Hangi ülke ne kadar borçlu?
Küresel ekonomik kriz bir taraftan tüm dünya ekonomileri üzerinde olumsuz etkisini gösterirken, diğer taraftan dünya ülkeleri neredeyse borç içinde yüzüyor. Ülke ülke durum:
A.A muhabirinin Uluslararası Para Fonu (IMF), CIA ve IMD World Competitiveness Yearbook 2008 verilerinden derlediği bilgilere göre, toplam kamu ve özel sektörün yabancılara, yabancı para mal ve hizmet karşılığı dahil ödemesi gerekli toplam dış borç miktarını gösteren ''dış borç sıralamasında'' dünyanın en büyük ekonomisi ABD başı çekiyor. Buna göre ABD'nin 12 trilyon 250 milyar dolar toplam dış borcu (devlet ve özel sektör dış borç toplamı) bulunuyor. ABD'yi 10 trilyon 450 milyar dolar toplam dış borçla İngiltere, 4 trilyon 489 milyar dolar toplam dış borçla Almanya, 4 trilyon 396 milyar dolar toplam dış borçla Fransa takip ediyor. Nüfusu 16 milyon olan Hollanda'nın 2 trilyon 277 milyar dolar, 4 milyon olan İrlanda'nın 1 trilyon 841 milyar dolar toplam dış borcu bulunuyor. Japonya'nın toplam dış borcu 1,5 trilyon, İsviçre'ninki 1,3 trilyon dolar, İspanya'nınki 1,1 trilyon dolar düzeyinde. Bunu 996,3 milyar dolarla İtalya, 826,4 milyar dolarla Avustralya, 758,6 milyar dolar ile Kanada, 752,5 milyon dolar ile Avusturya, 598,2 milyon dolar ile İsveç, 588 milyar dolar ile Hong Kong takip ediyor. Danimarka'nın 492,6 milyar dolar, Norveç'in 469,1, Portekiz'in 461,2 milyar dolar toplam dış borcu bulunurken, dünyanın en kalabalık nüfuslu ülkesi, ikinci büyük ekonomisi Çin'in toplam dış borcu 363 milyar dolar düzeyinde. Rusya'nın 356,5 milyar dolar, 5 milyon nüfuslu Finlandiya'nın 271,2 milyar dolar düzeyinde toplam dış borcu bulunuyor. -NÜFUSLARI 10 MİLYONUN ALTINDA AMA TÜRKİYE'DEN ÇOK DIŞ BORÇLARI VAR- Türkiye, 247,1 milyar dolarlık toplam dış borç stokuyla dünya sıralamasında 23. sırada. Dış borçta Türkiye'yi geride bırakan ülkeler içinde nüfusları 4 ile 10 milyon arasında değişen, İrlanda, İsviçre, Belçika, Avusturya, İsveç, Hong-Kong, Danimarka, Norveç, Portekiz ve Finlandiya dikkati çekiyor. Türkiye'yi 229,4 milyar dolarlık dış borçla Brezilya, 220,1 milyar dolarla da Güney Kore izliyor. 2001 yılında Öte yandan komşu ülkeler Irak'ın 100,9 milyar dolar, İran'ın ise 20,7 milyar dolar toplam dış borcu bulunuyor. -6 MERKEZİ HÜKÜMETİN DIŞ BORCU BULUNMUYOR- Diğer taraftan, merkezi hükümetlerin dış borçlarına bakıldığı zaman dünyada en borçlu 50 ülke (Çin'e bağlı Hong Kong da ülke sayılmış) ve İran (74. borçlu ülke) içinde 6 merkezi hükümetin dış borcu bulunmuyor. Buna göre, Tayvan, Lüksemburg, Hollanda, İsviçre, Singapur ve İrlanda'nın dış borç stokunun gayri safi yurt içi hasılaya (GSYH) oranı sıfır. Finlandiya'da bu oran yüzde 0,2 iken, Çin'de yüzde 0,09 düzeyinde. Dış borç stokunun GSYH'ya oranı Portekiz'de yüzde 0,18, Belçika'da yüzde 0,28, Estonya'da yüzde 0,31, Hong Kong'da yüzde 0,80, Brezilya'da yüzde 0,84, Yunanistan'da yüzde 0,90 seviyesinde bulunuyor. Bu ülkeleri ise dış borç oranı yüzde 1,12 ile Tayland, yüzde 1,16 ile Güney Kore, yüzde 1,99 ile Şili, yüzde 2,37 ile Hindistan, yüzde 3,06 ile Malezya, yüzde 3,23 ile Avusturya takip ediyor. Çek Cumhuriyeti, Kanada, Rusya, Danimarka, Güney Afrika, Meksika, Slovenya, İsveç gibi ülkeler sıralamayı takip ederken, Türkiye ise 51 ülkeden oluşan sıralamada 29. sırada yer alıyor. Türkiye'de merkezi hükümetin dış borcunun GSYH'ye oranı yüzde 9,13 düzeyinde bulunuyor. -DÜNYADA TOPLAM 51 TRİLYON DOLAR BORÇ VAR, YÜZDE 44'Ü ABD VE İNGİLTERE'NİN- Dünya genelinde toplam dış borç tutarı 51 trilyon 780 milyar dolar. Bunun 22,7 trilyon doları ABD ve İngiltere'ye ait. İki ülke dünya toplam borç stokunun yüzde 43,84'üne sahipler. Bu ülkelere Almanya ve Fransa'yı da eklediğimizde 4 ülkenin toplam dış borç toplamı 31 trilyon 585 milyar dolara, dünya borç toplamındaki oranları da yüzde 61'e ulaşıyor. Tabii toplam dış borcun milli gelire oranı da önemli. Her ne kadar ABD, toplam dış borç miktarında ilk sırayı alsa da GSYH'ya oranına bakıldığında ABD'nin durumu İngiltere, Almanya, Fransa, Hollanda, İrlanda, İsviçre, Belçika, Avusturya, İsveç, Hong Kong, Danimarka, Norveç, Portekiz ve Finlandiya'dan daha iyi durumda. Gelişmiş ülkeler içinde borcun milli gelire oranı bakımından en kötü durumda olanı İrlanda. İrlanda, milli gelirinin 6,5 katı (yüzde 646) kadar bir borcu bulunurken Türkiye'de bu oranı yüzde 30,9 düzeyinde. Dış borçta en kötü durumdaki İrlanda'yı, İngiltere, İsviçre, Hong Kong, Hollanda, Belçika izliyor. En iyi durumdaki ülkeler ise İran, Çin, Suudi Arabistan, Hindistan, Venezüella, Brezilya, Meksika, Kolombiya ve Rusya. En fazla toplam dış borcu olan 50 ülke ve İran'ın 2008 Ekim ayı itibarıyla toplam dış borçları, 2008 yılı tahmini GSYH'leri ve dış borçlarının GSMY'ye oranları şöyle: 2008 EKİM 2008 Dış Borcun Toplam Tahmini GSYH'ye Dış Borç GSYH Oranı Ülkeler (Milyon Dolar) (Milyar Dolar) (Yüzde) 1- ABD 12.250,0 14.334,0 85,5 2- İngiltere 10.450,0 2.787,4 374,9 3- Almanya 4.489,0 3.818,5 117,6 4- Fransa 4.396,0 2.978,1 147,6 5- Hollanda 2.277,0 909,5 250,4 6- İrlanda 1.841,0 285,0 646,0 7- Japonya 1.492,0 4.844,4 30,8 8- İsviçre 1.340,0 492,6 272,0 9- Belçika 1.313,0 530,6 247,5 10-İspanya 1.084,0 1.683,2 64,4 11-İtalya 996,3 2.399,3 41,5 12-Avustralya 826,4 1.069,3 77,3 13-Kanada 758,6 1.564,1 48,5 14-Avusturya 752,5 432,4 174,0 15-İsveç 598,2 512,9 114,6 16-Hong Kong 588,0 223,8 262,7 17-Danimarka 492,6 369,6 133,3 18-Norveç 469,1 481,1 97,5 19-Portekiz 461,2 255,5 180,5 20-Çin 363,0 4.222,4 8,6 21-Rusya 356,5 1.778,7 20,0 22-Finlandiya 271,2 287,6 94,3 23-Türkiye 247,1 798,9 30,9 24-Brezilya 229,4 1.664,7 13,8 25-Güney Kore 220,1 953,5 23,1 26-Meksika 179,8 1.142,6 15,7 27-Polonya 169,8 567,4 29,9 28-Hindistan 149,2 1.237,4 12,1 29-Endonezya 140,0 496,8 28,2 30-Arjantin 135,8 338,7 40,1 31-Macaristan 125,9 164,3 76,6 32-Irak 100,9 ... ... 33-Tayvan 97,9 424,1 23,1 34-Kazakistan 96,4 141,2 68,3 35-İsrail 90,0 188,7 47,7 36-Yunanistan 86,7 373,5 23,2 37-Çek Cumhuriyeti 74,7 217,2 34,4 38-Romanya 74,5 213,9 34,8 39-Ukrayna 69,0 198,0 34,8 40-Filipinler 61,8 172,3 35,9 41-Birleşik Arap Emirlikleri 61,7 270,0 22,9 42-Tayland 59,5 272,1 21,9 43-Suudi Arabistan 58,6 528,3 11,1 44-Şili 57,6 181,5 31,7 45-Malezya 53,1 214,7 24,7 46-Yeni Zelanda 51,4 135,7 37,9 47-Hırvatistan 46,3 63,9 72,5 48-Venezüella 43,3 331,8 13,1 49-Kolombiya 41,4 249,8 16,6 50-Slovenya 40,4 57,0 70,9 .... 74-İran 20,7 382,3 5,4 Dünya 51.780,0 62.054,1 83,4 A.A muhabirinin IMD World Competitiveness Yearbook 2008 verilerinden derlediği bilgilere göre, Japonya'nın iç borçlarının gayri safi yurt içi hasılaya (GSYH) oranı yüzde 131,59, Yunanistan'ın ise yüzde 102,17 düzeyinde. Bunu yüzde 86,02 ile Belçika, yüzde 63,3 ile Portekiz, yüzde 60,3 ile de İtalya izliyor. İsrail merkezi hükümetinin iç borcu ise milli gelirin yüzde 59,63'ü, Avusturya'nın yüzde 56,99'ı Hindistan'ın yüzde 56,1'ini, Ürdün'ün de 49,17'sini buluyor. Hollanda'da bu oran yüzde 46,49, Singapur'da da yüzde 40,34 düzeyinde. -TÜRKİYE'NİN İÇ BORÇ DURUMU- Türkiye'nin iç borcunun milli gelire oranı da yüzde 29,81. Bununla Türkiye 51 ülkenin bulunduğu sıralamada en borçlu ülkeler sıralamasında 22. sırada yer alıyor. Türkiye'yi ise Tayvan, Macaristan, İsviçre, Kanada gibi ülkeler izliyor. Amerika'nın iç borcunun milli gelire oranı yüzde 21,49 iken, İrlanda'da bu oran yüzde 20,11, İspanya'da da 16,68. -İÇ BORÇ BAKIMINDAN ŞANSLI ÜLKELER- Öte yandan iç borç bakımından şanslı ülkeler arasında ilk sırada iç borcunun milli gelire oranı yüzde 0,09 olan Estonya bulunuyor. Bunu yüzde 0,47 ile Hong Kong, yüzde 2 ile dünyanın en zengin ülkesi Lüksemburg takip ediyor. İç borcun milli gelire oranı Ukrayna'da yüzde 2,65, Tayland'da yüzde 3,23, Rusya'da 3,72, Çin'de de yüzde 4,21 düzeyinde. Bazı ülkelerde merkezi hükümet iç borçlarının GSYH'ye oranları şöyle: İç Borç GSYH Oranı Ülkeler (Yüzde) Japonya 131,59 Yunanistan 102,17 Belçika 86,02 Portekiz 63,32 İtalya 60,32 İsrail 59,63 Avusturya 56,99 Hindistan 56,10 Ürdün 49,17 Hollanda 46,49 Singapur 40,34 Malezya 38,52 Almanya 34,08 Filipinler 33,09 Polonya 32,71 Finlandiya 31,38 Brezilya 31,08 Güney Kore 30,92 Kolombiya 30,77 Endonezya 30,43 İsveç 30,29 Türkiye 29,81 Tayvan 29,64 Macaristan 28,69 İsviçre 28,26 Kanada 24,99 Slovenya 24,94 Fransa 24,65 Danimarka 23,71 Güney Afrika 23,52 Hırvatistan 22,98 Çek Cumhuriyeti 21,63 ABD 21,49 İrlanda 20,11 Meksika 17,26 Slovakya 16,70 İspanya 16,68 Norveç 11,59 Peru 10,81 Yeni Zelanda 10,31 Venezüella 9,15 Bulgaristan 5,66 Litvanya 4,87 Çin 4,21 Rusya 3,72 Tayland 3,23 Ukrayna 2,65 Şile 2,12 Lüksemburg 2,00 Hong Kong 0,47 Estonya 0,09
Bazı ülkelerin dış borçlarının yanı sıra merkezi hükümetlerinin iç borçları küçümsenmeyecek bir düzeyde seyrediyor.
Kaynak:
