Rize’nin güzelliklerini ortaya koymak, geçmişini yarınlara taşımak ve arşiv oluşturacak kalıcı çalışmalara imza atmak için yola çıkan Rize Vitrini Ajans, Fatih Sultan Kar’ın “Bütün Yönleriyle Rize Spor Tarihi” isimli kitabının ardından  “Evvel Zaman İçinde Rize” isimli yeni eserini yayınladı.

“Evvel Zaman İçinde Rize” , Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemi ile Cumhuriyet’in ilk yıllarına ışık tutuyor. İnsanları Rize tarihine yolculuğa çıkarıyor. Kar, bu çalışma için uzun yıllar İstanbul’da bütün sahafları, müzayedeleri dolaşarak ciddi bir arşive erişti. Aile albümlerinden de kattığı görsellerle süslediği  “ Evvel Zaman İçinde Rize” kültürel ve tarihsel yayın açısından yoksulluk yaşayan Rize’ye büyük bir zenginlik kazandırıyor. Yurdumuzun eşsiz köşelerinden Rize’nin geçmiş günlerini, mekânlarını ve iz bırakan şahsiyetlerini hatırlatıyor. 

Sandıkta saklanan fotoğraflar gün ışığına çıktı

Yirminci yüzyıl başlarında küçük bir kaza merkezi olan şehrin sahil şeridinde teraslar şeklinde yükselmiş kent dokusu ile mimari, tabiat ve denizin eşsiz birlikteliği görüntüleniyor. Tarihi binalar, camiler, ahşap evler, mezar taşları, taş köprülerle yörenin günlük hayatında kullanılan eşyalar, giyim kuşam, kaybolmaya yüz tutan meslekler, terk edilen aletler bu albümle gözler önüne seriliyor.

Artık Rize’nin de bir arşivi var

Prestij kitaplar kategorisinde yayınlanan, 448 sayfadan ve çıkmamış fotoğraftan oluşan “Evvel Zaman İçinde Rize”  isimli kitabın yazarı Fatih Sultan Kar, Osmanlı’nın son dönemleriyle Cumhuriyet’in ilk yıllarına tanıklık eden belgelere ulaşmanın sanıldığı kadar kolay olmadığını; Rize’nin geçmişine dair izler bulmak için büyük efor sarf ettiğini belirterek  “Çabamı günden güne büyüterek sabırla, dikkatle ve özenle sürdürmeye çalıştım. Bazen bir fotoğrafa ulaşmak için aylar geçmesi gerekti. İstanbul’daki iz sürmelerim sonucu şehrin hiç bilmediğim bölgelerine kadar uzandım. Ne basit ve derinlikten uzak yakıştırmalarla karşılaşmam ne de kısır çekişmeler, beni yolumdan alıkoymadı. Sahip olduğum birikimin gün ışığına çıkması gerektiğine inanarak kitap aşamasına geçtim. Bu çalışmada bana destek veren, her şeyden önce beni anlayan insanlara sonsuz teşekkürlerimi sunuyorum. Yüreği Rize sevgisi ile dolu olan, arşivini, gönlünün kapılarını açan güzel insan merhum Vural Kazmaz ve bana kitap sevgisini aşılayan merhum İzzet Gündağ Kayaoğlu,  bu çalışmanın hayata geçtiğini ne yazık ki göremediler. Babasının tarihi mirasını özenle koruyan Hasan Tuncer Türüt,  bu çalışmaya çok büyük bilgi desteği verdi. Prof. Dr. Haşim Karpuz da ilk günden eser yayınlanıncaya kadar geçen sürede benimle aynı heyecanı paylaştı. Hepsine çok teşekkür ediyorum.” dedi.

30x30cm. ebadında, "coffee-table book" tarzında hazırlanan özel prestij baskılı kitap, piyasada satışa sunuldu. Rize Vitrini Ajans tarafından yayımlanan “Evvel Zaman İçinde Rize”  isimli kitabın 0 535 335 98 45 ve 0 536 320 41 11 numaralı telefonlarla irtibata geçilerek temin edilebileceği belirtildi.

Fatih Sultan Kar Kimdir?

1971 yılında Rize Gündoğdu Ketenli Köyü’nde doğdu. İlk ve ortaöğrenimini Gündoğdu’da tamamladı. Rize’de gazetecilik yaptığı yıllarda çeşitli gazetelerin Rize Temsilciliği görevini  yürüttü. Bir dönem Rize Televizyonu Haber Servisi’nde görev yaptı. Ulusal ve yerel bazda yayın yapan birçok gazete ve dergide yazıları ve şiirleri yayımlandı. Aynı zamanda söz yazarı olan Kar, Türkiye Musiki Eserleri Sahipleri Meslek Birliği (MESAM) üyesi. Kar, 150’yi aşkın Karadeniz türküsüne söz yazarı olarak imza attı. Karadeniz bölge tarihi üzerine aralıksız sürdürdüğü arşiv-araştırma çalışmaları sayesinde hatırı sayılır  miktarda materyale sahip olan Kar,  Fatih Sultan Kar Koleksiyonu’ndan seçme karelerle evvel zaman içinde Rize, Yeşil çayın siyah beyaz serüveni, Bir futbol efsanesi Şenol Birol Gol ve Kuruluştan Kurtuluşa Rize isimlerini taşıyan dört tarihi fotoğraf sergisi açtı. Rize’de yaşanmış fıkra gibi olaylar, Likapanın moruna, Rize’nin yeşiline, Yeşile adanmış dizeler (Rize şiirleri), Bir limon fidanının hikâyesi (Çaykur Rizespor Tarihi), Bir Futbol Efsanesi (Şenol Birol Gol), Bütün yönleriyle Rize Spor Tarihi ve Evvel Zaman İçinde Rize isimli kitapları yayınlandı. Kar, Çaykur Rizespor Kulübü’nün resmi dergisinin tarih bölümünü hazırladı. 1998’den bu yana İstanbul’da yaşıyor ve İETT Genel Müdürlüğü’nde Fotoğrafçı olarak görevini sürdürüyor.

Evvel Zaman İçinde Rize” isimli kitabın kapağı

Evvel Zaman İçinde Rize” isimli kitabın yazarı Fatih Sultan Kar

Kâzım Karabekir Paşa Rizelileri selamlıyor.  Şark cephesinin güçlü komutanı Kâzım Karabekir’in Rize ziyaretinde şu an otopark olarak kullanılan Eski o o zamanlar Hükümet Konağı’nın bulunduğu alanda Rizelileri selamlarken, kendisine Rize Mutasarrıfı Eşref Bey (1), Rize Muhafaza-ı Hukuk Cemiyeti Lazzade Mustafa(2), Alay Komutanı Asım Bey(3), Askerlik Şubesi Reisi Faik Bey(4) eşlik ettiler 1922

Rize Şehir Merkezi ve Hükümet Konağı çevresinden bir görünüm (1900).

Düşman işgalinden kurtulan Rize’de imar işlerine hız veriliyordu (1918).

Gazi Mustafa Kemal Paşa kendisini Rize İskelesi’nde karşılayan Rize Valisi Mehmet Hurşit Bey’le Hükümet Konağına doğru yürürken Rizelilerin büyük teveccühü ile karşılaşıyordu.

İnönü karayemişi çok sevdi

Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’ye, Gündoğdu Bozukkale’de  karayemiş ikram ediliyor. İnönü, vatandaşlarla sohbet ederken kendisine Rize Milletvekili Fuat Sirmen,  CHP Rize İl Başkanı Mehmet Ali Kumbasar, Dr. Mehmet Ali Güven ve Muhammet İsmailoğlu (arkada) eşlik ediyordu (1946).

1892’de Hemşin’de doğan Lazistan Milletvekili Ziya Hurşit, 1925’de M. Kemal’e İzmir’de yapılmak istenen bir suikastin içinde olduğu gerekçesiyle tutuklanır. İstiklal Mahkemesince idam cezasına çarptırılır. Ziya Hurşit idama giderken “Beni o kadar yükseğe asın ki asanlar ayağımın altında kalsın” der.

Rize Vilayeti Sahibü'l-Hayrat ve'l-Hasenat  Medresesi.

Cumhuriyet Gazetesi; 25 Kanun-u Evvel 1925 Çarşamba tarihli İstiklal Mahkemesi kararı ile idam edilen Rizeliler : Hoca Şayan, Yakup Çavuş, Hasan Ağa, Kadir Ağa, Peçelerden Mehmet, Kalyoncu Mahmut, Tarakçı Sabit, Peçeoğlu Arslan Çavuş’un fotoğrafını yayınlıyor ve “Rize’de sükun tamamen avdet etti” başlını atıyordu.

Cevdet Sunay ile tokalaşmak isteyen Rizeli engelle karşılaşıyor, şapkası havalarda uçuşuyor ve ortaya bu değişik bir görüntü çıkıyordu.

Açılın mitinge yetişeceğiz! Başbakan Menderes’i taşıyan jeep halkın yoğun ilgisinden güçlükle yol alabiliyordu. Osman Kavrakoğlu ortaya çıkarak “Uşaklar yol açun, mitinge yetişeceğuk” diye bağırmıştı.

Türk siyasetinin renkli ismi Tuncay Mataracı, 21 Ekim 1999 Perşembe günü, Ankara'da evinin önünde uğradığı bombalı saldırı sonucu Gazeteci Yazar Ahmet Taner Kışlalı ve Ergenekon davasında sanık olarak yargılanan Rize Pazar Haçapit ( Subaşı) Köyü’nden Prof. Dr. Mehmet Haberal  1978

Kitapta, 48.,53. ve 55.Türkiye Cumhuriyeti Hükümetlerinin Başbakanı Ahmet Mesut Yılmaz’ın fotoğraflarına da yer verilmiş.

Kitapta, 59.ve 60.Türkiye Cumhuriyeti Hükümetlerinin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’ın fotoğraflarına da yer verilmiş.