaki bazı yürüyen merdiven ve asansörler, arıza nedeniyle hizmet vermemektedir. Bu asansörlerle yürüyen merdivenleri kullanmak zorunda kalan yolcular duruma tepki göstererek yetkililerin bu soruna çözüm bulmasını talep etmektedir." diye konuştu.

Duraklarda arızalı olan yürüyen merdivenlerin ve asansörlerin önlerinde bulunan panolarla yolcuların yanıltılmaya çalışıldığını, "Planlı revizyon" veya "Sizin için yeniliyoruz" yazılarının asıldığını aktaran Balık, şunları kaydetti:

"Herhangi bir bilimsel veriye, insani hiçbir kurala dayandırılmadan tamamen aynı istasyonda birkaç giriş olduğu bahane edilerek tasarruf bahanesiyle, hasta, yaşlı, çocuklu anneler ve engelli vatandaşlarımız, valiz ve eşya taşıyan İstanbullular göz ardı edilerek tamamen yönetimin başarısızlığı ve vatandaşı cezalandırma olarak da nitelendirilecek şekilde yapılan uygulamalar görülmektedir."

Balık, İBB'nin reklam ve tanıtıma yaklaşık 500 milyon lira ayırdığını, kendisi için yaptırdığı köşke 20 milyon lira harcadığını ve israf anlayışının bütün kurumu sarmış olduğu bir dönemde toplu taşıma kullanan yolcuların hizmetinde bulunan asansör, yürüyen merdiven ve yürüme bantlarında tasarruf yapmaya çalıştığını söyledi.

Balık, metrolar ve metrobüslerde son 3 yılda kaç arızanın gerçekleştiğini de sordu.

Bu arızaların oluşmasında zamanında yapılması gereken rutin bakım hizmetleri için yeterli teknik ekip ve ekipman bulunmamasının etkisinin olup olmadığını soran Balık, şöyle konuştu:

"Dönemimizde teknik bakım için gerekli tüm eğitimleri ve donanımları haiz bulundurulan, işinin ehli personeli bu vazifelerden göndermenizin bu arızalarda etkisi olmuş mudur? Dönemimizde dış etken, malzeme yorgunluğu gibi çeşitli nedenlerle oluşabilecek arızalara müdahale için tutulan parça stok uygulaması devam etmekte midir? Hemen yakınında alternatif ekipmanlar bulunduğunu ifade ederek kasten kapalı tuttuğunuz yerlerin alternatifleri, engelli aracı çocuklu ve bebek arabalı ya da dezavantajlı yolcular için kolaylıkla ulaşılabilir noktalar mıdır? Haziran 2019’dan bu yana kaç nokta ekipmanı kaç gün kapalı tutulmuştur? Tasarruf bahanesiyle vatandaşa çile çektirilerek kapattığınız merdiven ve asansörlerden elde edilen sözde tasarruf ile kamuoyu tarafından 'Kertenkele Dansı' olarak adlandırılan ve metro istasyonlarında sergilenen sözde gösteriye ödenen ücretin ne kadarını karşılamıştır?"

Soru önergesi yapılan oylamada oy birliğiyle kabul edildi.